' í - ' l i . / '
á í ü ' l
. - l í i ll:
1646. ( j ) gevangen genomen waaren, naar del
KoiT" ftad icydde. Niet zoodra waaren de ge- '
melyn waande Monniken door den fchildwachc
vanFredr. binnen het klinket gelaaten, o f z y iloegen
Hendr. ¿ien nicc cencn gaftcl de harlTens in, open-
fii.iol*. ftcn voor den Trompetter en dc nu los-
gemaakce gevangenen het klinket, cn vielen
mcc hulpc van dcezc in ’c wachthuys;
alwaar z y tien knechten op ’c onvoorzienft
. afmaakten. Naauwelyks was dit verricht,
o f omtrent vyfduyzend Staatfche voetgas-
ten en tweehonderd ruyters, die onder ’t
beleyd van den Luytenant Griflbn zich in
eene hinderlaage totnogtoe fchuyl gehouden
hadden, kwaamen tevoorfchyn, ruk-
tenter poorte in, cn vermeefterden o p ’t
onverwachcft de ftad. Alle de Hopluyden,
en de gemeene in bezetting leggende
manfchap wierden gevangen, ceneutwincig
vendels, zcvcn ftandaarden, cn ruym
driehonderd paarden veroverd, de burger-
huyzen geplonderd, de pakkaadje van
den Baanderheer Lamboy, over de ( 1)
twaalfduyzend ryksdalers waardig bekomen,
en decs buyc mcc de gevangenen,
mids de ftad onhoudbaar was, naar Maaftricht
in veylighcyd gcbragc. Dc Vereenigde
Staaten deedcn de vcroverde vendels
cn Standaardcn cer eeuwige gcdachcc-
nifle op de groote zaal van ’c H o f in ’s
Graavenhaage ( 3 } ophangen, en iederen
Bevelhebber en krygsknecht, welke deeze
onderneeming bygewoond , cn die zoo
kloekmoedig als gelukkig uyrgevoerd hadden
, in erkentcnis hunner gehoudeniTTe
mec dusdaanigen gedenkpenning , tc famen
tweeduyzend guldens (4) bcdraagen-
de, bel'chenkcu.
(i) Kotnnieiyn
Leeven
van Fredr.
Hendr.
Ii.deel,
fol.200.
(3) Refol.
der Staat,
van Hoil.
16 Maart
1646. fol.
97.
(4) Refol.
derStaaten
van Holl.
17 Maart
1Ö4Ö. foL
ICO.
Op de voorzyde ftaat de gekroonde Leeuw der Vereenigde Geweften, houdende in den rechter’
voorklaauw een bloot zwaard, en in den flinkeren eenen bundcl van zeven pylen, binnen dit
daarrondom geftelde kantfchrift:
V I R T U T I S P R EM IU M .
B E L O O N I N G D E R D A P P E R H E Y D .
(5) Guicc. Boven de overrompelde en uytgeplonderde ftad, die op de tegenzyde verbeeld en omtrent dric
Befchr.dcr uuren van Lovcn, cn cven zoo wyd (f)van Sint Truye gelegen is, ftaan deeze woorden tot op-
Nederl. fchriftr
fol. 107.
T I E N E N . 27. F E B R U A R Y 1646.
Doch zeer gering was die voordeel ten
aanzien van hec grooc verlies, dac de
Weftindifche Maatlchappy, doorde rrou-
weloosheyd en verraadcry der Portugeezen
, zoo in hec voorlecdc als tcgenwoordige
jaar in Brazil kwam te ly den,
en haar als met eenen ilag byna alles
oiitnam, ’t gene met zcer groote
koften en veel bloedverfpillen, federt
cenige jaaren herwaart, op dien landaardc
was gewonnen. Den twaalfden van Z o mermaand
des jaars zeftienhonderdeen-
met den nieuwen Koning
Mi ß* * van Portugaal, als gezegd (*) is, naadat
die Kroon het Spaanfche juk' had afge-
fchud , een ticnjaarig Beftand gefloocea
en , daarby bedqngcn, dat ieder ’t gene
hy bezat zoude Hyvcn behouden. De
Portugeezen ondertuiTchen, mids de op ’c
tapyt zynde Vreedehandeling, beducht
zynde’dat hen, b y ’t eyndigen des Beftands,
de geheele Staatlche magc wel eens op den
hals mogte komen, lieten nict naadeNeder-
landers, d o o r ’t verheffen hunner zachte
rcgeeringe, in flaap te wiegen, inregcndeel
onder de hand, de geneegenheyd van die
van hunnen landaardt te winncn, en be-
dcktelyk tegens dc Maatfchappy op te
ruijen.
(i)Refcl.
d e rS ta a te n
v a n H o ll.
I I Sept.
i04S-fo(
199.
W Refol.
der Staat.
vanHoll.
ijN o v .
1645. fol.
Hifuijea,
om gelykerhand tegens haar op tc
ftaan, de Hoogbcvclhcbbers der Maatfchappye
op zekeren bruylofcsraaaltyd om
tc brengen, en zich van 't R ec if, Serin-
ham, Nazareth, cn andere plaatfen meefter
te maaken. Doch de Nederlanders,
door eenen brief uyt Holland gewaar-
fchunwd, dat ’er iec euvels tegens hen ge-
brouwen wierdt, ( i ) ontdookcn dien flag,
iloegen veele fchepen met wapencn aan,
en deeden de famengekomenc meewufti-
gen mct hun geweer in de boHchen wyken.
Alsdus den Portugeezen dit verraad mis-
liikt w a s , naamen z y de wapenen opeu-
lyk in de hand, fttoopcen het platte land,
verbrandden dc Nederlandfche fuykermo-
leas,iloegcii de wcrkluyden en ’tbootsvolk
dood, en dreygden alles op te hangen, ’t
gene dcn Koning van Portugaal voor
Vorft weygerde te erkennen. De No-
dcrlanders, te zwak om met geweld zoo
voortflaanden opftand te ftuyten , lieten
eene algemeene vergiffenis afkondigen,
en deeden eene bezending aan den Portu-
geefchen Onderkoning; dan daarvan was
de uytflag , dat een hunner Gezanten
de kaap van Sint ( i ) Auguftyn, waarvan
hy Bcvelhebber was , verraaderlyk. aan
den vyand verkocht. Ondertuflchen zag
de Hoogbevelhebber Huys zync benden
by Kamcron geflaagen , vierendcrtig
zwaare fchepen mct cencn magtigcn onderftand
dcn opgeftaane Portugeezen te
hulpe komen,die de fterkte Serinham door
beleg innaamen, de manfchap van den
Hoogbevelhebber H uys,van’t R eyif zynde
algefneedcn,gehcel verfloegcn, en Porto
calvo midsgaders Rio Sant Franfis-
ko met den degen in den vuyft ftormen-
derhand veroverden. .Ta z y zouden het
Repif z elf gewonnen hebben , indien aldaar
uyt hec Vaderland geene vloot met
leevensmiddelen waare ingevallen. De
oorlog ill dcczc Geweften aldus zynde begonnen
wierdc federt by de ticn jaarcn achtervolgd,
geduurende welke tyd nietmin
de winden dan de naruurlyke landzaaten
van Brazil zich voot de Portugeezen,
mct zoo euvele uytkomft der Weftindifche
Maatfchappye, verklaarden; dac die eyndelyk
ganlch Brazil moeft verlaaten,
ja byna geheel te grond ging. Eer dit
voorviel lieten de Nederlanders echter niet
naa van zich alom moedig te verweeren,
en, by gebrek van gcld, in dit jaar aldaar
deczc goude noodftukken tc munten,
f l i
Het eerfte is van twaalf, het tweede van zes, en het derde van drie guldens, en hebben alle dric
onder de gemelde waarde, die mec Romcynfche getallecteren op de voorzyden is uytgedrukt dit
opfchrift :
G e O C T R O I J E E R D E W k . Ì T I N D I S C H E C O M P A G N I E .
. Met welk voorrecht zy den (5) derden van Zomermaand des jaars zeftienhonderdeenentwintig Ifl
was begiftigd, en in ’t voorgaande jaar, mids dit geleeden verlies door deVerccn.gdc Staaten
met (4) zevenhonderdduyzend guldens bygefprongen. Op de rugzyden van alle dric ftaat veider.
I.dcei,
fol.
enóQ.
(4) Refol.
aerStaatert
van Holl.
16 Dec.
1645. io!i
306.
If;
f
I I . ‘Deel.
B R A S 1L i ,e a n n o 1646.
T E B R A Z I L . I N ’T J A A R 164Í.
E e e e De
’ !