,ßo3 in dcnjaarc vyftienhondcrdzcvcncntachtig
- — door de trouweloosheyd der te hulp gcroepenc
Eugclfchen was overgckomcu ; waorom
een legpenning, die ecrtyds daarop geraunt
was , in dit jaar hierop vetnicuwd
Wierdt.
, , Eene firn of aap ,ritop de - e z y d e die
enborll gekndd onder ooftende zoo
S i . ' > fflfla iig « achtcrv°o°|en, het o'verige welzyn des Lands w.crdt gedemptcnverwaarloosds waat-
op deezc fpreuk tot vennaan pall:
L I B E R T A S n e IT A C H A R A , U T S IM IA i C A T U L I .
M E N H E B B E D E V R T H E rD ZOO N l E f L I E F , A L S
d e s i m h a a r e JO N G E N .
Een Nederlander den rook der S tau b e f e o K ^ r h - f
l , S £ h r m g e f r t V Ä a \ e n d e n loedwils der Spaanfche muytehngcn. Hct omfcbnft
i s ;
FU G IEN S f u m u m i n c i d i t i n IGNEM. 1005.
D E ROOK y l i e d e n d e F A L T HY I N ' T FÜVR. 1003.’
De Aartshertog, ziende zyn gezag zoo
fmaadlyk gehoond, en door dc baldaadig-
heyd der muytende Spaujaarden als met
vaetcn getreedcn, beiloot alle krachten in
te fpanneu.endoorgeweld van wapenende
ongehoorzaamen tot reden te brengen ,
(iMientiT. doende daartoe zoo ln Spanje (x) als Ita-
Hia. Jer lig „ggi Jlicuw krygsvolk werven , cn on-
der den Overfte ¿luting .de Graaf B.glia,
enden Heer van Rotonau dne regemcn-
ten in Duytfchland ligten. In Lotteringe
wierden vyftienhonderd ruytersop debecn
gebraet, en dceze bende in Zomermaand
onder de wallen van Brnffel doorde Aarts-
hertoeinne zelve bezigtlgd. Die van Arto
is , R y ffe l, Douay en Orchiets namen
Mnet aan vyftienhonderd man te werven en (3)
...d. Hiii. onderhouden, gelyk ook die van Hene-
TOfo” ' gouwe achthonderd anderen, waarover de
zoon van den Raadshoofdman Richardot
als Kernel het bcvel zoude voeren, Om-
trent het midden van den zomer kwaamen
de nieuwgcworvene Spaanfche benden in
Nederland, welke Koning Philips aan z y nen
bchuuwden Breeder tegens dc muytelingen
tot onderftand zondt: want niet
könnende gedoogen, dat zyne Hoogheyd
zoo fchandelyk vertreeden wierdt, hadhy
Alk pag. het fluyten van (4) eenlg vcrdrag mec de
‘ i'- zelve afgeraaden, enbegeerd dat z y , anderen
ten voorbecld , op ’t ftrengfte zouden
geftraft worden. Met deeze benden
kwam ook in Nederland Ambrozius Spmo-
la , Broeder van den overleeden Fredctik,
die beloofd en op zieh (y) genomen had (,) H. de
dat zwaare en by veelen hoopelooze be eg
van Ooftende tot een goed eynde te zullen foi.463.
brengen; zoo hem nietalleen het Opper-
^ezag in ’c leger, maar ook over de Vorft-
fyke inkomften, die de zenuwen van den
oorlog z yn , doch thans verflapt en uyt-
geput waaren , wierdc opgedraagen. Dit
wierdt hem van de Aartshertogeii met ver-
maak toegeftaan, en van hem weder, on-
aangezien de bittere afgunft van veelen,
aangenomen, welke geenszins lyden mog-
ten , dat hy een Italiaan, en maar een
nieuweling in ’t ambacht desoorlogszynde,
boven het hoofd van zooveele andere
ervaarene krygshclden gefteld wierdc.
Maar zyne nyverheyd kwam dien naa-
yver te boven ; want aanbiedende den
benaauwden ftaat der geldmiddeleumetzy-
ne cygene goedcrcn te hulp re komcn, zet-
tedehy van ftonden aan (6 )a f, die b y den (5) h. de
geldhandel hun voordeel gedaan, en door
flinkfcheftreeken, ftaande het voonge be- foi.464.
wind, zieh tot naadeeivan den Staat uyt
*s Lands inkomftcnverrykt hadden. Zulks
de gcmecnte, die het geld moet opbren-
gea»
gen, en vaak over quaadc bcftiering klaagt,
hieruyc eene wiiTe hoope opvattede dat de
vervallcnc krygs- en ftaatszaakcn door dc
waakende naarftigheyd van deczen fchran-
deren Italiaan in Nederland ftonden herfteld
te worden : als nict duyftcrlyk isop temaa- 1C03.
ken uyc den inhoud van deezen Icgpcn- —— —
ning, die indie cn de volgende jaarcn, ftaande
de bcwindvoering van Spinola, tcAnt-
werpen gemunt en vcelmaals vernieuwd is.
De ccnc zyde vertoont eenen arcnd, die in den eenen klaauw een zwaard boven eenen altaar
houdc, op Wiens voorftuk eene onzydige weegfchaal verbeeld ftaat. Met den anderen klaauw
ruft hy op eenen brandenden altaar met twee palmtakken verGerdi cn houdt boven de vlam eene
offernap j binnen dit omfchrift;
R E L L I G IO N E E T JU S T I T IA . löoi.
DOOR D E N G O D S D l E N S r E N D E GE R E CHT IGHE TD. 1603.
Op dc andere zyde ziet men eenige vervallene gebouwen > binnen het vervolg van den voor-
gaandcn dichtregel ;
C O L L A P S A R E S U R G E N T . 1Ö03.
Z U L L E N D E V E R V A L L E N E Z A A K E N H E R S T E L D
WORDEN. 100?.
:an Holl.
July tot
3 8epc.
1603. fol.
184.
Op het bekomen van deezen ondcrftand,
zondc dc Aartshertog den Graaf vanden
Berg, met dcrcienduyzeud voecgaftcn en
drieduyzend ruytercn, midsgadershet noo-
(j) Meter, dige geichut tegens de muyters ( i ) naar
Ncd. Hift. Hoogftraate, om hen in \ verfterktc ilot
SI'Reioi. (^) belegeren. Terwyl hy hiermede
lerScaaten bezig was, vaardigden zy eenige Gemag-
’”' ” "11 tigden a f naar ’s Graavenhaage, om van
Graaf Maurits onderftand te verzoeken.
Welke, naadat z y zieh verbonden hadden
om met hem en voor hem tegens alle vyan-
den der Vereenigde Geweften te vechten,
hec Staatfchc leger fainenrukte, en den
achtftcn van Hooimaand zieh met het zel-
(3) H. de ve in ’t gezigt van dat van den Graaf van-
Ned*^ Hift ncêrflocg : die gecn laft hcbbcnfoi.
460. de om eenen (3) veldilag te waagen, in
(4)ReioI. den nacht, die den ncgendcn volgdc, on-
vanH o lf" ^aiigczien de aanvechtiugen vry verre gc-
van 3 tot voiderd waaren , het beleg (4) opbrak.
fo4 'foi Metditgelukbegunftigd, beiloocMaurits,
119. ' nu door de muytelingen verftcrkt zynde,
dVr^Ge-*' andermaal hct beleg van ’s Hertogeubofch
comm. (y) te ondernccraen, ’cgeenehy’s jaars te
va^nHoiL ftfcngcn winter had moc-
MÄug. ten opbrecken, ftellende alle zyne hoope
1603. fol. in de vaardighcyd, indiendeftadontblooc,
i6)H. dc gelykze was, van bezetting fchielyk kon-
N^d°Hift worden. Des floeg zieh Mauloi.
46J.’ ’ lits (6) met zyo ondcrhoorig leger in ’c
dorp Vuchr en de muyters van Hoogftraate
te Vlymcn neder , en deed , om niet
door den Graaf vanden Berg overvallen tc
worden, zyn leger, volgens zyne gewoo-
ne voorzigcighey d, ontoeganglyk verfchan-
fen. Op ’t gerucht van deeze ondernce-
ming kwam de gemelde Gia af ten derden
dage des Belegs tot ontzet dier ftad, en le-
gerde zieh den tweeentwintigften (7 ) van
Oogftmaand op den Düngen , te Gcftel
en Schyndel, bezcttende cegelyk den Ey-
kendonk en Hintern , om längs dien (8)
kant de gemeenichap van ’s Hcrtogenbolch
opence houden. En ofvvclhierdoorgenoeg-
zaam alle hoope verdwccn van de ftad te
zullen können veroveren, zoo volhardde
Maurits echter in die te belegeren, om dar
by raadzaamer oordeelde hec vyandlyke
leger door vruchtcloozcn arbeyd (9) op tc
houden , dan eldcrs z elf mec onzekere
uyckomfte door des Aartshertogcn leger
tot hec vcrdaadigen van eygene grensfteden
genoodzaakt te worden. De Aarts-
hercogjkennendede krygskunde van Maurits
, was desonaangczien niet zonder
vreezc, maar (10 ) kwam den vierden van
Wynmaand in’t leger, ja in de ftad zelve,
fteldc orde op al hec noodige, deed drie-
duyzendman, onder voorgeeven van tegens
Maurits leger iets te zullen ondernec-
men , ter bezetting daarbinnen trekken,
B i en
(7)0udcn-
hoven
Befchr. der
ftad van
*s Hcrto-
gcnb. pag.
(8?Meter.
Ned. Hift.
fol. 501.
vcrio.
(9) F
Gioc
Ned. Hift,
£01.461.
rroJRefol,
der Staat,
van Holl,
van 3. IQ\
20 Sept.
1603. fol,
119 .
1 .
I