I .
M l " /
i
(1) Rcfol.
dci-Staaten
van Holl.
17 Sept. l643.ro!.
278.
(2) De
Riencourt
Hill.de
Louis
X IV . pag. 14-
(3) De
Riencourt
Hill, de
Louis
X IV . pag.
IS-
(4) De
Ricncoutt
Hift. de
Louis
X IV . pag.
17.
274 N E D E R L A N D S C H E
derhamJ eene vrygcvoeligc ( i ) neeptoe- binnen verfcheydene uytvaUen, endebe
bragt, waaren oorzaak dat de Franioizcn ,
den achttienden van Zomermaand het belegeraars
twee zwaare mynen onder twee
boiwerken aanleggen: welker eene by 'c
let> van Diedcnhove ondernaamai: inwcl- fpringen geenszins naar wenfch haare uy r
k °ila d , die in dc gedaante van een half I wcrkmgdccd; doch beftonden de belege,
rond in’ een dal gelegen, door zcs bolwcr- 1 raars echter ftraks daar langs ftorm te locken,
pen, cu zelfs den bovenkruyn te bcklim-
mcn , maar moeften door ’t geweldig werpen
twee halvemaanen (2) cn zeer wyde ' ' — e.i.i
cn diepe watcrgrachtcn gefterkt is , eene bezetting
van fteenen, vuur,en andere krygsgcdoor
van ruym twaalfhonderd man lag. ____
Naadat dc befchanfing, die wel drie nu- I rcedfchappcn binnen hunne werken terug
rcn in ’c ronde groot was, haar volle he- | dcynzcn. Sedert de gemelde mynen mec
il.ig had, wierd/dic ftad den veertienden | beteten uytflag zynde aangeftoken, en al-
v a n Hooimaand met den opgang der zonne,' les tot eenen tweeden ftoita vervaardigd.
twintig muurbreekers zeer heftig befchootcn,
cn de bedckteweg, naadatzich
dc Markgraaf van Andelot op des zelfs voet
den volgenden dag (3) begraaven had, drie
dagen laater ftormendet hand, onaangezien
de groote tegenftand der belegerden
, veroverd. Sedert wierden de beu-
kerycn nader aangevoerd, het gefchut der
belegerdcn vctlamd, cn de borftwecring
van cenc halvemaan te fchandegcfchooten,
die den achtentwintigften der zelfde (4)
maand, met den degen in den vuyft wierdt
traden dc belegerden in onderhandeliugwe-
gens hct overgeeven der Itad, ’t gene den
tienden ( ; ) van Wynmaand gefchiedde.
Twee dagen daarnaa deed de Hertog van Hai, de
Anguien, verzeld met de eerfte Bevelheb-
bereu en Hopluyden zyns legers , zyne ,9. ’
ftaatlyke intreede in de gewönne ftad,
over welke hy den Heet van Morelles tot
Stedevoogd (6) ftelde. Het winnen van
Diedcnhove,gelykhctden wegtothetver- Hia.de
ovcren van Luxemburg baande, gaf ook aan- “
ley ding, datdc gedachtenis daarvan zoo op xo. '
veroverd. Ondertuffchen deeden die van deczen gedenk- als legpenning bewaard is.
' I. Ill den rand der voorzyde van den gedenkpenning leeft men rondom het kopftuk van den
jongtji Franfchen Koning dccze tytels:
L U D O V IC U S X im , R E X C H R I S T IA N I S S IM U S .
L O D EW T K D E X I V . A L L E R C H R I S t E L T K S T E KONINQ.
De Hoope, op de rugzyde naar de wyze der oudeRomeyncn verbeeld, draagt op haare rech-
ter hand een Ovei winningbeeldtje, en Icunt tegen eenen fteenen voetftal, wiaaraan de aftekening
der gewönne ftad hangt, en waarboven , als ook onder aan den penning, tot opíchrift ftaat:
T H E O D O N IS V I L L A E X P u g n ä t a . M D C X L I I I .
D I E D E N H O V E V E ROV E R T . 1S45.
Ed
H I S T O R I P E N N I N G E N . III. Boek. 275
En dewyl door bet winnen dier ftad, ftaande dc regeering des nieuwen Konings, de Franfche 1^4 3 -
grenzen voor dc eerile maal wierden uytgebreyd? zoo leeil men verder omhooge boven die vcr*
bcelding;
P R IM A F IN IU M P R O P A G A T IO .
D E E E R S T E U T T B R E T D IN G D E R G R E N Z E N . •
II. Dc legpenning is byna in alles den gedenkpenning gclyk, uytgezonderd dat ophcc ruggeftuk
de gewönne ftad geenszins op eene afhangende rol, maar op den fteenen voetftal zelf verbeeld is?
cn dat op het voorftuk hec geharnafte borftbeeld des jongen Koning,s gezien, en daarrondom dec*
ze verfchillende tytels geleezen worden:
L U D o v i c u s X I I I I ? D e i G r a t i a F R A N c ia ® E T
N A V a r r / E R E X .
L O D EWT K DE X I V , DOOR GODS G E N A D E K O N I N G V AN
V R A N K R T K E N N A V A R R E .
Die geluk der Fran9oizea gaf geen kleynen
naadruk aan de bevordering van de la-
menkomft der Vorftlyke Gezanten , rot
hec bewerken van eeneu Vreede: wegens
welken men, federe de afgcbrooke hande-
( * ) ; / . C*) Martin Axpe, vcelvuldifoi.
230. gc beraadflaagingen mec her Franfche Hof
iiad gehouden. Zoodra de Koninginne
Moeder de voogdy haars Zoons had in handen
gekreegen, bcruygde z y ftraks aan de
Verecnigde Geweften vau alle haare krach-
(pAitte- ten te zullen ( i ) infpannen, om aan de
riamken Chriftcnheyd den langgewenfchten Vreede
enoorl? te bezorgen. Spanje ook buyten ftaat om
Ii.deel, den oorlog met vrucht langer te können
foi.pii. yoeren, was daar toe althans itieer dan
(i) Refol. ooit geneegen. Z u lk s , mids de Paus uyt
derSmc. al zyn vermoogen dir groote werk voort-
rjsepV zettede, eerlang de ftad Munfter (z) tot
1641.foh handclplaats benoemd, en de noodigevry-
?3)RefoU geleybrieven door ’t Spaanfche H o f voor
dcrStaateh de Fraufche Afgezanten Claudede Mcsmcs
¡7Äpdi** Graaf d’Avaux, en Abel Servien Graaf dc
1043-fol. Ia Roche (3) verleend Wierden, alvoorens
zich naar Munfter re begeeven , in’s Graa-
1643.(0!; venhaage kwaamen? en den tweeden van
Welke, onaanenoori.
miaaken Staaten afShoor hadden,
vanilaat. • ^
gezicn z y hunne Gezanten tot de Mun
f fterfche iamcnkoinft benoemd ? en de voor*
^6^' die tot den grondflag dier han-
— delingc moeften dienen, ontworpen had-
SstMt echter ZOO in ’t eynde van SprokkelvanHoiL
als (^)’tbegin (ö)van Lentemaand desjaars
i64^^foi viercnveertig, met Vrankryk een nader
123. * Verbond, nietalleen van vereeniging maar
Jf^SuSen wegensdc krygsbcdryvenvandeii aanvanHoii.
ftaanden veldtogt, flooten. Uyt krachte
fofeifol '*■ » z y twaalfhonderdduyzend
np,’ * guldens van die Kroon tot onderftand ontfingen?
eene ftad van aangelegenheyd mocften
belegeren, cu de Fran9oizcn , die ’t
zelfde bclüöft hadden , zoo zy eene zeeftad
aantaftten , met (7) derrig fchepen ,
tot volkomc influy ting van den zeckant by- van Hoii!
fpringen, om hcc inwerpen van onderftand D.ded?
aan de Duynkerkers te beletten. En niet '
zondcr reden, want decze bragten door hun-
nerooveryen den VereenigdeGewcften da-
gGlyksgroore(8)rchaadetoe,]icpenraetcen (8) Aiire-
gecy tot voor dehavens van Holland,en taft- ®
ren tclkens niet alleen de viffchers, maar- cn oorl.
ook de weerlooze koopvaardyfchepen aan;
die z y , eer men hen kon te hulpe komen,
in hunne havcns(p) fleepten.Hierdoorwas (9) Refoi;
hetzeevermoogen dier Admiraalitey t , wel-
ke d1 oor ^S pi. nol1 a was opge, fecuh t, thL ans ten v16an jHano.lh
tyde tot zoo hoogen top van achtbaarheyd j^44-foD
geklommen , dat behalven eenen onder- ^ *
ftand van zeftien fchepen, die tot verfterking
der Spaaniche vloote in’t voorgaande
jaar naar deMiddelanfchezeegezeyld waa*
ren, aldaar nog in dit jaar zeftien Konings-
fchepen, midsgaders zeftig anderen door by *
zondere (lo)Recders wierden uytgeruft: van (to) Rcfol;
welkerccdsvericheydenc waaren uytgeloo-
pen ;zulksmcn ecrlang de tyding krceg.dat 18 Maart
zich vierentwintig vati de zeive, omopde
t’huys komende koopvaardyfchepentepaf-
fen, in het Kanaal ( i i ) ophielden, Sedert derStaateit
ontfingen de Staaten van Holland nog be-
rieht (ix)hoedat opnieuws in de haven van 1644.(01.
DuynkerketienofelfKoningsfchepciiWicr-
dentoegetakeld, behalven veertien o f vyf- derStaateii
tien kaapers van byzondere Reeders; mids-
gaders dat’er uyt Spanje nog negentien o f “ 44.(011
twintig anderen, alle mct krygsvolk gelaa- ^‘^9*
den, tot hunne verfterking eerftdaags verwacht
wierden. Zulks de Vereenigde Geweften
een Plakkaat in dit jaar in ’c licht
Z z z % gaa-*
i ä,;
; . iii