'IL ' i'i ,
L '.
Boven het jaar 1648, alswanneer decs eerfte fteen gelegd is, wordc ep de cene zyde het ge-
krooiide wapenfchild der ftad door twee Leeuwen vaftgehouden, en op de anderc zyde dit op-,
fchrift geleezen:
TER GEDACHTENIS:
D A T , ONDER 'T GES ACH DE R H E E R E N SURGE RMeesteR EN ,
D E N E E R S T E N S T E EN V AN 'T AMS T E RDAMS STADTHUIS
IS GELEGT
DOOR GE R B R AND PANCR A S , JACOB DE GRAAFF,
S TB R AND V A L KON IE R , P IE T E R SCHAAP,
DER H E E R E N SURGE RMeesteR E N SOON EN E N N E V E N i
IS D E E S E N P E N N IN G D O E N MAKEN.
D E N X XVI I I . OCTOBbe A ubiO MDCXLVIII .
Op den zelfden ty d , als men alhier in’c
opbouwen van een nieuw Stadhuys het geweldig
drokhad.leydemen in Engeland toe,
om het Koninglyke gezag ganfch onder den
voet te werpen : want federt de Koning van
("1 rr.E«i Engcland,doordeSchottcn(alsgemeld(*)is)
Yoor eene goede fomme gelds in dehanden
der Engelfchen geleverd was , wierdt hy
(.1 L a r re y totnogtoe op ’t flot Holmby ( i ) bewaard,
H ift.d ’An- en ’t Engelich Parlement althans vanzins
f / fo l? ' o “ hem vandaar naar Oatlands te laaten
aji. ' voeren. Doch hebbende ook vooraf vaftgefteld
hun leger voor een gedeelte af te
danken, en nietalleen mec verachtinge
het ingeleverde verzoekfchrift van’c krygsvolk,
waarby het belooning voor den eenen
en ondeihoud voor den anderen voor
’t aanvangen diet afdankinge eyfchte, als
optoerig van de hand geweezen, maar
(1) L a r re y ook ( i ) door Benls handen doen verbran-
Hift.ti’Art- den, ZOO beftondt het, dus voot ’t hoofd
geflaagen, Olivier Ktomwel eenen der Beats,
velhebberen toc zyn hoofd te kiezen,
zich van den perfoon des Konings te verzekeren,
en hem ondanks des Parlements
(3) naar Newmarket te voeren. Hier
mede nog niet te vreede zynde, trok het
geheele leger, Ondet ’t beleyd van den ge-
melden Ktomwel, naadat het te vergeeflch
recht gevorderd had tegens eenige
Leden,die hec tegens waaren, regelrecht
naar Londen, en dwong aldaar gekomen
hcc Parlement tien der zelve, die op het
verwerpen van ’c fmeekichrift gcdron-
gen hadden, buyten zyne vergadering te
(3) fluyten. Sedert gelukte het den Koning
naar ’c eyland Wight te vlugten ; doch
de Landvoogd van ’t zelve zieh voor het
Parlement verklaarende , en de winden,
om verder te ontkomen, tegen zynde,
zag de Koning zich eerlang weder in ’t
geweld des Parlements; dat hem op eene
plegtige wyze van de Koninglyke waardigheyd
(4) vervallen verklaarde. Desonaangezien
trade het Parlement opnieuws
tot het byleggen der oneenigheden met den
Koning in onderhandeling. En dewyl het
leger, verre van deezen handel goed te keu-
ren, in tegendeel begeerde, dat men den
Koning zyn geding zoude opmaaken, verzekerde
het zich andermaal van zynen
perfoon, en hem naar ’t flot Hnrlt gevoerd
hebbende, omfmgelde, n a a ’t verjaagen
van dc gewoonlyke wacht, op ’c
( 3)L m e j
Hlft.ll An-
glet. tom.
IV.foL
Z37*
(4)lLar«y
Hiß.d’An.
glet. tom.
IV , fol.
244-
<0 Larrey
Hift-dAn-
«let. tom.
IV. fol.
ISSonvoorzienft
hec Parlement, nam eenigen
van des zcifs Leden gevangen, en zettedc
honderdzcftiganderen, die by ’ckrygsvolk
verdacht waaren, daaruyt, mec ftreng verbod
van ooic of immer daar weder in te
verfchynen. Zulks de weynige overige
Leden, op deeze w yze o f gehcel overmand
of ecnsgczind mcc hec leger zyudc, opdcs
zelfs begeerte den Koning ( i ) van Hurft
naar Windfor lieten voeren , eene nieuwe
rcchtbank oprechctcu, om over hem te
oordeelcn , cn ieder uytnoodigden , die
ict tegens Karel Stuard mogc hebben in tc
brengen, om dat voor de nieuwe opge-
rechtc rechcbank met volkome vryheyd te
moogen doen. In Louwmaand des jaars
zeftieuhonderdnegenenvccrcig wierdc dc
Koning voor deeze Rcchtcrs gebragt, en
ofwei zyne Majefteyt de zelvc onwetrig
om ovet haar te vonniiTen verklaarde, voeren
(î) Rclol.
derStaaten
z y echter in 'c opmaaken van ’s Konings
vanHoll.
211 Febr.
rechtsgeding voort, oordeelden (^)
1649.hem eyndelyk ichuldig aan hoog verraad
j8.
fol. , en dienvolgens, dat hem hec hoofd
( 3) Larrey
Hift.d’An-
mcc eene b y l , naar de gewoonte van
|let. tom.
Engeland, van hec lighaam (3 ) zoude
169. ' gcicheyden worden. Met gelyke ftand-'wordc.'
vaftigheyd , als waarmcde dc Koning
dit Ichriklyke doodvonnis had aange-
hoord, trade hy ook den dertigften van
Louwmaand (4) ongebonden op hec Ichavot,
’t gcn'e voor Withai opgerecht, en mec
rouw behängen w a s : en hebbende ccne
aanfpraak tot zyne onrfchuldiging aan den
Kornel Thomlinfon, die hem in zyn uyterfte
byftondc, gedaan, zettede hy zclf
zync flaapmuts op, Icy zyn hoofd gewillig
op hec b lo k , en g a f (5-) mcc zyne
hand her teken aan den vermomdcn Beul,
die hec hoofd mec eenen flag van ’t lighaam
fcheydde. De tyding van deczen doodly-
ken(6) uytgang des Konings wierdr door
ecnen buytengewoonen rcnbodq den veertienden
van Sprokkelmaad in ’s Graavenhaage
gebragt, alwaar dc Algemeene
Staaten, den twintigften der zclfdc maand,
mec alle hunne Leden aan den gevlugren
Prins (7) van Walles, onder den naam van
Koning ( 8 ) Karel den I I , het rouwbeklag,
wegens hec rampzalig affterven
van zynen vcroordeelden Vader gingen
afleggen. Van welk omkomen de gedachtenis
op deeze gcdenkpenningen bewaard
(4)Aitze-
m a ia a k c a
van flaat
en oorl.
I l t .d e e l ,
fol. 3 2 t ,
( 5) A itz e i
m a ia ak en
v an flaat
cn oorl.
1 Ii.d e e l,'
f o j . 3 2 3 .
( 6) R e fo L
der Staar.
van H o ll.
24 F eb r.
16 4 9 . fo L
2J.
(7) A itz e *
ma zaak en
van ftaat.
en o o r l.
I l l.d e e l, '
fo l. 3 1 4 .
i 8) R e fo l;
■IdrScaaten'
v a n H o l l.
Z 4 F eb r.
1640. fo l,
1 $ sn 1 6 t
I. Rondom het geharnafte borftbwld des Konings, Iccft men in den rand der yooriyde van
dcn eerften dit omfchrift:
I I.He el . P p p p CA-
. r