li
f i v
IÖ J3 . hcc zelve echter hervat, en hadden dc En-
geliehen hec voordeel van dcn wind, en,
mids de Nederlandlehc koopvaarders hct
bevel van Tromp niet ftipcelyk naakwaari"'
- 1 /
Lccfeii! geluk van eenige der ( i) zelve.
de Ruyter midsgadcrs twee oorlogfchepen a f ce Iny-
fo!. 43- den en voor ’c ondergaan der zonne ce ver-
mecfteren. Staande de nachc wierdc het
belchaadigde, zoo veel doenlyk was, herfteld,
en alles toc een derde gcvcchc vervaardigd
; ’cg en e , onaangezien Tromp
ftechts vyfentwintig o f dertig fchepen onder
zyne vlag had ,die nog ecnig kruydc ,
koogcls, en oorlogsbehoeften overhadden,
omtrent tien uuren des morgens weder
wierdt begonnen. Tromp gaf den Onderadmiraal
der Blaauwe vlagge in deeze derde
ontmoeting zoodaanig de laag, dat hy
federt afhicldt, evengelyk ook eenige Ne-
derlandcrs, h c tz y uycbloohcyd, ofdoor
gebrek vau buskruyd: hec gene, nevens de
onwilligheyd der koopvaardcren inTromps
bevelen te gehoorzaamen, andermaal aanleyding
aan Blaak gaf, omnog eenig voordeel
op de zelve te behaalen. En hocwel
dees Zeevoogd, naa’ c ondergaan der zon-
n c , zich gehet van nog eenen (x) torn tc ree vivi
willen docn, zoo wendde hy echter a f , Je Ruyter
ziende dac Tromp hem met kicyu zeyl iu-
wachtte, en zeylende naar de Engelfche
kuften, verliec dus hec gevechc: over welkers
gocde uytkomft, en d a t’cr meer dan
tweehonderd koopvaarders behouden in
Nederland door ’c goed beleyd van Tromp
aankwaamen, aldaar ecn openbaare Vier-
dag gehouden is. Evenals ook (3 ) in En-
geland, op ’c bevel des Parlements, ge-vanihat
fchiedde, wegens dat deszelfs vloot om-
trent vierentwintig o f , gelyk de Engel- fol.790’
fchen zeggen, ruym veertig Nederlandfche
koopvaarders veroverd had. H o e ’t z y ,
immers liet die Vergadering, welkc thans
hec Gemeenebeft van Engeland verbeeldde,
en ’c hooge gezag in handen had, tot
bewys v an ’c zelve,zoo in dit als de volgende
jaaren , het geld op deeze wyze ver-
munten, welke geldftukken, gelyk menze
om hunne zeldzaamheydin de penningkas-
fen der Liefhebberen bewaard vindt, zoo
ook van my alhier plaats gegeeven wordc.
Allen hebben zy, zoo men het kleynfte uytzondcrt, op de eene zyde eenen laurier- en palm-
talc, binnen welke hec kruys van Sint Joris, of hec tcgenwoordige wapen van Engcland, evenals
in den rand der vier grootften dit omfchrifc gefteld is ;
T H E C O M M O N W E A L T H OF E N G L A N D .
HE T G E M E E N E B E S T F A N E N G E L A N D .
Op de anderc zyde zict men onder de verfcheydene jaaren, in welken zy geraunt, en den on-
fchcyden prys, waarvoot zy gangbaar geweeft zyn, het eerftgemclde wapenfchild mec dat van
Icrland gepaard binnen deeze randlchriften:
GO D W IT H US.
GOD M E T ONS.
Maar
Maar die Parlement, daczyneii Koning ] poort flaags geraakte. Welk gevccht niet i 6si -
op zoo ongchoorde wyze had laaten one- 1 min blocdig dan dc voorigcn, echter d e n -
hoofden, en i'cdert zich des zelven hoog- I volgendcndaghcrvacwierdc.Maar hct getal
gezag aangemaacigd, zag althans door ee- [ en dc deugd der Engeliche ichcpcn ovcr-
nen zyner ondcrdaanen zich op zyne bcurt ; troffen den moed der Nederlanderen , van
daarvan weder bcrooven. Want Olivier ; welke’er vier verbrand, cen gezonken, cn
Kromwel bemerkende hoe hcc zelve, onder
den ichyn van dc vlooc le verfterken ,
( i) L a r r e y dcrwaarc veelen zyner ( i ) onderhoorige
ibldaaten zondt, om dus ongcvoclig het
IV. foJ. legcr ,en tcgely k zyn vermoogen, dat daarma
zaaken
van ilaat
en oorl.
m.deel,
fol. Soö.
op geveftigd was , tc verzwakken , ver-
(1) Aitic- fcheen dcn ( x ) dertigften van Grasmaand
Parlement ; ’t gene, mids het den
dag zyner oncbindinge nu had vaftgefteld,
chans bezig was om de maatregels tot hec
beroepen van ecn nieuw te ontwerpen.
Doch Kromwel die oude flechts oncbon-
dcn, en geen nieuw in des zelfs plaats begeerende,
ftond o p ’c onverwachcft op,en
betuygde dac hec eens tyd was van te fcheyden.
Op dceze verklaaring, die dc Vergaderinge
als cen donderflag in de ooren
klonk, wilde de Ridder Wentworth hec
recht des Parlements verdeedigen, en zyn
ftout beftaan beftraffen, maar Kromwel
geboodc hem te zwygen, en den Deurwaar-
der dc poorc voor eenigen zyner gewapende
foldaaten te openen; die ftraks hier op
intraden, en zich ter wederzyden fchaar-
den. Ondertuflchen bemerkende dac de
Spreeker des Huys zich gerecd maakte om
tegens dit beftaan op zyne beurt ook
uyc te vaaren, wierdc die met den arm uyt
(i)LatTcy hec Huys gezec, (3)611 hec overfchoc teraa-
be, zich dus overmand ziende, mede te
vertrekken. Toeu nam Kromwel A^MaJfe,
zynde hec teken der hooge Oppermagt,
mec zich , floor her H o f van Weftmunfter
toe, en houdende de fleutels onder zyne
bewaaring, liec het te huur zetten. Evenzoo
handelde Kromwel met den Raad van
Staate, dien h y , raids de ontbinding van
’t Parlement, van ’c welke die zyn vermoogen
ontleenc , mct eeu harde ftem
insgelyks beval te fcheyden. Hct voor-
zitcende Hoofd des Raads beftondt wel
hcc recht des Parlements te verdeedigen ;
maar kennende de onverzetcelykheyd van
den Hoofdbevclhebber , vercrok echter
' (4) gewillig, evenals ook alle de overige Lc-
IV. fol.
avisier.
IV.
3<3.
m. dcn, om diergelyke wederwaardigheden,
als hcc Parlement, niet te ondergaan. Dus
der zaaken meefter beraadflaagde hy met de
andere Legerhoofden wegens de orde van
’c nieuwe Staatsbeftier, en fteldc Joris
Monk tot Hoofdbevclhebber over de
( î ) L a r r e b’C den twecdeii van Zomermaand
Hift.dS ( f ) zee koos, naar dc Hollandfche kuften
'venddc,en met Tromp, dcn twaalfden van
314. ' Zomermaand, op de hoogte van Nieualle
dc anderen zoo doornageld waaren ,
dac Tromp., ten kofte van zynen Onderadmiraal,
twee Schouteubynacht, cn nog
twee andere fchepen , mec veertienhon-
derd koppen bemand, die in handcn der
Engelfchen vielen , naar ( 6 ) dc gronden 0 ) Brandt
vande Wielingen wendde. Desonaangezien ¿¿‘Ruytec
den moed niec laatende zakken, ftak hy 101.51.
den zesden van Oogftmaand , omtrent
tachtig o f negentig zeylen fterk, weder
in z e c , mec voorneemen om zich by dc
vioot van den Ondcradmiraal de Wic tc
voegen, cn de Engelfchen, waare’c raoo-
gelykvand e Hollandfche kuft te verjaagen.
Doch, raids dctraaghcyd van eenige
onbezeylde fchepen der Nederlanderen,
wierden die, eer de lamenvoeging gefchied
was, door de bezcylfte der Eugellchen ingehaald,
en Tromp dus op de Jioogte van
Kacwyk, deu achtftcn dier zelfde maand,
genoodzaakt om met eenen vcel fterkcren
vyand in gevecht te treeden. Echter quccc
hy zich,geduurende de geheele dag , zcer
moedig , en wordende des avonds door
zevenentwintig fchepen onder de Wic uyc
Texel verftcrkt, (7) hervattede hy , den
tienden, met grooteren moed dau ooic het de Kuyter
gevechc, zich werpende in ’r middcn der
vyanden; doch willende, naadac hem de
voile laag van drie omleggende Ichepen
gegeeven was , van de hut afgaan , om
orde op het gefchut te ftellen , trof hera
een muskcrkoogel, uyt het laatfte fchip,
door de flinker borft onder den tcpel
in ’c hart, zulks aanftonds de dood daarop
volgde. De Opperhoofden der vloote
wierden ftraks hierop aanboord gefeynd ,
welke beflooten ( 8 ) dac de Hopman de (8) Brandt
Admiraals vlag zoude blyven voeren, om
des zelven dood voor den vyand , cn dc fol. $6.
andere ouder hen ftaande Bevelhebbers tc
verbergen. Straks hierop keerde icdcr
weder naar zyn fchip en’ tot den ftryd, die
tot in ’t middcn van den nacht mcc groote
dapperheyd , zoo van de cenc als anderc
zyde, wierdc achtcrvolgd. Sedert ftclde
dc Nederlandfche vlooc hecom denNoord-
ooften , en bevindende zich den clfden
des morgens zonder vyand op de hoogtc
van Wykjzcylde zy naar(9) Texel. Jn (9) Brandt
de Vereenigde Geiveften , baar des Helds
droevig noodlot van ieder betrcurd wierdr, fi.yy.
zag men toc verecuwiging zyner dicrbaa-
re geheugenifTe deezc vier gedenkpennin-
gen in ’c licht geevcn.
Bbb bb X I. Op
■
I;
-'1 V.
^ rE:!„