■f j " ! I
f ' ‘R VH »
b . i . î
M'
0- 'K!3": rjpl
/|i ili : r i
l l i i lk siiiijm _
^^3 9 - den de Staaten vau Holland vier dagen (jcnning ( i ) ter waarde van duyzend guldaarnaa;
mids z y hem mede met cene; dens, in hunne vergadering verflag gedaan v^nSS'
goude keten en deezen daaraanhangenden; hebbende, vereerden. 163^9 fo!
25. ■
(i) Refol.
derStaaten
van HoU.
17 Febr.
1038. foL
i3)R«fol.
der Staat.
van HolL
20 April
1639. fol.
raiHDELy
r .m r s T g e ip e e s e i^
Rondom den gekroonden Hollandfchcn Leeuw, ftaat in den rand der voorzyde de naam van
dat Geweft toc omfchirft:
H O L L A N D I A .
H O L L A N D .
En dewyl de zeezaaken federt eenige jaaren in zulk een verval waaren gekomen, dat gccn
een bequaam fregat op de Maas (r) wierdt in ftaat gevonden, en des de Duynkerkers , dagelyks
fterker wordende, veele fchepen der ingezeetenen kwaamen te neemen, waarom Tromp voorfloeg
van altyd (3) eene vlooc in zee te houden, om hen ce beteugelen , zoo behoeft niemand zich tc
verwonderen van op de rugzyde dit Nederduytfche kluppelaicht tot opfchrift te leezen:
D E F E L L E Z E E ,
E N V L A ÄM S C H E R E E ,
E N A L H A E R W E S E N ,
D I E I S H E R S T E L T ,
DOOR TROMP D E N H E L T ;
GODT S T G E P R E S E N ,
18. F E B R U A R Y i 6 j p .
(4) Refol.
derStaaten
van HoU.
12 Maart
1639. fol. 4Î-
(0 Aitïe-
mazaaken
van ftaat
en oor!.
Ii.deel,
foL öoy.
Door die zonderlinge voordeel , zoo
vroeg in ’c jaar bchaald, wierden de Vereenigde
Geweften opgewekt, om zich van
de fchaade te herftellen, die zy ftaande de
voorige veldtogt geleeden hadden. Z y
zonden dan aan den Hcer Oofterwyk ,
hunnen Gezant in Vrankryk , over wiens
Dochter de Staaten van Holland in dicjaar
alsgetuygen, b y ’t (4) ontfangen vanden
Doop ftonden , een zeer naadrukkelyk
bevel om van die Kroon eenen nieuwen
onderftand toc den aanftaanden veldtogt
te verzoeken, en daarmede een nader Verbond
wegens dcwcdcrzydfchekrygsbedry-
ven te fluytcn. Den vierentwintigften van
Leuremaand(y) wierdc hier vandeovereen-
komft ce Parys geflooten ; en by de zelve
door den Koning van Vrankryk beloofd
niec alleen aan de Verecnigde Geweften
twaalfhonderdduyzend guldens (6) te zul- (,5) Refol.
Ien geeven , maarook mec een leger van
achttien-of twintigduyzend man ce voeten n^Ap"!
vier-ofvyfduyzend te paarde den eerften dag <ö39.foi.
van Bloeimaand , op de Nederlandfche
grenzen in ’ c veld verfchynen, om eene
ftad van groote aangelegenheyd te bel^e-
geren. De Vereenigde Geweften verpligc-
cen zich aan den anderen kant mec ecn diergelyk
leger, opden zelfden tyd, den veldtogt
te zullen openen, en eene ftad, welker
verlies men wift dac den Spanjaard meeft
zoude benaadeelen, met naadruk aantaften,
midsgaders eene vlooc van dertig oorlogfchepen
, by aldien de Franiche Koning
eene zeeftad in Vlaandre mogc goedvinden
tc belegeren, op hunne eygene koften
(FLcttres
dii Comte
d’Ellrades
z4Nov.
JÓ37-
(1) AhT.e-
ma zaaken
vanftaat
en oorl.
Ii.deel,
fol.004.
(3)Aitze-
ma zaaken
van flaat
en oorl.
Ii.deel,
fol. 606.
voor dc haven dier ftad onderhouden, om
ze aldus van dcn zeekant in tc fluytcn,
enaau icder het hoofd te bieden, welkc
zich onderwinden mogc van ’er eenigen on
derftand te willen inwerpen. Dit laatfte
had zyn uytzigt op dcn Koning van Enge*
land, welke aan den Franfchen Afgezant
verklaard had zoodaanige onderneeming
geenszins te zullen ( i ) gedoogen, maar
de Spaanfche zeefteden, cot het openhoudcn
der gemeenfchap , mct vyftienduyzend
man befchermen. Dan vermids Koning
Karel, doorden in Schotland(x) ontfonk-
ten opftand, de handcn althans vol werks
had, hadden de Vereenigde Geweften in
dien opzichce van den kanc van Engeland
weynig te vreezen. Volgens die Verbond
dan liec de Prins van Oranje, die alle Hop-
luyden in den aanvang desjaars het aanvul-
len hunner benden (3 ) op de vcrbeurtevan
hunne bedieningen cenfcherpfte hadaangefchreeven,
deStaatfche benden vroegtyds
omtrent Ravcnfteyn vergaderen , ftelde
zich in ’c begin van Blocimaandaan’choofd
van ’c Icger , en naa eenige voetknechccn
onder Lillo? cn eenige ruytcry coder Bergen
op Zoom gelaaten tc hebben , begaf
zich mec het overige legcr in vyfficnhon-
derd vaartuygen (4) van verfcheydene
grootte langs de Zeeuwfche eylanden naar
Vlaandre,eii floeg het by Maldegcm ( j ) tuf
IchcnGenc en Brugge ncder. Onbefchryve-
lyk was wegens deezen invaldevcrflaagen-
heyd der Vlamiogen; en gelyk het geroep
om Vreede hier op verdubbelde , zoo zag
men deezen icgpenning, tot onderwys en
opwekking der neerflagtige gemoederen,
in ’c licht komen , om door middel der
wapenen, als iu ’c voorgaande jaar , zich
dcn weg der overwinninge te baanen , die
hec kortfte toepad toc eenen bcftandigen
Vreede is.
(4) Aiizéa
ma zaaken
van ftaai
en oorl.
II. ded,
fol. 607.
(5) Aitze-
ma zaaken
van ftaat
en oorlog,
II. deel,
fol. 6 15,
Rondom het geharnafte borftftuk des Spaanfchen Konings, dat op de voorzyde verbeeld ftaat,
Iceft men in den rand deeze tyteis;
P H I L i p p u s I I I I , D e i G r a t i a H I S P a n i a r u m E T
I N D I A R u m R E X .
P H I L I P S D E IV, DOOR GODS G E N A D E K O N IN G V AN
S P A N J E - E N D E IN D I E N .
I ’wee handen uyt de wolken komende zyn op de tegenzyde verbeeld, welker ecnc een bloot
zwaard, cn de andere eenen lauwerkrans vocitj binnen dit randfchrift:
IN M A N U b e l l i f i n i s 1639.
H E T E T N D E D E S OORLO GS I S I N MT N E MAGT. 1639.
W a t o o k van de w aarh ey d d eezer fpreu-
Tc z y , im m ers hec is zek er d a t dc K ardinaal
F e rd in a n d , ftaande dces v eld to g t ,
z ic h o o k van deeze tw ee aangepreezene
hulpm iddelcn bediend h eeft , w an t niec
vernoegd m er d e Staatfche benden als z y
ov er de rivier dc L ieve w ild c u tre k k e n , by
de fchans van S teenkerke te hebbeu terug
g e d re e v e n ,d e e d h y o o k tw ee dagen daarnaa
G ra a f W illcm v an N aflbu h e t beleg der
I I . Tieel. ^
fchanfevan flnt Jo b , onaangezien die reedS
eenereduyc veroverd had, opbreeken. Gee-
ncQ beteren uytflag had de aanvechcing,
mcc welke hy de fterkte Sint Donaas en de
ftad Damme aantaftte, om den vyand toc
cen hoofdtrcflen te brengen. Want dees
hield zich altyd in zyn voordeel ; zulks
' hec Staatfche Ieger, naaalhier een groofge-
deelte van den veldtogt vruchteloos ver-
ipild te hebben, in ’c begin van Oogft-
R r r maand
■Í , i - i |