.Sili',,
' -I,'*
iii
ri
■ „ j j i jl
■ i'i .riri, 1 1 '
lÄ + f . O K i A A F P I K O L O M IN I VAN A R R AGON,
HERTOG V AN AMA L F I . i« 4S>-
(1) Le
Blafon dc
la Toif.
d-Or.foJ.
444-
(2) Evang.
Macth.
kap. V.
1^.45 •
Dc bcgiofelcn der krygskunde Icerdc hy in dcn oorlog van Lombardie , en wierdt aangefteld ,
door Kosmus den ll,Groothertog van Florenfe, tot Hopman over eene b en j te paaide.Vante
begafhy lichnaarden Hungaarifchen oorlog onder Kcyzer Ferdinand i welkc, hem Edelman
vaSzyne kamer hebbende gemaakt, nevens den Graaf van Papenheym tot ondcrftand der Spaanfche
Ncderlanden, in de hoedaanigheyd van Kornel (i) naar’t beleg xan Breda zonj. ™ r
dat hv federt den oorlog te Mantua bywoondc, zich m t beleg venKazalbcvonpt, cn totHoog
bevelhebber van ’s Keyzers leger tegens den Hei tog van Wirtenberg wierdt J !
eyndelyk door den Koning van Spanje, derwaart zynde ontbooden, aldaar tot Hoofd van zyne
legers in Nederland aangefteld geworden. .-„„„i
Detegenzyde, vetbceldcnde eene waflcnde maan, voert op eenen daarbovengeftclden wimpel
dceze gewyde (i) fpreuk :
S U P E R BO N O S E T M A LO S .
OV E R G O E D E N E N BOOZ EN.
Refol.
IerStaaten
van HoU.
I I Dec.
1645. fol.
295.
(4I Kom-
melyn
Leeven
van Fredr.
Hendr.
ll.decL
fol. 190.
De weg aldus door’t wyken van Piko.
lomini gebaand zyndc,wierdt Mardyk door '
de Fran9oizence lande, en door de Staat-
iche fchepen, onder den Admiraal Tromp,
te water den tweeentwintigllen van Z o mermaand
belegerd, en , naadac ’er de
loopgraaven federt voor geopend, debuy-
tenwerkcn veroverd, en de vereyfchte
walbreuken gemaakt waaren, eyndelyk
den tienden van Hooimaand by verdrag
tot de overgaaf,(3) gedwongen. Om Mardyk
mct rufte te können behouden, was
hec winnen van Linke, dac met vier bolwerken
en verder welgefterkt was, ten
hoogfte noodzaakelyk. Des wierdt het
aanftonds belegerd, en naa zeven dagen
veroverd. Toen goldc hec Bourburg;
welke plaats zich zeer hardnekkig ver-
weerde, doch in den derden aanval, door
zcsduyyend man zyudc aangetaft, ftormen-
dcrhand wierdt veroverd, alles, wat in de
wapenen was, omgebragc, en niets dan
de burgery, onder beloftc van eene goede
fomme gelds te zullen opbrengen, (4) het
leeven gefchonken. Met die geluk ver-
toondeu zich dc Franpoifen voor Ka lfei,’t
gene zy,door eenen Spaanfchen Stedevoogd
vcrdeedigd wordende , mede ftormcnder
hand innaamen. Straks hier op floegen z y
het beleg voor Bethune, ’c welke, mids
het zyne meefte bezetting tot onderftand
vanSinc Venantgezonden had, buyten ftaat
van tegenweer zynde,zich zoodra ’c gefchut
daarop begoft te fpeelen, binnen den vierden
dag by verdrag overgaf Dit voorbeeld
wierdt ook door Lilcrs, Merville, ja Sint
Venant zelf gevolgd; zulks de Maarfchal-
ken Gaflion en Rantzou het beleg voor
Armeniiers flo g en : ’t gene zich niet langer
verweerde, dan tot dat het door vier
(6) ftnkken gefchut belchoocen wierdt.
Sedert trokken de Francoizen voor Ryflel,
dan ziende de bezetting door tweeduy-
zend ingeworpene paarden en evert zooveel
voetgaften verftcrkt, vernoegden z y
(!) De
Riencourt
Hift. de
Louis
XIV. tom.
I. pag.
848c 8;.
zich met den veldtogt met het winnen van
Warncton, Kommines, en Meenen te be-
flnytcn, en zich dus meefter van de L e y s
te maaken. En dewyl de Franfche wapenen
geen mindere voordeelen , ftaande
(6) Kommclyn
Leeven
van Fredr.
Hendr.
Ii.deel,
fol. 191.
dees veldtogt,zoo in KataloniS, Lotterin-
ge, aan den R yn ,(7 ) en in ’r Milaneelch
behaalden, zoo behoeft zich niemand te
verwonderen, dat z y ter gedachtenis van hec
winnen van zoo veele plaatfen en fterkten
deezen penning gemunc hebben.
Gedenkp,
van Lodewyk
XIV. pag.
iS.veria.
Rondom het kopftuk des jongcn Konings leeft men in den rand der voorzyde deezen zyneri
gewoonlyken tytel:
L U D O V IC U S X n i I , R E X C H R I S T IA N I S S IM U S .
LODE IV T K D E X I V , A L L E R C H R I S T E L T K S T E KONING.
Op de rugzyde zit Vrankryk onder de fchaduwe van eeiien lauwerboom, en op eenen ftapel
van bevochte krygswapenen, hebbende op zyne rechter hand een overwinningbeeld ; binnen die
om- en opfchrift;
G A L L IA U B IQ U E V IC T R I X .
X X X V U R B es A U T A R C e s c a p t a e . m d c x l v .
V R A N K R T K A L OM V E RW IN N A A R .
5f S T E D E N OF S L O T E N V E ROV E RD. 1643.
|i)ReM.
derStaaten
tan Holl.
18 April
lÓ4>.tol.
102.
(1) Aitie-
maiaaken
vanftaat
enoorlog,
III. deel,
fol. 80.
(3) Neuville
Hift.
vanHoll.
li.decU
pag.ój.
(4) Koraf'
h“ Leeven
van Fredr,
Hendr.
Ii.deel,
fol. 197,
(jlKommelyn
Leevcn
van Fvedr
Hendr.
Ii.deel,
fol. 198.
De Prins van Oranje was met het Staatfche
leger, tot wiens buyten gewoone lasten
men tien tonnen fchats had ingewilligd,
volgens hec vernieuwde Verbond
mec Vrankryk, mede vroegtyds aan den
kant van (x) Vlaandre in ’c veld vcrfchee-
ncu; doih de Spanjaards, begunftigd door
de veelvtildigc vaarten, waarmede het land
is doorfneeden , hadden hem totnogtoe
belet iec van gewigt te onderneemen. Tot
dac de Franiche Bevelhebbers Gaflion en
Rantzou, naa ’C winncn van Kommines
en Meenen, met tienduyzend man te voet
cn zesduyzend paarden voorby Kortryk
cn Tielt naar Sint Joris ten Diftcle toogen,
’c gene (3) omtrent drie uuren van
Brugge aan de nieuwe vaart is gelegen, en
door den Hertog van Lotteringe bezet gehouden
wierdc. Dan dees tegens die af-
komcnde Franfche magt niet beftandig,
week onder’t gefchut vau Brugge, waar
op verfcheydene fchanfen langs de vaart
v /o v e rd , en voor den Prins van Oranje
de (4) weg geopend wierdt om over dc
Leye te geraaken. Zulks het Staatfchc
leger den ncgenentwintigften van Herfftmaand
te Lovendcgem over de vaart naar
Marickerke toog, ’t gene mer meet dan
ecn’ kanonfchoot van Gent is gelegen.
Sedert, den eerften van Wynmaand, te
Sint Jansleere (y) zynde gekomen , toog
het legcr dcn volgenden dag boven Gent
, over de Leye, en , hct platte land alom
nyrgeplonderd hebbende, nog dien zelfden
nacht by Severgcm over de Oppcr- of
Kleyuefchelde. Op deeze wyze tc Mel-
le cn Quaadrecht by de Neder-ofGrootc-
Icheldc zynde gekomen , lict h y cenc
brug by ’t ecrftgemelde dorp, en IcderC
nog eene tweedc by Wetteren over dien
ftroom brengen , waarover hy de zynen
over dc Grootefchelde , en te gelyk dcn
vyand, die den boord bezec hieldt, op
de vlugt bragt : zulks , hem nu niecs
meer in den weg zynde, den vyfden van
Wynmaand , onaangezien het jaar reeds
zoo verre verloopen was, de zccr fterke
ftad Hulft (6) door de Staatfche benden
wierdt berend, en het Ieger naar gewoon.
ce omwald. 't gene in drie lighaamen verdeeld
was. Naa zich van de fchanfen
(6) Aitic -
maiiakcn
van flaat
cn oorl.
ni.deel?
fol. 8 1.
Naffou, Verrebroek, Spinola, en meer
andere meefter gemaakt te hebben, was
’er niets, ’t genede aangevange belegering
konde verhinderen : dierhalvcn wierden
de loopgraaven wakker voortgezet, en,
naadac het gefchut op de beukeryen gebragt
was, daaruyt vinnig op de ftad gefpeeld, en
hct maaken eener ichootvryegalcrye voor
veertienduyzendeenhondcrdvyfcig guldens
aanbcftced. Als deezc voltooid en overde
oracht, van hondcrdacht voeten breed,
en zes o f zeven voeten diep gebragt was,
liet de Prins door eenen Trompetterde ftad
opeyfchen. En ofwel de Stedevoogd in
(8) den beginne zich daarvan zeer vrsemd
hieldc, tradt hy echter, den algemeenen
ftorm niet durvende afwacliten, den vierden
0 ) Refol.
derStaatcrt
van HoU.
loOaoh.
1645. tol.
12 5 .
van Slagtmaand in onderhandeling,
en is den volgenden dag omtrent tien uuren
’s morgens met zyue onderhoorige bezet-
tinge daaruyt getoogen. Wegens hec winnen
van deezc ovcrfterke plaats is de volgende
gedenkpenning door den beken-
dcn J ; Lo off in Zeeland in’t licht gegeeven.
(8)Kommelyn
Leeven
van Fredr
Hendr.
Ii.deel,
fo l 201.
C c c c % De
-J
■ill
^ Ii : .i
U;.:
V
t. ■ -
' !
’ .r
■ 0 .