1-r
: a;)
' • i
"E'P
T;"
■ ' ¡ fe
I f
¡i
4 :
'¡H*
! ¡a
i'
•1'
Hct ruggeftuk bevat hct gekroonde wapenfchild des Spaanfchen Konings, en daarrondom i
dcn rand deeze woorden :
F ID E L I M I L I T IA E T L E G A T IO N E .
DOOR E E N E GE T ROUWE K R Y G SMA G T E N
B E Z E N D I N G .
Hoewel ook decs alcegroore voorfpoed
der Franfche wapenen den Vereenigde
Geweften nietweynig in ’c oog liep , zoo
verfchaften hen echter de ongehoorde
krygsbcdryven des Zweedichen Konings
grootere bezigheden. Dces Vorft zag
zich naauwelyks, naa den afftand der
Zweedfche Kroone door Chriftina aan
hem gedaan, op dien troon beveftigd, of
LwT^van ' ’«^''^^^arde den oorlog ( 1 } tegens Poolen,
de R uyter. doch wclkc ecrlang eenen anderen naa
zich ileepce. Want Frederik dc I I I , Koning
van Deenemarke, giende dac Karel
Guftaaf de handen vol werks had door
den Poolfchen kry g, en gedachcig hoe
de Zweeden voor veertien jaaren zynen
Vader op ’c lyfvallende, hem verlcheydene
landen en fteden hadden afgedwongen,
zoo waande hy hec thans den rechten tyd
te zyn, om dc geleede ichaade op die
Kroon ce herhaalen. Dierhalven, aange-
zcc door anderc Moogendheden, die de
bchaalde overwinningen der Zweeden in
’c oog liepen, verklaarde hy hen in’c voorgaande
jaar den oorlog, zondc zyn leger,
ondcr den Veldmaarlchalk Andries Bilde,
in ’ t Sticht van Breeme, en had hct geluk
van dcn Zweedfchen Koning verfcheydene
vaftigheden te oncweldigen. Welkc,
ziende zync wapenen in Poolen nietmeer
met zoogrooten voorlpoed alswel voorheen
verzeld, hierop dat R y k verliet, en
(2) Brandt vallcndc in *c Deenfch Holfteyn (x). Bilde
d c R u y r e t gemelde Sticht tc verlaafol.
151. ten, en zich binnen Frederiksode te bergen.
Doch deeze ftad eerlang vermcefte-
rende, beftondt hy den zevenden van
mazaaken Sprokkelmaand (3) deezesjaars, mids dc
vanftaat ftrenghcyd der vorfte, met zyn geheele
IV . d e e i, z e s -o f achtduyzend mannen meeft
foi.zii. ruytcry fterk,over hec ys naar’t Deenfche
Eyland Funen tc trekken, en al wac hem
poogde tc ftuyten te verftaan o f op de
vlugt te dryven. En ofwel geduurende
zeker gevccht het y s brak , en daarin
twee zyner vendelen tegelyk verzonken,
toog hy echter voort, laadde in Funen,
wiens Hoofdftad zonder wcerbiedingc
hem wierdt overgegceven, en de ftad Ny-
burg door de zynen eerlang vermeefterd.
; Sedert door eenen lenboodc te paarde
over het ys uyt Zeeland eenen brief van
dea Engelichen Afgezant ontfangcnde,
nam hy voor op die wyze met zyn leger
ook over den arm der Ooftzee en een gedeelte
van den grooten Belt, daar hcc
twee o f drie mylen breed was, tc trekken.
En alhoewel de koude zoo uycermaatc
groot was, dat men hec brood en vleefch
met bylen moeft aan ftukken hakken,en in
kachgels (4) ontdooijen ,zoo fmolt echter
het Ineeuw door de menigte paarden en de RÜytet
ruyterye onder’c overtrckken zoodaanig,
dac ’er op fommige plaatfen meer dan twee
voet waters op ’r ys ftondt. Den volgenden
morgen nogtans op ’c Eyland Langeland
en daarnaa op dac van Laland geko-
men zynde, (y) wicrdt hem de ftad Nas- l « v.™h
kou terftond overgegceven. Vandaar
cooghy, op gelyke w y z e , naar'c Eyland *'
Falfter ; daar hy ’c Koninglyke flot Niko-
pinginnam, en vervolgens nog over eenen
iuham van den Belt, recht roe naar Ze e land,
hec Hoofdeyland van Deenemarke;
alwaar de ftad Warburg voor hem ftraks
haare poorten opende. Al de werreld ftondt
verfteldoverzoo ftoutedaad,terwyl Deenemarke
beefde van vreeze, zoo geduchten
vyand in ’t hart des Lands, door *c beftaan
van eenen overtogc , van wiens gelykcn
men totnogtoe nooic gehoord had ; en
waarvan de gedachtenis niet zonder rcdcn
daarom op decze v y f fierlyke gedenfcpcn-
ningen bewaard wordc.
I. De
I. Dc eerftc, die door den ramaarden Zweedfchen Penningmaaker Karlftecn is gemaakt, voert
d^ereTyter- ° borftbeeld van dcn ftoutmoedigen Koning, in den rand der voorzyde,
C A R O L U S G U S T a v u s , D e i G r a t i a S U E C o r ü m , G O T H o r u m ,
VANDALORUM(iUE R E X .
k a r e l GUSTAAF , DOOR GODS G E N A D E K O N IN G D E R
ZW E E D E N , GOT THEN, E N WE N D E N .
S is IS 1 Op