1 " - - s :
■
ifeldl
* l : p | ,,
r l I I ( ld i,,« ,i(|
r i -
1 1 / ; !
2 3 0 N E D E R L A N D S C H E
1636. fchild gefteldis. Verder, tot bewys dat dees penning door den Magiftraat, en op dc be-
--------- quaamvcrklaaring der Hooge Schoole gcfchonken zy , leeft men op den voorgrond:
M U N I F IC E N T IA M A G I S T R A T u s , E T D E C R E T O
S E N A T u s A C A D e m i c i .
DOOR D E M I L D D A A D I G H E X D V A N D E N M A G I S T R A A T , E N
OP 'T B E S L U T T V AN D E N R A A D D E R HOOGE SCHOOLE.
ir. De tweede is den eerften gelyk , uytgezonderd dat hier de nieuwe Leeraar met den
Mccfterlyken hoed en tabbaard , en den ontfangen penning van den hals afhangende verfierd is,
midsgaders een boek in de hand heeft, en dat de krans door drie Engelen , evenals de wapenfchilden
door geene hand maar eenen Engel wordt vaftgehouden j gelyk in de afbeelding kan gezien
worden.
( i ) Aitze-
mazaakeii
vanilaat
en oorl.
Jl.d e e l,
fol. 31Ö.
Refol.
der Staat.
vanHoll.
19 Sept.
1636. fol.
189.
(i)Refol.
der Staat,
van HoU.
i jO ä .
1Ö36. fol.
2 13 .
(3)Aitze-
raazaaken
van ftaat
cn oorl.
Ii.deei,
fol.317.
De Franfche Koning niet revrcede met
den Payshandel, die doorde Vereenigde
Geweften mec deu Spaanfchen Gezant begonnen
w a s , op de gezegde wyze ge-
ftremd ce hebben,liec federt door zyne Afgezanten
in ’s Graavenhaage een naauwer
Verbond wegens de krygsbcdryven van
den aanftaanden veldtogt aande Verecnigde
Staaten voorflaan. Wier Gemagtigden,naa
verfcheydene famenkomften , eyndelyk
den ( i ) zesden van Herfftmaand met de
Franiche Gezanten een nader Verbondont-
wierpen , om wederzyds, zoodraa doen-
lyk waare , op dc behoorelyke wyze te
worden beveftigd : ’c gene oo’t den v y ftienden
van Wynmaand door (x) deStaaten
van Holland gefchiedde. By dit nadere Verbond,
en uyt aanmerkinge der groote onkoften,
die deVerecnigdeGeweftentothet
herwinnen van Schenkenfchans in den voorgaanden
winter gefpild hadden , beloofde
de Franiche Koning aan de zclve tot de koften
van den aanftaanden veldtogt vyftien-
honderdduyzend (3 ) guldens te geeven,
om mec des tc meer naadruks den gemeenen
vyand, zoo op de Franfche als Scaat-
iche grenzen, te beoorloogen. De Spaaniche
Landvoogd, die van alle dceze han-
deiingcn ten volle onderricht was, fcheen
des onaangezien wegens de aanftaande
krygsbedryvcn weynig bekommerd , en
vernoegde zich met zyne benden voltallig
te maaken, de grensfteden te voorzien,
en het noodige tot den veldtogt te laaten
verzorgen , mids hy niet twyfelde o f allc
die hooge voorneemens zouden nietmin
dan over twee jaaren , te niet loopen, en
door onderling misverftand enwantrouwen
in rook vcrdwynen. De gemeente zelve
hebbende gezien mec hoe vaardige hulpe ■
haar in gevaar geweeft zynde Vaderland
door den Keyzer bygefprongen, en onder
’t beleyd van Pikolomini de ingedrongen
vyand terug gedreeven , en hec Land gered
was, icheen zich, als van dc hulp dier
Majefteyt zich geheel verzekerd houdende,
wegens de groote toebereydfeis , 200
van den Franfchen KoningalsdeVereenig-
de Geweften, weynig te bekreunen, gelyk
uyt deezen Icgpenningis op te maaken.
Op hct voorftuk ziet men , onder her Ooftenrykfche wapen , dat door eenen Keyzerlyken
arend wordt vaftgehouden , de Nederlandfche maagd met een gekroond fchild aan den rechteren
arm , waarop de letter F , als de eerfte van ’s Landsvoogds naam , gefteld is. En dewyl zy
zittende vertoond wordc, geeft dit haare geruftheyd te kennen, onaangezien aan haare eene zyde
een Franfch krygsknecht met eenen blooten degen , ftaat, evenals aan de andere zyde een
ander der Vereenigde Geweften in de zelfde geftalte verbeeld is, en die beyden haar fchynen te
dreygen. Want hec randfchrift luydt aldus;
IG N O R A T , T A N T O N O M IN E T U T A , M E T U M .
ZT,
H I S T O R I P E N N I N G E N » ÎIL BoeL 237
z r , O N D E R ZOO G RO OT E N N A A M V E R Z E K E R D , IV E E T V AN
G E E N V R E E Z E N .
Zynde deeze twee krygsknechten het zinnebeeld van de groote krygsbereydfelen van Vrankryk
en de Verecnigde Geweften , als uyt hec (child met drie lelicn , en dat met eenen bundel , .
pylen, tgene ieder van hen aan den (linkeren arm houdt , is af teracetcn Op het luggeftuk
leeft men rondom het wapenfchild van den Ridder Jerocn van Q.iefnoy, Opzicnde'r der ßruftcl- tom” l!
ftad, die randfchrift; fol.461»
&473-
fche (i) vaarte, en in dit jaar Schatmeefter dier ftad
C A L C U L U S Æ R A R 1I B R U X E L L e n s 1637.
R E K E N P E N N I N G V A N D E B R Ü S S E L S C H E
S CHA T K AME R . 1Ö37.
(i)RifoI.
derStaaten
vinHoll.
9.Mey
1Ó37.Í0I.
iiz.eii
f e
vanHoll.
loJaiL
i<>37.fol.
1.
(4) Refol.
dcrStaater
van Holl,
n ju ly
1637.(01.
(ÇlNeu-
ville Hift.
vanHoll.
I. deel.
P^g-433-
(6) A it ic
maiaaken
van ftaat.
enoorl.
Ii.deel,
(0(452.
En waarlyk in den beginne liec hec zich
aanzien dac’ er weynig ftaande de veld*
togt zoude verricht worden ; mids de
Staaten van Holland in dit jaar geenszins
tot hct aanneemen van buyteoge-
woone (x) waardgelders wilden verftaan;
ja zelfs o p ’c verminderen (3) van’ ckrygs-
volk zeer fterk aandrongen. Doch de
zelve eyndelyk op die ftuk mede hunne(4)
bewilliging hebbende ingcbragt, trok de
Prins alle de geregelde krygsbenden, ten
gecale van tweehoudcrdvyfenvecrtig vendels
ce voet, cn negenenzcftig kornetten
te paarde uyc de fteden, cn over de drieduyzend
Ichepen byeen; zulks de Spanjaards,
waanende het op Ooftende, Duynkerke,
of Brugge gemunt cc zyn, naar Vlaandre
hunne befte krygsbenden zonden,en dus
aan den Prins gelegenheyd verfchafren om
op den drieentwintigften van Hooimaand
hec beleg voor Breda te flaan, op welken
dag ook de Fran9oizcD aan den anderen
kant Landre^y, dac in Henegouwe legt,
op den (y ) Spanjaard veroverden. Zoodra
de Prins voor Breda gekomen was , waar
binnen Omer vanFourdyn, een Brabants
Edelmaii, over ruym drieduyzend man hct
bcvel had, liec hy in allen fpocd zyn leger
indiervoege ontoeganglyk vcrichan-,
ien , dac de Vorftlyke Kardinaal , die
mct zcscnrwincigduyzend man, om dé bcnaauwde
ftad te redden, tot onder de befchanfing
genaderd was, op den veertienden
van Oogftmaand (6) onverrichter zaakc
moeft aftrekken. Om d*cn Prins echter
van Breda a f tc lokkcn idecd hy den twintigften
dier zelfde maand door den Mark^
graaf van Sfondraco de ftad Venlo berennen.
Welke, mids de Prins vau Oranje,
Mi .Deel .
dien de Ridderfchap van (7) Holland in dit (7)Refol.;
•jaar tot hun Hoofd verkoorcn had,deson-
aangezien het beleg van Breda achtervolg- 5 Febr.
dc, zich op den vyfden dag der influy- ß f '
tingeonderbillykevoorwaarden (8)aanden (8) Aitie-
, Kardmaal overgaf Wiens ruytery nog
dien zelfden dag Roermonde berende : ’c en oorl.
gene mede, naa de zelfde verdragspunten
bedongentc hebben, den derden van Herfft- ^ *
maand zyne poorten opende. Dcsonaan-
gezien volhardde dc Prins van Oranje in ’c
voortzetten der aanvcchtingen , en deed,
voorachtcnderrigduyzcnd (9) guldens,het C9)RetoIi
maaken van twee galeryen over degrachten van^Holu
der ftad, die vyftien roeden wyd waaren, foSept.
bcftcedcü. De bezettelingen , licten 011-
dertulTchcn eene zonderlinge dapperheyd
blyken, betwiftten deaanvallersden grond
voet (lo)voorvoec, deedcn den ecnen uyt- (io)Neus
val op den anderen, en door het kanon, dat
z y in den bedekten weg aan den voet des Tded?**
walsgefteld hadden, eerlang dc reeds over- P^S-4 3 9 *
gebragte galeryen der bclegeraarcnin brand
ichietcn en verftuyven. Dan eyndelyk
hebbende het hoornwerk aan de zyde van
Ginnekeu ( 1 1 ) verlooren, begoft hen met
I I I Refol;
den oorlogsvoorraad ook de moedte onr-
IerStaaten
n Hoil.
breckcu. Des rradcde Sredevoogd, zien- ” Scpt.
de zyne manfchap meer dan de helft ver-
mindcrd, wegens de overgaaf der plaatfe (i^iAirie*
met den Prins vau Oranje iu onderhande- ?a?iiÎt^“
ling. Op den zevenden ( ix ) vanWynmaand oorlog,
wierd her verdrag getroffen , uyc krachte
van ’t welke de bezettelingen op den tienden
dier zelfde maand uyt Breda trokken, ( 1 3 )Refoi.
en die ftad in handen O l , van deu P, rins ( 13 ) Vin HoU.
Itelden, tot wiens eere, wegens t winnen 14 d « .
van zoo aanzienlyke plaats door de wape-
nen, deeze twee penningen gemunt zyn. ^
O o ö I, Her
:
0 m