u i i r '
' i
-mi
■
*'• !li ■
L » . f l
/ f e ' - " ' «
ÍÍ:!
'il
Í- • ; t!'
‘ • r-t‘R*’'; ■
- JAn
A : "
'ÍsiIí:
155-4. cn houdt op dc eene knie hct wapenfchild van dcn Engelfchen Vryenftaat, en op de andere dat
e r = ;■ der Verecnigde Gcwef tcnj binnen deeze fpreuk (l ) van dcn Latynfchen Blyfpeldichter tot randiil
aS “ ' fchrift :
a a .n i .
ic . III.
A M A N T IU M IR A A M IC I T IÆ R E D IN T E G R A T IO E S T .
I I E T K R A K K E E L F A N F R I E N D E N I S E E N E F E R N I E U W I N G
F A N V R I E N D S C H A P .
Tot bedicdfel dat voortaan het zeevermoogen, waar van Neptuyn het zinnebeeld is , naadac
dc nieuwe vyandfchap afgelegd, en de oude vriendfchap tuflchen de twee Vryeftaaten herfteld
was, by dc zelve ftondt gevoerd te worden. De tegenzyde heefc gccne verbeelding, maar die
hiftorifchc opfchrift;
T E R M EM O R I E D E R F R E D E , U N I E , E N C O N F O E D È R A T I E ,
D E N I f A P R I L SO L EM N E L T C K G E S L O T E N TOT
WE S TM Ü N S T E R ,
T U S S CH E N Z Y N HOQGHE Y T
D E N H E E R P RO T E C T E U R F A N DE R E P U B L I ^ È F A N ENGÈ^
L A N T , SCHOT LANT , E N Y R L A N T T E R E E N E R ,
E N D E HOOGHMO G EN D E H E E R E S T A T EN G E N E R A A L
T E R A N D R E S TD E ; . .
D A A R O P W E D E R Z T Y S R A T I F I C A T I E I N B EH Ö O R L T C K E
FO RME
D E N z D E R M A E N T M A T I S U T T G EWI S S E L T ,
E N G E P Ü B L I C E E R T D E N 27 D E R S E L F E R M A E N T
AN N O iöf4.
Hct uyrgcvondco middel, waarvan hiervoor
ict gemeld i s , en ’c gene den opge-
vatten argwaan der Engelfchcn deed ophouden,
was een geheym verdrag der
(1) Aitae- Staaten van Hollaud ; (z) by ’c welke
yanttiat“ ''y °P ^ich vetbonen
o o rl. dcn, cn aan KromwcI beloofd haddcii van
fol'p?'’ Trins van Oranje, o f iemand
zyner //.
tniraal van hun Geweß te zullen kiezen ;
noch ook hunne ßem leenen, ten eynde iemand
der zelve tot Opperhoofd van de legers
der Algemeene Staaten wierde verheven.
Decze gchcyme verbintenis der
Staaten van Holland, zoodra die ruchtbaar
wierdt, klonk als een donderflag den
andere Staaten, en ’s Prinfen aanhange-
ren in de ooren. Zulks die van Vriefland
ftraks daartegens hunne aantuyging deedcn
; die van Zccland verklaarden dat z y z e ,
als ftrydig tegens de uyrgedrukte volmagt
deu Gezanten gegeeven, afkcurden ; enUyt-
recht desgelyks voor zooveel de uytfluy-
(3) Aitze. ting iet (3) toc naadcel der onderliuge ver-
vanYhac° biuceniflc inhieldt. Groeninge en de Om-
iTrTci begeerden dat zoodaanig ecn hanef/
i?.’ d e ljd ie b y alle de byzondere Staaten, als
van alle redclykhey'd en billykheyd afwy*
kende, was veroordecld, dierhalven ook
by meerdcrheyd van ftemmen dieude ver-
worpen re worden. Ja die van Gclder-
land iloegen voor van de twee Holiand-
fche Afgezanten hnnne gefchriften a f rc
vorderen, om, die onderzocht hebbende,
als dan krachtige befluyten te (4 )
neemen. De Vorftlyke Moeder eu Grooc- mazaaken
moeder van deu jongen Prins gaaven en"o?l!
den negenden van Bloeimaand insgelyks m. deei,
aan de Algemeene Staaten een wydloopig
vertoogfchrift over, in ’t welke de dien-
ften van hec Huys van Oranje, aan deezen
Staat beweezen, op ’c Icevendigfte
wierden afgemaald, en z y des zeer naadrukkelyk
vcrzochc om door hunne hoog-
wyze tuflchenkomft tc bezorgen, dac dc
reeds door Holland gerekendc uycfluyting
geenszins (y) door’c docn deroverlevcringe
wierdc voltrokken. Het zelfde verzocht mazaaken
ook de Keurvorft van Brandenburg: doch eSooS,
dc Staaten van .Holland meenende d a c n h deel,'
mcu, metderzciver voltrckking tc willcn
keeren hunne Oppermagt, en hec recht,
dac ze in hunnen boczcm hadden, om
deswegen onbepaald tc bcíTuycen, fchecn
zoude ftraflen. By den gemeenen (3) man
wierdt mede wegens deeze uytfluycing,
in alle burgerlyke byeenkomften nict
weynig geredckaveld , wordende de
zelve door den eenen als zeer geroemd,
en door den anderen als ondankbaar cn
onwettig uytgekreeten: daardoor de gemeente
zoodaanig tegens elkanderen verbitterd
en gaande gemaakc, dat men te
Goes in (4) Zeeland, en ce Enkhuyzen
in Noordhoiland eenen openbaaren op.
loopaanving, zich der Regceringc mees-
cer maakte, en alle zulke perfoonen uyt
den Magiftraat fmeet, welke hec graauw
waande nicc Prinsgezind ce weezen. Uyc
gelyke zuchc tot den jongen Prins van
Oranje, is ook dees penning in die jaar
door P. van Abeele, als uyc des zelven
bygeftelden naam blykt, iu’c licht gegeeven.
te willcn verkortcn, vonden goed , toc
rechtvaardigiiig van hun gedrag,en handhaaving
vau huu recht, ecn wydloopig ver-
g s u Jfä weerfchrifc ( i ) opteftellen* en, op hun-
van HoU. nen laft gedrukt, gemeen tc maaken.
Die kon echter niet beletten, dat ’er verfcheydene
hekelfchriften tegens der zelver
gedrag wicrden in ’t licht gegeeven.
Sttaat*. van Vriefland (a) hadden reeds ia
Generaal hunne gedaane aantckeningen aan die van
Holland ver weeten, dat debcendcren vau
Prins Willem den I , te Delft ruftende onder
een marmeren graf, door de Staaten
zelfs tot zyne eere opgerecht, wegens
zoo groote ondankbaarheyd over hec
land, en wel byzonderlyk over de genen,
die hier van de oorzaak waaren, wraake
zouden uyrroepen; en dat God gewiflyk
deswegen hen en hunne naakomelingen
(3j Aitze-
mazaakca
vau llaat
en oorlog,
III. dccl,
fol. II10 .
(4) Aitze*
mazaaken
van ilaat
en oorlog,
III. deel.
fol. I I 10.
Onder het borftbeeld van den jongen Prins, die in \ voorgaande jaar met de (f) Ridderordre Aitiei
van den Hoosband, door den omzwervenden Koning Karel den I i , was befchonken , leeft men mazaaken
op de voorzyde en ecnen wimpel die opfchrift: van ftaat
' en oorlog;
I l l.d e e l ,
W I L H E L M U S I l l j D e i G r a t i a P R I N C e p s A R A U S i o n i s E T C .
A N no iöf4.
I V I L L E M D E I I I , DOOR GODS G E N A D E P R I N S V A N O R A N J E
EN Z . I N ' T J A A R i«54.
Op de tegenzyde ftaat het borftbeeld van zyne Moeder j binnen het randfchrift deezer tytelen:
M A R IA , D e i G r a t i a P R IN C E P S M a g n . e B R I T t a n n i z e ,
A U R A N T i i D O T A R I A jE T C .
M A R I A , DOOR GODS GENADE P R I N S E S V AN G O O T B R I T T A N J E ;
B E G I F T I G D E W E D UW V A N O R A N J E ; EN Z .
Deeze Prinfes, ziende hoe de Staaten
van Holland, onaangezien haar ingeleverd
vertoogfchrift, en de gedaane aantekeningeh
der byzondere Staaten, in’ t voltfek-
ken des werks voortvoeren, en de bcgeer;
de uytfluyting van haaren Zoon aan
E e e ee z Krom"
Ni' " - f
Si. ■ s
I P ’ i.á !