(I) onuphr.
P an v .in
Chron.
Ecclefuft-
C L A U D E D E R Y E , B A R O N D E B A L A N C O N ? G o u v e rm e u » E t
c a p i t a i n e G e N e r a L DU C o m t e ’ D E N Am uR ,
• K L A U D E VAN R T E , B A A N D E R H E E R V A N B A L A N C O N ; L A N D VOOGD
E N O P P E R K R Y G S B R V E L H E B B E R V A N ' T
G R A A F S C H A P N AM E N .
Deeze Ridderordre willen eenigen dat tot verdelging der Mooren, door Alfonfus den Kuy-
fchen, of zelf al door Ramirus Koning van Kaftilie, die in ’c midden der negende eeuwe leefde,
zoude zyn opgerecht. Anderen echter ftellen de oprechting door Alfoufus den IX , Koning van
Kallilic, (r) en omtrent het jaar elfhonderdzeventig gefchied te zyn. Hoe’t zy , immers is
het zeker dat onder den laatften verfcheydene uytmuntende Edellieden hunne goederen hebben
byccngebragc, cn zich onderling vereenigd, om den gemeenen vyand in Spanje te dempen.
Op de tegenzyde ftaat het gekroonde wapenfchild van Namen ? cn daarrondom in
den
rand:
G E C T o i r S D E S E S T A T S D E N A M U R . 1648.
L E G P E N N I N G E N D E R S T A A T EN V AN N AMEN . 1648.
h) De
Riencourt
Hift. de
Louis
XlV.tom.
I. p ig,168.
(3) De
Riencourt
Hift. de
Louis
XIV. tom.
l.pag.iöy.
Dat de grenzen der Spaanfche Nederlan-
den thans waarlyk meer dan ooic voorheen
aan ’c oorlogsvuur blooc flondeu, bleek
allecn genoegzaam daaruyc datde Franfche
Koning met den aanvang van den veldtogt,
onder hec beleyd van den Prins van Konde
, door zyue byeengeruktc krygsbenden,
den zeventienden van Bloeimaand de ftad
Yperen deed (z) berennen, vvelke, hebbende
daar voor van vier kanten de loopgraven
doen openen, de aanvcchtingen ledert
met zooveel gcwelds liec voorzetcen,
dac die vanbinnen den achtencwincigflen
dier zelfde maand de ftad overgaaven. De
Aartshertog Leopold hadondertuifchen wet
getracht de bsfchanfingen der belegcraaren
te verkrachten ; maar die ondoeniyk vindende,
wendde hy zyne wapenen tegens
Kortryk , dat hem , zonder 'c doen van
grooren wederftaud geleverd wierdc. Dit
geluk wierdt federt nog vergroot door eene
overwinning, die de Markgraaf van Sfon-
drato by Dixmuyde, met gevangeuilTe van
den Maarfchalk van Ratzau, op eenige
Franfche benden, over (3) welke dees hec
bevel voerde, behaalde; des willcnde mec
die bekomen voordeel gewin docn, deed
hy ftraks hierop ook Vcurne belegeren. De
Stedevoogd toonde zich in alle voorvalien
kloekmoedig, en floeg den eerften ftorm
mct veel beleyds en dapperheyd af; doch
ziende wel tweehonderd der zynen in dac
gevecht gcfneuveld, en zich dus buyten
ftaac van deu tweeden ftorm te können af-
wachcen, befloot hy eyndelyk de aanbetrouwde
ftad by verdrag den Spanjaard in
cc ruymen. Om den verderen voorfpoed
zyns vyands te ftuyten, trok de Prins van
Konde, omtrent zevcntienduyzend (4) (4)Pariv»I
man fterk, op den veertienden van Oogft- fi«lede
maand diente gemoete, met voorneemen
om den Aartshertog in zyne betrokke Ic-
gerplaats aan te taften. Doch dees hadzich
niec alleen in den volgenden nacht meefter
van Lens gemaakt, maarook zyn leger op
zoo voordeelige ftandplaats in orde gefchaard,
dac de Fran9oifen , het gevechc
niec durvende beginnen, ftechts raet ligte
Ichermutfelingen dien dag doorbragten. En
dew'ylzy, by gebrek van vv'acer en ruyg-
voeder, zich (5-) alhier niec lang konden (5) De
ophouden, brak de Prins van Konde mec nm’ d'c”
zyn leger in ’c gezigt der Spanjaarden in' Louis
diervoege op, dac die buyten gevaar zyn-
de zelfs uytgelokc wierden om in ’t afcrek- 170!^
ken hunne ruycery op hem a f ce zenden.
Dees hunne inval gefchiedde met zeer goede
orde en zoo groot geweld, cfac hcc
Franfche paardenvolk niet alleen geheel
ontfnoerd, cn cot in hct(*) middenlyf ge- (*)orps
jaagd, maar daar door ook des zelfs eerftc
ry in wanorde gebragt wierdr. Zulks dc
Spaanfche Hoofdbevelhcbber Johan Bcck,
die door lange krygsdienftcn van ccncn
Reysboode tot deczc hooge bediening (6) (6)Deliccí
opgeklommen was, mec hec Spaanfche baj/toS.
voecvolk, dewyl hy de zeege nu zeeker iii-W
waande, in de vlakte kwam, om ook dc
tweede ry der Fraii9oizcn over hoop tc
werpcn. Dan als de Spaanfche ruyterbcn-
den om dit hun voetvolk door cc^aaren,
zich re onvoorzigtig openden, gaavcn de 0) Dejri
Fran9oifen zeer net van pafte (7) eene al- p«s-b«
gemeene laag nyt al him handgefchut, die
& ^ J de
L r i
de Spaanfche ruytcry gehcel in verwarring
bragt. En hocwcl die zich ecrlang
herftelde, cn andermaal ten ftryde kwam,
200 wierdc z y echter federt weder op de
vlugc gejaagd, ja ook hec overfchoc van ’t
Spaaniche voetvolk, dat zich door zynen
moed zoo in den veldflag van Rokroy als
elders achtbaar gemaakc had, by mangel
van die krachtige rugfteunfel gchcei ver- 1Ö48.
ftaagcu , o f by 'c herncemcii van Lens, ----
werwaart veelen gevlugt waaren, den volgenden
dag gevangen genomen. De ge- (i) dc
dachcenis d^cezcr bevochte overwinninge,
met welke, haa ’c herwinnen ( i) van Loujs
Vcurne, dc veldtogt eyndigde, wordc op xiv/toiui
deczen gedenkpenning bewaard. ßq ß
Rondom het kopftuk des Franfchen Konings Iccii men in den rand der voorzyde deetc tyce*
len:
L U D O V IC U S X I I I I , RE:?^ C H R I S T IA N I S S IM U S .
L O D EW Y K D E X l V ^ A L L E R C H R I S Y E L Y K S T E KONING.
De rugzyde verbeeldt Vrankryk naaft eenen ftapel bevochte wapenen. Met den rechrerenvoct
vertreedt hec den verflaagen vyand, houd met de eene hand zyn fchild, en mct de andere ecnfi
Ipeer? binnen die om- en opfchrift;
L E G IO N U M H I S P A N ic a r u m R E L IQ U IA E D E L E T A E
AD L E N T IU M M D C X L V I I I .
H E T O V E R S CHOT V A N ' T S P A A N S C H E VO E T VO L K B t
L E N S V E R D E L G D . 1648»
Groot
ry-of
Jubcljaar
1700.
f .
(3) Gyra-
luf.ill.
Ord.Gdd.
Pag- Îln
de Vereenigde Geweften, die akhans
gecnc deelgenooten , maar ftechts aanfchouwers
deezes krygs waaren, was het
herftellen der vervallene inkomften, het
befnoeijen der onnutte geldipillingen, en
hec regelcn van anderc huyslyke zaaken
de voornaamfte bezigheyd zoo van den
Staat, als van de byzondere Magiftraaten
der fteden; eu onder welkc ? deftichting
der Hooge Schoole van Gcldcrland te
te Harderwyk, in dit jaar voorgevallen,
niec moet vergeeten worden* Al in ’c jaar
dertienhonderdcweeenzcvencig was by dc
Minnebroeders eene fchool, (z ) toc hec
onderwyzen der jeugd, aldaar opgerechc.
Dan in’c begin der zeftiende eeuwe dieftad
byna en de fchool geheel zynde afgebrand,
is z y den zesden van Wynmaand desjaars
vyftienhonderdveercig hernicuwd, envyf*
enzeftig jaar laater, ftaande het Stadhou-
dcrlyke bewind Van Maurits, tot eene
Doorluchcige (3) fchool der Veluwe vcr-
1 1 . Ded .
heeven, in welke nu niec alleen de giohd-
beginfels der taalen, raaarook der Gods-
en Rechcsgeleerdheyd, deGenecs- en Ht-
ftorikunde geleerd wierden. Dan de Staaten
van Gelclerland in ’c voorgaande jaar re
Zutfen Vergaderd,ziende hoe hunne jeugd
desonaangezien, mids dc voorige oorlo-
gen , totnutoe meer op hec behandelen
der wapenen dan der boeken had toege-
legd, namen op dien Landdag, den (4)
veertienden van Grasmaand, ccn befluyt,
om te Harderwyk eene Hooge fchool op te
rechten. En hebbende voor de zelve in
dicjaar, den tienden van Lentemaand, op
den Landdagte Aarnhem de wetten (f)op -
gefteld , is die onder het dpzigt der zes
Heeren Verzorgeren(*j, die Juftus V yg,
Arnold de B y e , Wouter dc Rood e, Kafin
van Hel, Zegerd van Aarnhem, en Johan
van Wynbergcn waaren , den twaalfden van
Gräsmaandopdeeze zeer plegiigewyze ingewyd.
(4)Vol--
gensBericht
Omtrent ncgen uuren des morgens
O o o 9 be*
van
denHoog-.
leeraar
B. S. Cre-
incr.
(5) Leg«
& flat. lU.
Acad.
Duc. Gel*
r i s . pag.3i
(•) C«r«:
.'•1
: L i ’
. 1 1
riïil