.Jl in^ . > .
, ; / :: J
.ü «■ f I 1(1»
I l in , , I'« «"■ i
, 1 h . * '
M ’i
i «57
4 1 4 ' N E D E R L A N D S C H E ■
m .D e dcrde,dicmcdede zclfdc voorzyde h e e ft , voert op de ra g z yd c , bitmeir ccircnkrans van
■ twee famengeftnkte Oranje takken , ecnen Fcniz , die uyt dc afiche van ecnen anderen gebooren
wordci nevens deeze fpreuk;
E M O R I T U R E T R E Q U I E S C I T .
HT S T E R F T E N R U S T
I tUat
en oorl.
IV.deel,
fol. 3.
vanilaat
en oorl.
IV . deel
föl. 41.
Opden zelfden tyd, als die van Holland
bezig waaren om op deezc wyze de
ruft in Overylfcl cc herftellen, geraakte
hec z clf mec de andere Landfchappen in
(0 A itz e -gecn kleyn gefchil, wegens ( i ) hec ver-
S ? t U a ? Veldmaarfchalksampt, ’c
gene door ’c overlyden van Johan Wol-
fcrd van Breederoode was opcngcvallen, cn
chans door Graaf Willcm Stadhouder in
Vriefland verzocht wierdc. Die van Zeeland
drongen fterk aan om hcc te vergee-
vcn, doch die van Holland, willende
zelfs meefter van hunne krygsmagt blyven,
naamen zoodaanige ftrenge befluyten daar-
tcgeas, dat Graaf Willem, ziende door
ftcrkcr aanhouden de gemoederen eerder
re zullen verbitteren, dan wcl zyn oogmerk
bereyken, raadzaamft oordeelde,
(1) Aitze- verzoek a f te zien, ( i ) in hoope
zaaken van door decze bezadigdheyd de geneegenheyd
van die van Holland te zullen
winnen. Grootere gevolgen had in die
jaar een ander gefchil mec Vrankryk, wegens
twee Franiche fchepen , door de
Kuyter in deMiddelandfche zee genomen;
. om, dns-de roovcryen ce beletten , door
weike de Nederlandfche Kooplieden be-
. leyds zcer grootc fchaade op zee van dc
franiche Viybuytcrs geleeden hadden.
Maar decze daad wierdt zoo hoog by ’c
Franiche Hof opgenomen , dat hec alle
dc Nederlandfche ichepen ‘in zyne havens
(3) Aitze- ( 3 ) liet in beflag neemen, cn niec begeerde
v a n ü i ? te ontflaan, voordat de twee genomene
enooilogv fchcpen ' wcdergegeeven waaren. En dc-
Franfche Afgezant her zeifdc
. y in ’s Graavenhaage met veel naadruks in
eene zeer wydluchtige verklaaring becuyg-
■ de, vonden de -Vcrcenigde Staaten goed
dccze aanbieding, tot voorköming van
(4-)Aitie-- gröotere vcr\vydering,eyndclyk(-4)aan te
neemen, cn geenszins tc Inyfteren naar
de voorflagen des Spaanfchen Afgezancs
»
om zich met .dac R y k tegens den Koning
van Vrankryk te verbinden. Dees,
hebbende ftaande de winter alles tot den
vcldcogt doen vervaardigen, en verftaande
hoe de Spanjaards zieh van SintGhillain
mecftcr gemaakt hadden, deed door den
Maarfchalk van Turenne riu‘mec eenige
Engeliche benden -verftcrkt, heel onver-,
WAcht Kameryk ,denachteutwintigften van
a zaakeu
vanftaat.
cn oorl.
IV.deel,fol. 63.
Bloeimaand berennen , in hoope van die
gewigtige plaats, midszy van alles gebrek
had, te zullen veroveren, cer dc Spanjaards
konden in ftaat zyiivan zetekomea
ontzetten. Doch opden zelfden tyd be-
vond zich dc Ptins van Kondé met vierduyzend
*(5) ruyteren by Namen als hem (5) Aitze-
de tyding, dat Kameryk door den Maar-
fchalk van Turenne belegerd was, gebragt enoorlog,
wierdc. En hoewel hy niet konde geloo-
ven dat hec ontfangen bericht waar was,
begaf hy zich echter in allen Ipoed mec
zyue ruyterye over Bins, Boftu, Bergen, en
Valcnçyn, naar Bouchain , en naderde
, door een bygelegen bofch , des nachts
voor den dertigften van Bloeimaand, zonder
ontdekt te worden, tot op een’ kanon-
fchoot het Franfche leger. Straks hierop
viel men aan 'c fchaufeh, en wierdt dc
Graaf van den Broek met duyzend ruyteren
en (6) vyfhonderd man ce voet naar (6) Leopi
den vyand gezonden , om , waare het
moogelyk, door de belegeraars breekende,
zich in de ftad te werpen. Door de uyt-
gezette brandwacht nogtans wierdc hy
ftraks ontdekt, des hec vyandlykefeegcr
onder de wapenen gebragt, en de meefte
raagc derwaarc geftierd, alwaar de be-
ichanfing uognicc voltrokken w a s , en
dierhalven de aanval gevreesd « wierdc.
Doch de ontzetcers, door de duyfterheyd
hunnen wegwyzerverlooren, en gevolgelyk
cene wyl tyds gedooid hebbende,
kwaamen eyndelyk juyft aldaar ter plaat-
fe , daar‘ de wacht zeer zwak was, en
hadden dus het geluk van , begunftigd
door ecnen nevel, die ligtelyk overhoop,
en z ich, mids dc nevel aanftonds daarop
(7) opklaarde, o p ’c gezigt van den-Stads-
tooren, die hen voor ccne baak vcrftrek- gefta. päj.
te , zcifs daarbinnen ce werpeu, Mec hcc
opgaan van den dag ging ecn algemeen ge-
juych ondcr de ftedelingen o p , dc vreng-
devcndels waaiden vande wallen, cn de •
meefte bezettelingen trokken uyc de ftad,
cnfchaarden zich iusgelyks ondcr de buytenwerken
op ’ t vlakke veld in ’c gezigt
van den vyand: welke waanende die bcyde
den ingeworpen onderftand te weezen, [^¿„court
uyt wanhoope van dc ftad nu niec cc zullcn Hiil. de
können dwingen, aanftonds hcc (8) beleg xiv.tom.
opbrak. En dcwyl decs nevel juyft tocn gc- i. pag.
vallen
. ■ 'V 1
vallcu was, en de ftad daardoor dus ge-
maklyk op ccncn tyd ontzct wicrdt, als
men inde Hoofdkerk aldaar zckere Bedc-
ftondcn voor een Lievevrouwcbecld op
ccne zeer ftaatlyke wyze , voor ’c wel
uyrvallcn dier ondernecminge, hieldt;
zoo wierdt die ontzet als eeu won-
derdaad , door de voorfpraak van de
F .B oe i. 415-
Moeder onzcs Heylands verkreegen, aan-
gemerkt, en dus voor der zclvcr bed- ' ^
denis , in ’t byweezen van den Prins
van Konde , en wel elfduyzend ( i )
gemcencu ecn plegtig Dankfceft gchou- geiia. r’ag,
den , ja ook ter gedachtenis daarvan
onder anderc die gedcnkpenningcjc gemunt.
Debecldenis van .Maiia, welke men aldaargelooft dat doorden EvangehTchryver Lukas zoude Ci)f«op7
gefchilderd z y n , ( i) en daarom in de Hoofdkerke der verlofte ftad byzonderlyk geëerd wo rdc , ,
ftaat op de voorzyde ; nevens dccze woorden : g
M a R i a , J O z e f , J E S u s C H R i s t u S.
D e rugzyde hecfc geene verbeelding, maar alleenlyk dit Franfche opfchrift:
P A R N ô t r e D a m e D E G R A c e , S o n A l t e s s e D E C O N D E *
C A M B R A Y A D E L I V R E ’ . 1 . E 30. M A Y lô y y .
DOOR O N Z E L I E V E V R O U W V A N G E N A D E , H E E F T Z T N E
HOOGHE TD V A N KOND E ' K A M E R Y K O N T Z E T
D E N 30. V A N B L O E IM A A N D ; i6f j .
(3) Aitze.
mazaaken
van lhat
en oorl.
IV.deel,
fol. Ö9.
(4) Larrey
Hin.de
Louis
XlV.tome
IlI.pJS.
13.
Dewyl DU hcc ontzet van Kameryk wcl ,
het voorneemen des Franfchen Konings I
vcrydeld, doch geenszins zyn Icger ver- 1
zwakc had, zond hy federt aan den ‘
Maarfchalk van Turenne bevel, om zich
(3 ) mec zyne onderhoorige manfchap op
de Franfche grenzen flechts verweerender
wy-LQ op cc houden, en dus hec beleg,
dat d® Maarfchalk van la Ferté den twaaif-
den van Zomermaand voor Montmedi geflaagen
had, te dekken, Dceze ftad,
cene der fterkfte van Luxemburg, is gelegen
op eene byna ouroeganglyke rots,
vermids dc harde fteeugrond met zoowey-
nig aarde bedekc is , dat men daarvoor op
verfcheydene plaatlen geene loopgraaven
maaken kan. De Spanjaards , ziende
dat hcc beleg echter door de Francoizen
wicrdt (.j.) ondernomen, deeden verfcheydene
beweegingen, in ichyn als o f z y nu
deeze dan gene plaats wilden aantaften;
doch waarlyk om dcn Maarfchalk van
Tmcnnc van de voordeelige hoogten rc
lokken, die hy bcfloeg, ea dus eenen
I L Heel.
weg tot het ontzct der ftad te opcneoi
Maar dees hieldt zich onbeweegelyk in
zyu voordeel; dan eyndelyk ziende dac
de Spanjaards zich naar Charlemonc begaaven,
om over de Maas te trekken, liec
hy een gedeelte zyns legers , onder den
Markgraaf van Kaftelneau, in zyne voordeelige
Jegerplaatle, en trok met het ove*
rige z e lf, toc verfterking der beleggeren?
binnen hunne verfchanflng, ’t gene hcc
voorneemen der Spanjaarden, om die
aan te taften, verydelde. Ora echter
niets onbeproefd ce laaten, rukteii z y ,
onder den Prins vau Ligne, ondertufTcheu
een viiegend Ieger uyc de Vlaamfche fteden
byeen, en daarmede op ’c onverwachtft
voor Kales, wiens benedenftad z y
ookiukrcegen:dochde(5-)bovenftadmede (j) jjg
willende aantaften, vonden z y zoo groo- Riencourt
ten tegenftand, dac de geheele aanflag r e - ™ ' “
gens die ftad teniec liep, cn 'zy van zins xiv.tom/
wicrdcn om over de Somme Vrankryk
langs Pikardie, tot het maaken eener af-
vveaditige, in te trekken. Dan als de
P p p pp Ma.ir»