IÌr ì
I'll»;
I'H i ■ ' ' f r i l i r
'ii .'itii f,
■ i P u r -
M O N U M E N T U M V E N E R A N D I S E N I S G I S B E R T I V O E T I I ,
S a c r o S a n c t ì E T H E O L o g i x E D O C T o r i s j
P R O F E S S O R I S E T P A S T O R I S IN A C A D e m i a E T
e c c l e s i a U L T R A J E C T i ;
P O S T R E M I S Y N O D I N A T i o n a l i s D O R D R A C e n s i s M E M B R I ;
P IE D E F U N C T I IP S I S K A L e n d i s N O V E M B r i s M D C L X X V I ;
N A T I A N N O S L X X X V I I , M E N S E S V I I I . D IE S IX . ,
G E D E N K T E K E N VAN D E N E E RW A A R D I G E N O U D E N
G T S B E R T VOE T ,
M E E S T E R D E R H E T L I G E G O D S G E L E E R D H E T D ^
H O O G L E E R A A R E N H E R D E R I N D E HOOGE SCHOOL E E N D E
K E R K E VAN UTTRECHT,
L A A T S T E L ID D E R V O L K S K E R K V E R G A D E R I N G E
V AN DO RD R E CHT ;
GODVRUCHT IGL T K O N T S L A A P E N D E N E L F D E N V AN
S L A G TM A A N D 1676;
OUD Z T N D E 87. J A A R E N , 8. M A A N D E N , E N 9. DAGEN .
Waarrondom de zelfde Bybelfpreuk als op de voorzyde van den eerften penning gefteld is. De
andere zyde, die mede geene verbeelding voert, is beftempeld mec de zegenfpreuk van den Aavcs-
vadcr Jakob;
G E N E S i s 4 9 . V e r s . 2 3 . 2 4 .
D E SCHUT T E R S H E B B E N H EM W E L B I T T E R H E T T A E N G E D AEN,
E N D E B E S CH O T E N ; E N D E H EM G EHA B T : M A E R S T N BOGE
I S I N S T T V IGHE T T G E B L E V E N E N D E D E A R M E N S T N E R HAND
E N Z T N G E S T E R C K T G EW O R D E N DOOR D E H A N D E N DE S
M Ä C H T I G E N J A C O B S ; D A A R VAN I S HT E E N H E R D E R , E E N
S T E E N I S R A E L S .
Geduurende dc Dordtfche Kerkvergade«
ring waaren de rechtsplegingeu tegens Oldenbarneveld
en andere gevangene Heeren
door verkoorene Rechters, en waartoe ook
de Hollandfche Staaten van hunnen ’c wegen
den Heer vanZwieten,en eenen van Dor-
(iiR e fo l drecht,(r)Amfterdam,enEnkhuyze, ne-
derStaatsn vcns deu Griffier Duyck benoemd hadden,
' l>egonnea en voltrokken, De eerftgemel-
9 , 0'';. federt zyne gevangenneeming, in
de kamer, waarin Mend,ozahad gevangen
gezceten, in naauwere bewaaring en buyten
tocgang van iemand, behalven van z y nen
knecht, tot den vyftienden van Slagtmaand
des voorleeden jaars gefteld, als-
wanncer hy voor de eerftcmaal, om ver-
hoord te worden, voor zesentwintig (z)
wierdt geroepen; welke zoo
i6 i8 .fo l.
348, en
1 3 N o v
i6i8,foI.
3 0 .
(z) Refol.
derStaaten R e c h tC r S
van Ho"
3.Jan. Holl. Algemeene als de byzondere HolÌ0
15 . fol. landfchc Staaten, gelyk verhaald is, om
over zyne zaak te vonniilen , aangeftcld
waaren. Deeze ondervraaging
wierdt federt binnen dc eerftvolgende
vyfden dagen ruym twintigmaal her-
vat. OndertuiTchen lieten de Gemag-
(3) Refol. tigde Raadcn (3) van Holland ’s Lands
Grootc zcgels, daar Oldenbarneveld be-
2 1 Nov. ’ waardcr van was, zyne Huysvrouw afvor-
i6 i8 . fol. deren, om die aan den Heer van Duy ven-
voorde te geeven. De Franiche Afgezant,
gelyk ook des gevangens Huys-
vrouw en Kinderen (3) deeden wel hunne
uyterfte poogingen om hem ontflaagen o f
ten minfte de Staaten van Holland over
zyne zaak tot Rechters te hebben. Dan hierop
niet wordende gclet, voeren middeler-
wyl de gekoorne Rechters voort met den
gevangen wel zeftig verfcheydene maalen
ten naauwfte te oudervraagen. T ot dat
eyndelyk op dcii (y) twaalfden van Bloeimaand
hem het vonnis des doods wierdt
aangezegd en de Leeraar Antoni Waleus
toegevoegd oin hem ter dood te bereyden.
Hy fchreef federt eenen brief van aficheyd
aan zyne bedrukte Gemaalin, liet door
den gemelden Leeraar vergifTenis van Prins
Maurits, van ’t gene hy hem mogt mis-
daan hebben, verzoeken, eu beval zyne
Kinderen in des zelve Vorftlyke befchcr-
ming. Op de tyding van hct aangekon-
digde doodvonnis trachtte wcl de We-
duuw van Prins Willem by Maurits,
gelyk ook dc Franiche Afgezant, ten voor-
deele vanden vcrweczen, by dc Algemeene
Staaten gehoor tc vcrwervcn; dan die
poogingen waaren vruchteloos, mids hen
gehoor geweygerd wierdt. Geen betere
uytwerking had ook dc brief, welken de
Franfche Afgezant, by ontftentcnis vau ’c
verzochte gehoor, federt nog tea voordcele
van
(4) Refol.
der Sraar.
vanHoll.
24jan.
16 19. fol.
7-
(S) Leevcn
van
Olden-.
barn. pag.
399-
(r)Lee-
ven van
Oldenb.
pag. 43^-
van den vcrweczen aan de Algemeene
Staaten Tchrecf: zulks thans zyne fterfuur
geuaakende , de Oude gevangen ongebon-
den ter Rolle voor de Rechters verfcheeii,
om zyn vonnis te hooren leezen, by ’t
welke hy ten zwaarde gedoemd cn zyn
goed verbeurd verklaard wierdt. Naa ’c
leezen v a u ’t doodvonnis, in ’c welke hy
betuygde veel te ftaan ( i ) ’t gene uyt zyne
bekenteniile niet konde beweezen worden,
tradt hy onderfteund van zynen Lyf-
knceht, eu verzeld vau den Predikant Jo han
Lamotius, dien het laatfte gebed te
doen ftondt, langs de groote Zaal naar her
Schavot, ’tgene voor der zelver trappen
op het Binrienhof was opgerecht, en omringd
met Maurits lyfvvacht en nog twee
andere in ’t geweer gebragte vendelen.
De verweezen op het Schavot gekomen
vraagde omeen kullen o f ftoel, doch ’teeue
noch’t andere by de hand zynde deed hy
op de bloote plankeu knielende zyn gebed.
Als dit geeyndigd was, kcerdc hy zich tot
de omftaanders, en zeyde: Mannen, ge- ---------
looft niet dat ik een landverraader ben ; ik
heb, als een goed Vaderlander, opr echt en
vroom gehandeld, en die z a l ik ßerven.
Voorts trok hy z elf zyne flaapmMts voor
de oogen, en riep overluyd : Jefus Chri-
ßus z a l myn Leydsman z y n , Heere Gc/d
Hemelfihe Vader ont fang mynen geeß !
waarop hy voor ’t zand ncerknielende
tot den fcherprechter zeyde: Maak het
kort,maak het ( 1 ) kort; en ontfing den flag,
die hoofd en ziel in cens v a n ’t lighaam owenb!
fcheydde. Het lyk wierdt ftraks door P2ß-433-
de Boden der Staaten van Holland gekift,
zyu bloed,het bloedig zaiid en befprengde
hout der planken door de omftaanders, o f
uyt haat o f uyt liefde ter gedachtenis ge-
roofd; evenals ook deeze drie gedenkpen-
ningeu, oplaateren tyd, en als de eerfte
hevigheyd wat over was, tot zync eer gemunt
zyn.
Ja w JcA -
i 'ß .
I. Boven het borftbeeld van den onthoofdcn ftaat in den rand der voorzyde van den eerften:
lI.Tieel. Ee JOAN