li
* 1 '
f ■ fi
,l!
I 1»
p .
f
.1
j i
«■
" I' ¡ ■
0
k ’ i h " '
" I,;iii..) '!
1
l ò f i , van gcldcu krygsvolk beloofd wierdr: ja
---------- waarlyk zag men eerlang Cor zyne hulp
(OHoll zevenden Spaanfche fchepen , ( i ) be-
Meric ’ vrachc met krygsvolk en gcld , van Sine
annoi6jr, Sebaftiaan re Bordeaux aanlandcn. Deeze
pa^. 100. verdecldheden des Franfchen
( i ) Holl.
Merkurius
ryks gaaven aan den Aartshertog Leopold,
die in dfc jaar te BruflTcl mcc den voec-
boog dcn vogel fchooc, cn den eerften fteen
der (x ) nieuwe kerke van de Kapufynen
leyde , gelegenheyd , om onder her be-
pag-Vife' procfde beleyd van dcn Markgraaf Sfon*
drato dc Nederlandfche grenzen aan den
kant van Vlaandre uyt te breyden. Want
decs dc Franfchc benden, die op de grenzen
geweldig plonderden, en wyd en zyd
liepen ftroopcn , hebbende terug gedreeven
, floeg het beleg voor Veurne, dac
drie uuren van Dixmuyde cn vier van
(3) Guicc. Dnynkcrke(3)gelegen met den Burggraaf-
Ncdefi.*^" lyk-en tytel praalt. Weynig arbeyds kofte
fol-313- het den Spanjaard deeze plaats te dwingen,
C4) Pa riv a l mids dc bezettelingen zich ftaplyk ver-
fie c led e wecrden ; zuiks die ftad den vyfden van
p"g.*49^i ' Herfftmaand by verdrag wierdt overgegceven.
Toeu goldc hec Wynoxbergen »
'c gene meer gefterkt, d o o r ’t openen z y ner
fluyzen , hec omgelegen land onder
water zettede, en de belegeraars dus niet'
weynig belemmcrde. Deeze voeren echter
voort in hunne begonnene aanvechtin-
gen, en dwongen hec op den zcvcnentwin-
cigftcQ der zelfde maand zyne poorten re
openen. Sedert wierdc ook Linchs veroverd,
cn Bourborg, dac dc Francoizen
verlaaten hadden, bezct cn in ftaac van
tegenweer gebragt , om Duynkerke by
gunftiger gelegenheyd aan te taften. Ondcr-
tuifchcn ipraaken de Spanjaards (y) niet
dan van Vreede, de Vereeqigde Geweften
^booden daar toe hunne b e i^ d e lin g aan ,
ja de Spaanfche A%czant gaf by zeker
gehoor aan hunne Hoogmoogendheden
op die ftuk te verftaan, dat door de
Hertogin van Longeville cn die van haaren
aanhang (6) vvegens zoo gewenfch'
te zaak onder de hand wierdc gcarbeyd.
Wac ook hier van z y , immers
is het zeker, dat men hec zclvc op deezen
legpenning betuygde , die in de
Roomfche Nederlanden in die jaar gemunc
is.
(S) Nani
Hift. van
Veneetf.
I I . dee!,
pag.i30.
(6) Aiue-
maiaaken
vau ftaat
enoorl.
m.deel»
fol. 646.
(7) Ou-
daan R.
M o og .
p ag -353-
De Spaanfche Koning zit op de voorzyde in voile wapenrufting tc paarde j binnen het rand-^
fchiift deezer tytelen:
P H I L i p p u s I I I I , D e i G r a t i a H I S P a n i a r u m E T
IN D I A R um R E X . Zc.
P H I L I P S D E I F , D O O R G O D S G E N J D E K O N I N G F A N
• S P A N J E E N D E I N D I E N . E N Z .
Twee geftrengelde rechter handen houden, evenals op eenen (7) penning van den Keyzer
Antoninus, nevens eenige koornaairenden flange-of vreedeftaf van Merkuur j binnen deeze fpreuk,
op de rugzyde:
P A X Q U A E R I T U R A R M IS . i6 ft.
DE F R E E D E W O R D t D O O R D E W A P E N E N G E Z O C H T . i6f i .
De Koninginne Moeder, ziende hoedat
- federt her vertrek van den Kardinaal van
Mazaryn , de verdecldheden door ’c zeldzaame
gedrag van den Prins van Konde
meer toe- dan afnaamen, vondc goed, naadac
z y nevens den Koning haaren Zoon
Parys verlaaten had, tot fteunfcl haarer
achtbaarheyd den uytgeweeken Kcrkvoogd
weder in Vrankryk te ontbieden. Wclke
ftraks hierop mec eenige duyzend man,
die
( i)N an i
Hift- van
Veneetf.
Ii.d e e l,
png. 144-
(i)H o ll.
Merkurius
annoiÓ52.
pJg- 4-
(3) Parival Jiecledc
fer.tom.I.
fol. 493-
(4) H oll.
Merkurius
anno 16 5 1.
pag. 6.
die hy op dc grenzen van Bourgondie vergaderd
had , tiac R y k oubefchroomd in-
crok, cn zich by (r) deu Koning, die
zich thans cc Poitiers ophicldt, vervoegde.
Wclke, door deezen ondcrftand ver-
fterkt, eerlang den Prins van Konde tot
die benauwdheyd bragt, dat hy Guienoe
verlaatende zich fteclswyze naat Parys
mocft begeeven. Daar de Hertog van Orleans,
do o r’t toedoen van den Kardinaal
van Rets zich mct dcn Prins van Konde
cn het Parlement tegens den Kardinaal van
Mazaryn verbondt: ’c gene, verbannende
den (x) zelven, als Ichuldig aan gequetftc
Hoogheyd, opnieuws cene belooning van
honderdvyftigduyzcnd guldens den genen
beloofde, die beftaan zoude hem om’c leeven
te brengen , doende ora zoo groote
Ibmme tc vinden des zcifs overkoftely-
ke (3 ) huysfieraadien en weergalooze
boekcu aanflaan en in ’c opcnbaar verkoopen.
Ondcrruffchen, om tegens de nade-
rende krygsmagt beftandig te z yn , wierdt
de Hertog van Nemours door hen aan den
Aartshertog Leopold (4) te BruiTel gezonden
: met wien hy in weynige dagen ecn
Verbond van onderftand tegens den Kardinaal
van Mazaryn floot, met belofte van
de wapenen niet tc zullen ncderleggen ,
voor dat hec vertrek van zoo hoogmoedi-
gen Staatsdienaar uyc Vrankryk, en tuflehen
die Kroon en Spanje cen bcftandigC
Vreede zoude bewerkt zyn. Opdac cch* ‘
ter de komft der Spanjaarden in Vrankryk
by des zcifs ingezeetenen nicr vcrkccrdlyk
mogte gcduyd worden, verklaarde dc
Aarcshcrcog niec alleen dit zoogemelde in
eencii wydloopigen brief, dien hy dcn ne-
gencienden van Sprokkelmaand des jaars
zeftienhondcrdcweccnvyftig uyc BruiTel
aan den Hertog van Orleans zondc, maar
betuygde (y) daarenboven, dat, dewyl men i l l / “
alleen toc handhaaving der onderdriikcc anno 16 5 1 ,
Prinfen de wapencn had opgevat, dc Spaan-*
fche Koning ook aan den Hertog van Lotteringe
zynen Schoonbrocder beloofd had,
niet vyandlyks op den Franlchen bodcm te
zullea bedryven , zoolange men zoude
bezig zyn mec eenen zoo fchaadclykcu
Staatsdienaar uyc Vrankryk te verjaagen;
die voorlang niet allecn door zyne Spaanfche
Majefteyt, maarook door verfcheydene
Parlementen des R y k s , ja door den
Allerchriftelykften Koning zclf, voormis-
daadig verklaard was. Dit Verbond van
befcherming der ondcrdruktc Prinfcn , cn
dac men de wapenen flechts tot herftelling
van den Vreede, en de verjaaging van
eenen hoogmoedigen Sraacsdienaar , betuygde
tc hebbcn opgevac , gaf ook aan-
Icyding dat decs legpenning in dit jaar
re Antwerpen gemunt wierdt;
Rondom het borftbeeld des Spaanfchen Konings? Iceft men in den rand der eene zyde dcezd
tytels:
P H I L i p p u s IIII? D e i G r a t i a H I S P a n i a r u m E T
I N D I A R u m R E X . löfx.
P H I L I P S D E I F , D O O R G O D S G E N A D E K O N I N G F A N
S P A N J E E N D E I N D I E N . 165-2.
Op dc andere zyde houdt een arcnd mct uytgefpreyde vlcugelen in den ecncn klaauw den vreedeftaf
van Merkuur, en in den anderen eene blixemftiaal, zoo om den Vreede tot hulpe der on- (6) Virgil;
derdrukte Prinfcn te bezorgeni als om dcn Kardinaal te verjaagen, volgens deezc (6) fpreuk van Ain.lib.
den Heldendichter: ^ J ^ > b t > 1
P A R C E R E S U B J E C T I S .
D E O O T M O E D I G E N T E S P A A R E N .
Z z z z X Dc
: n