V' /'".Ì
1630..
( i ) Refol.
derStaaten
▼an Holl.
van 14 tot
3ijan.
1Ó31. fol.
(l) Aitre-
mazaaken
vanlUai
cn oorl.
I. d e c i,
tol. lido.
(3) Refol.
derStaaten
v.iti HolL
van i4to£
3 1 Jan.
16 3 1. fo l
Duytfchland de handen vol wcrks vcrfchaf-
ten.Vooral vattcdcde verjaagde Koning van
Bohceme thans nieuwe hoope op van door
des zcifs zeeghaftige wapcnen zyne vervallene
zaaken in Duytlchland te zullen
herftellen, cn bciloot dierhalven ( i)z ich
in perfoon derwaart ce begeeven : en
hebbende tot lafte des Lands dric- o f
vicrmaalhondcrdduyzend guldens ftaan ,
nam hy een gedeelte dier penningen o p ,
Ja verzocht van dc Staaten zelfs met eenige
onderftandsgeldenteworden bygefprongen.
Den vierentwintigften van Louwmaand
desjaars zcftienhonderdtweeender-
tig door dcn Graaf van Kuylemburg en de
Heeren Noordwyk , Knuyt en Walta ter
Vergaderinge zynde opgehaald, en aan de
deur door alle de Staatsieden ontfimgen,
nam hy zyne plaats recht over den voor-
zitcendcn Heer dier weeke, en maakende
zyne aanftaande reyze (x) aan hunne Hoog-
moogendhcden bekend , bedankte de zelve
voor alle ontfange eer, vriendfchap,en
genooten onderftand, me: verzoek van z y ne
Vorftlyke Vrouw en Kinderen in hunne
befcherming te houden,en ftaande zyn afweezen
te blyven onderfteunen. Op dit
vertoog wierden hem den volgenden
dag honderdvyfcigduyzend (3) guldens ten
onderftand toegelegd , en uyt den naam
der Algemeene Staaten door den Graaf van
Kuylemburg cn de Heeren Noordwyk ,
Brockhovc, Knuyt,Zuylen,vander Haar»
cn Haariolte ditBcfluyc nict alleenbekcud-
gcmaakt en geluk opzynevoorgenoine rcy-
zcgcwenfchc, maarhy doorde zeifde.Ge-
magtigdcn , mids dc onpaflclykheyd van
den Prms van Oranje , ook tot liet eynde
v a n ’cHaagiche Bofch uytgelcyd. Nee-
mende dan zynen weg door’t Sticht Keulen
, is hy verzeld van eenige ruyters van
Wezel naar Hcflen vertrokken: van waar
hem de Landgraaf tot Frankfurt geleydde,
daar hy den tienden met zeventig paarden
en veertig karroifen belandde. Den volgenden
dag ging hy den Koning ende Koningin
van Zweede te Hoeghft begroeten,
•om des zelfs hulp tot zyne herftelling ce verzoeken.
Dan die fchreef hem zoo (4) hardc
voorwaarden, zoo ten aanzien van zyn
Koninglyk gezag , als ten voordeele der
Augsburgfche Geloofsbeleydenifte v o o r ,
dac de Koning van Boheeme de hoope z y ner
herftellinge genoegzaam geheel verioor,
ja , hec z y uyc hartzeet wegens hct ver-
loopzyner zaaken,het zy vande daarheer-
fchende befmettelykeJegerziekte aangetaft,
den negenden van Wintermaand te Ments
overleedc (5) en hec ftervclyke a fle yd e ;
naadat de eerfte hoope van zync zaaken te
zullen herftellen aanleyding tot hec maaken
van deezen gedenkpenning had gegeeven.
(4); Aitze-
ma zaaken
van ftaat
en oorl.
I.deel,
fol. 12Ó1.
(?) Refol.
der Staat.
van Holl.
van 12 tot
ip ja n .
1633. fol.
4-
De borftbeclden van hem en zyne Gemaalin ftaan op de voorzyde, en binnen hec randfchrift
deezer tytelen ;
F R I D e r i c u s E T E L I Z a b e t h a , D e i G r a t i a R e x R e g i n a q u e
B O H e m i ® } C O M e s P A LA T IN O S R h e n i , E T P R i n c e p s
e l e c t o r ; d u x B A V a r i ® .
F R E D E R I K E N E L I Z A B E T , DOOR GODS G E N A D E KO N IN G E N
K O N I N G I N F A N B O H E EM E ; P A L T S G R A A F A A N D E N R TN ,
E N K E U R FO R S T ; HE R TOG F A N B E I J E R E .
Dc
I63X.
De tegenzyde verbeeldt eene ondergaande Zon, boven het jaar 165 2 , omvangen van deei»
fpreuk, in naavolging (i) van die van Salomons Boetprediker, cot randfchrift; {j)kap.I.
Í-
SO L O C C ID E N S R E N A S C IT U R .
E C c l e s i a s t i s I.
D E O N D E R G A A N D E Z O N F E R R T S T WEDER .
P R E D I K E R I.
(1) Refol.
derStaaten
vanHoll.
Maart tot
7 April
,5 j i . fol.
46.
(3) Neu-
viUcHift.
vanHoll.
1. deel,
pag.3S6.
(4) Aitze-
ma zaaken
vanilaat
en oorl.
!. deel,
fol, 1 190.
(?) Refol.
derStaaten
van Holl.
van 13
Juny tot
7 Aug.
1632. fol.
59-
(6) Aitze-
tna zaaken
van ftaat
en oorl.
I.deel,
fo il 191.
(7) Refol.
der Staat.
van Holl.
van 23 tot
Junytot
59-
(8) Neu-
ville Hill,
van Holl.
I -deci,
P^g- 3Ö4.
Inmiddels was iu Nederland dc veldtogt
voorhanden , om welken te openen de
Prins van Oranje, naadat hem door eenen
uyc de Edelen eu de Gemagtigden van
Dordrecht,Leyde, Amfterdam, Aikmaar en
Enkhuyze , door monde van dcn Loon-
crekkendcn Raadsman des Lands (2)
geluk op zyne reyzc gewenfcht was ,
zich aan ’c hoofd van ’c leger, dac twee-
honderddrieenvyfcig (3) vendels voec-
kncchren, en achtenvyftig kornetten niy-
teren fterk w a s , i n ’t midden van Bloei-
maand ftelde. Naa Arlen, een kleyn fte-
dcken over de Maas, ingenomen ce hebben,
iloeg hy dcheCrftcn van Zomermaand,
hcc beleg voor (4) Venlo,en deed,terwyl
de Burgermeefters dier ftad mec ccncn
vrygeley brief, om bevel van den Graaf
Vanden Berg te haalen , naar Gelder
vcrreysd waaren, van twee kanten dc
ftad zoo hevig aantaften , dac eerft
de Burgers en daarnaa de bezetting op
den vierden dag der belegeringe hec verdrag
der overgaave flooten, endcftadden
overwinnaar inruymden. Ten zelfdenda-
ge wierdt Graaf (y) Erncft van NaiTou mec
zesduyzend man naar Straale en Roentiönd
gezonden : van welke de eerfte plaats ftraks
wierdc in bezit (5 ) genomen ,cn de tweedc,
ecr ’c avond was, langs alle toegangen bc-
rend. Zulks de Prins van Oranje den volgenden
dagmec hetgeheele Ieger daarvoor"
kwam, en mec zoo groote vaardigheyd de
beukeryen ftichtte.cn de loopgraaven opende
, dat de burgery nergens anders op bedacht
w a s , dan zich den (7) overwinnaar
te onderwerpen. Dus was nu de Maas
toc zooverre , tea kofte van Graaf Erncft
van NaiTou, die met eenen kogel in ’c hoofd
voor Rocrmond wierdc doodgeichooren ,
onder’ rgebied derVereenigde Staaten gebragt
, cn dusde vaart geopend,waarlangs
men te fcheep al het noodige vo o r’t legcr
tot voor Maaftricht konde brengen; welke
ftad zich den tienden der zelfde maand ,
(8j zoodoordc eygenealsdcFranfchchulp-
II.T)eeL
benden berend zag. De aangelegenheyd dief
belegerde ftad noopte de Aartshertogin om
c’haaren behoudeniíTe alle krachten in te
fpannen. Z y ontboodc verfcheydene benden
onder Gonzales de Kordua uyt dcn
Palcs,zondc den Markgraaf van Santa Kro-
9e met alle de manfchap, die men in Brabant
had können by cen raapen , cot ont-
zec dier ftad, en bekwam ccncn magtigcn
(9) onderftand van den K cyz er, onder dcn (9) Refol.
Graaf van (10) Papcnheym. Dan alíe hun- vaJ, h S ?
nc raadflagen liepen tot niet, hunne poo- 'an 23
gingen waaren ( 1 1 ) vruchteloos ,endeaan- y'Aug.^'
vallen ,die z y in verfcheydene reyzcn op de fol.
bcfchanflngeiider bcleggercndeedea,wier-
den met groot verlies afgeweezcn , ja de mazaaken
bezettelingen , naade cenc vcrfchanfliig naa c?o?rL*
de andere door ftorm op ftorm vcrlooren i- d e e l,
te hebben , eyndelyk genoodzaakt dcn
tweeentwintigftcn van Oogftmaand het derStaaten
verdrag ( 1 1 ) der overgaave te fluytcn.
Naauwelyks was die verricht, ofde Prins Juny tot
van Oranje zondc vyfentwintig kOrncctcn
paarden, en even zoo veel vendelen vocc- 91.
gaften, onder het beleyd van Scakenbrock,
Opperluyccnan.c der ruyterye, mec zevcn- van ftaat
ticn ftukken ecfchuc naar Limburg : welke
1 /I ■ ■ R deel, plaats vveynmg gelterkc was, cn met an- £01.1207.
ders van bclangCiijdau hetfloc had. Dier- fnlNeu-'
I I F r 3 r I vdle Hift. halven geenszins her grof geichut afwach- van HoIi.
tende, g a fz y zich (14) den achtften van R d e e l,
Herfftmaand over : zulks de ovcrwin- (¡'fjlitie-
naarmecdiieenzcftig kornetten ruyteren cn mazaaken
vyftienhonderd bultchucccrcn, naahcrftc- cn"oon!
deken Weerd en vcrichcydcne andere ver- I.deei,
overd te hebben , ecnen geweldigen iiival
in Brabant deed, ja toc onder dc poorten
Van Namen het platte land wyden zyd onder
brandfchatting ftelde. De Vereenigde
Geweften niet weynig over dccze bckorae-
nc voordeelen verhengd , zaagen die aan
als van des Heeren milddaadige hand herkomftig
, en uytfchryvende deswegen eenen
I f) Refol.
ierStaaten
HolL
algemeenen (ry ) Dankdag, deedcn z y ook van 23
deezen penning,tergedachtenis van hcc win- j
nen van Maaftricht en Limburg , munten. i63^- fol»
F f f De
?
, J
r i ,
r i i