I«0<. waardoor het water, van die ftad en’tom- iets groots van deezen veldtogt verwacht;
— nelegcn landafgeleyd, zieh in de Hont en ja men zag tot lo f van Maurits deezen geinzee
looft.Watookhicrvanzy.iederhad denkpenmngiaditjaarm thchtkomen.
Rondom zyn geharnaft borftbeeld leeft men, in den rand der voorzyde, deeze tytels;
M A U R IT IU S P R i n c e f s A U R a n i * , C O m e s N A S S a v i a s ,
C A T t i m e l i b o c i , m a r c h i o V E R ä E T
V L I S s i n g ,e .
M A U R I T S P R I N S V A N O R A N J E , G R A A F V A N N A S SOU ,
K A T S E N E L L E N B O G E , M A R K G R A A F V AN V E E R E
E N F L I S S IN G E .
Binnen ecnen lauwerktans is op de rugzyde eene wceldrige Otanjctelg verbeeld, die uyt eenen
oudcn cn gcknotcen Oranjeboom is opgefchootcn ; het omfchrift is zyne gewoonlyke zin-
fpreuk ;
T A N D E M F I T S U R C U L U S A R B O R . A N N O i<5of.
E Y N D E L Y K WORDT D E T E L G E E N BOOM. I N ' T J A A R i6of:
Maar als Maurits zyn leger in het dorp
WatervUet, niet verre van Yzendyk, ne-
derfloeg, is Spinola, die ccvoore al eene
brug over de Schelde had doen llaan; den
Scaacfchen tegengetrokken, en zyn legcr
tuflchcn Maurits en het Sas van Gent by
hct dorp Boukhout nederilaande, heeft hy
cencn langen tyd zynen vyand bedryveloos
gehouden, ja zieh verfchanzende toege-
iegd, om alien toevoer derwaarc, zooveel
hem moogelyk was, aftcfnyden. Zulks
het Scaatlche leger hierdoor, en dat het
zelve in eenen waterachcigen en ongezon-
den grond verfchanil lag, dagelyks ver-
zwakte, en zoo door ziekte als verloop
(i) H. de van foldaaten ( i ) mcrkelyk afham. Als
Groot nu op deeze wyze Maurits in Vlaandre
door Spinola wierd opgehouden , liete
(z)Rcfol. door (a) Buquoy eene fchans ter wederzy-
derStaaten ¿en van den R yn by Keyzerswaardopwer-
i jSy "' tuiTchen beyde eene brug over dien
1605.fol. ftroom ilaan, en, zieh in pcrfoon naar
Buquoybcgcevende, naa’c winnen (3) van
Groot Oldenzeel op den negenden van Oogft-
Ned. Hift. maand de ftad Linge belegeren ; waarbin-
foi.486. Hopman Maarten Kobben
vyfhonderd man in bezetting lag. Straks
de loopgravcn hebbende geopeud, deed
hy van vier beukeryen de wallen heftig
beichietcn, ende zynen tot agn den boord
der gracht naderen. Hierop ontviel den
bezettelingen de moed; zulks z y , onbe-
wuft dar Maurits tot hunne verlofllnge in
aantogt was , op den achttienden van
Oogftmand (4) het verdrag wegens ’t
overgeeven der ftad met ( f ) Spinola floo-
tcn : die de zelve , naadat ze was inge-
ruymd, by uytncemendhcyd verfterktc.
En offchoon iederc nu op Bergen op Zoom
door den Spanjaard, dan op Gelder door
Graaf Maurits, een aanilag was onderno- ^
men, zoo liepen echter die allen tot niet;
en icheen nog geen eynde van Neder-
lands jammeren voorhanden, zoo niet
een beftendige Vreede geflooten, o f grootere
overwinningen behaald wierden:
door welke de overwinnaar in ftaat was
om zynen tegendinger de wetten van
den Vreede voor re fchryven; gelyk
de Robmfche Nederlanden op deezen legpenning
nice duyfterlyk te kennen geevcn.
Li*Meter.
:d. Hirt,
fol. 537.
verio.
( 5)Rc Jo 1.
derStaaten
van Holl.
14 Aug.
16 0 5 .fol.
1 1 3 .
H I S T O R I P E N N I N G E N . I.Boek.
J d ' u M lÄ O f .
Dc eene zyde verbeeldt dc Ovcrwinnmg, houdende in de eene hand eenen zecgcpalm, eti
m dc andere eenen ücutcl, dien zy den Vreede, ftaande naaft eenen brandenden altaar , aan-
bicdt: ten bedredfcl dat de voorfpocd der wapencn allecn in ftaat was om aan den Vreede
ining
:oegeil
Spaanfche Nederlanden wenfchen j als blykt uyt dit omlchrifc ;
F A X A U T V IC T O R IA C R E S C A T . löoy.
D A T D E V R E E D E OF D E O V E RWIN N IN G TO EN E EME . löof.
(i)Suetoii;
in vita
Aug. c.ip.
12 . & Ncr,
, cap. 13.
(2) Ou-
daan R.
Vloog.
af. cvr,
Rondom hec gekroonde wapenfchild der Aartshertogen leeil men, in den rand der andere zyde
, deeze woorden:
C A L C u l i R A T I onum F IN A N C IA R U M .
L E G P E N N I N G E N V A N D E R E K E N K A M E R
D E R G E L D M I D D E L E N .
Grooter onheyl, dan het verlies van
Linge , waare den Vereenigde Geweften
vanover zee op den hals gekomen, zoo
de Hemel, door het tydig ontdekkeii van
eene tweede lamenzweering tegens de lec-
vens van ’c Koninglyke Huys en alle dc
Grooten des Bricichen r y k s , den reeds
halfuytgevoerden aanflag op ’c onvoor-
zicnii niet had vcrydeld. Zoodra Koning
Jakob den Engelfchen troon beklom, hadden
de Roomsgezindcn by ingeleverd
(3) Larrey fmeckfchrifc(3) de vrye oeffeniiig van hun-
Godsdicnft, evenals aan de Ouroom-
II.¿1.643! ichen in Vrankryk vergund wierdc, met
veel naadruks van den nieuwen Koning vcr-
zochc. Dan zyne weygering, op die ver-
zoek gevolgd, had federt dc gemoederen
der Roomfchen van die Majefteyt ver-
vreemd, mec ongenoegcn tegens haarc rc-
geering vervuld , en eenige yvcrzuchtige
Roomtchen, uyc aitcvoorbaarige en on-
bczonne drift voor hunnen Godsdienft,
aangezec, om de vergaderplaacs des Parle-
(4) Refol. ments teondcrmynen, en door(4) gewcid
v^ iiS i daarondcrgcbragcc buskryd den Ko-
I Dec. ■ ning, zyne Zoonen, en de Grooten des
iftoj.foi. R y k s , als zy. ce famen daarboven zouden
vergaderd zyn, eensflags tc laaten opvlic-
gcn, en onder de puynhoopen van hec op-
gejaagde gebouw te vcrplctteren. Opdac
die godloos voorneemen zoude geheym
blyven en tc zekerder iivcecvoerdworden,
//. Tleei. ^ ^
hadden dc aanleggcrs vaa dit gruiiwelyk
ichelmftuk eene nog godloozer (y) eed-
zweering, by ’c oncfangen van ’t Nachc-
maal uyc handen van Vadcr Gcrard Jefuic
afgelegd. Op dceze wyze voor alle uyt-
Ickking zorg gedraagen hebbende, en de
tyd der Parlemcntsvergadcring binnen cicn
dagen voor handen zynde, oncbrak ’er
niecs als dc laatfte flag,cn de zaal te laaten
opviiegen. Doch deVrouvv vaiiAbington,
eenen der medepligtigen , door een kleyn
brieQedeiiLordvanMonc-Eaglc (5 ) haaren
Broeder uyc meedogendheyd waarfchuu-
wende, van niet op den bcftemden dag in
dc Pariementsvergadering tc verlchynen,
heeft die van deeze gcdaanc waarfchuu-
wing den Koning kennis gegeeven: wclke,
naa geinden raad,ftraks de rondomftaande
huyzen en kelders des Parlements hceft
laaten doorzoeken , het buskruyd gevonden
, en aldus het verraad ontdckc en vcr^
ydeld. Verfcheydene van de aanleggcrs
wierden gevangeii gekreegcn, en naar verdienften
geftraft. AI dc werrcld ftondt vcr-
baafdover zoofchriklykcn en ongehoorden
aanflag, en alle aangrenzende Moogend-
heden toondenzich over de(yjontdekking
verhcugd: ja Koning Philips de III zond?
een buy tcngewoon gezantfchap naar Engeland
om Jakob geluk rc wenichen; even
gelyk men in de VereenigdeGewcften, op
nytdrukkelyk bevel der Staaten, en terge-
dach*
(5) Larréy
Hift.d’An*
glet.toiiii
II. fol.
6Ó1.
(6) Lartey
Hirt.d’Angler.
tom.
II.fol.063,
(7} Lan-ey
Hirt d’An*
gier. tom.
lI.fol.666,