HR im ìi V
ß' .;/■
i h f i «
î f ! :i
h 'M
'* ill
f I
ï / o N E D E R L A N D S C H E
l à 4 Î-
De andere zyde hceft geene verbeelding, maar binnen het laatile gedeelte van het zoogeinelde
randfchrift, dcezc woorden:
D E S E N P E N N I N G H DOOR D E E R F G E N A M E N
F A N I F T L E N M e b s e eR S IMO N E P I S C O P IU S
F E R E E R T TOT G E D A C H T E N I S ,
J A N D I E G E N E N , D I E S T N E e rwa a r d e s I N Z T N S I E K T E
B E D I E N T ,
E N N A E S T N O F E R L T D E N G E D R A G E N H E B B E N .
I S Z O E T E L T K I N D E N I I e e R O N T S L A P E N
D E N 4. A P R I L 1Ö4;.
' i MO R G EN S O N T R E N T io. U R E N
TOT AMS T E RD AM.
( 1) Aifzcmaziakea
vanffaat
enoorlog,
Ii.deel,
fol.853.
( i1 Vaffor
Hiit. de
Louis
X in .tom .
X . pag.
’in-
(3) Aitze-
mazaaken
vaa Itiat
caoorl.
If.dec),
foJ. Spr.
.Ongcmeen imertte hec affterven vanden
Kardinaal van Richelieu den Franfchen Koning;
doch naadat zyne Majefteyt, op
den dertienden van Wintermaand des ( r )
voorgaanden jaa rs, den Geheymfchyver
Baffec aan hunne Hoogmoogendheden van
die affterven by gefchrift kennis gegeeven
had, vondc hy zich zelvc in eene zeer
zwakke gezondheyd en dagelyks haarc
krachten afneemen: zulks Koning Lodewyk
zyne Gemaalin Anna van Ooftenryk
cot Befticrftcr des R y k s , Voedfter
van zynen Z o o n , en Bewindliebfter der
zaaken , midsgaders zynen Broeder den
Hertog (z) van Orleans toc Luytenant des
Konings , onder hct opzigc van zyne Gemaalin
cn ecncn aangeftelden Raad over
hec ganfche Koningryk , naa zync dood ,
verklaarde; welke hy door’ c verliezen zy-
ncr krachten, ledert deeze gedaane Ichtk-
king, mec groote fchrceden naderde. Dierhalven
met uytmuntende ftandvaftigheyd
des gemoeds, en ccn fterk YWrouwen zich
op de Godiyke barrahartigheyd verlaatende
, hceft decs magtige Koning, des
naamiddags vanden veertienden van Bloeimaand
, in de armen der BilTchoppen van
Lificux en Meaux, cn hct twceeuveertig-
ftejaar zyns ouderdoms, midsgaders hec
(3) dricendcnigftC zyner regCcringe, het
ftervclyke afgciegc. Scraks hier Op wierdt
des zelfs oudftc Zoon , onderden naam van
Lodewyk den X IV ,a ls Koningvan Vrankryk
en Navarrc (4) uytgerocpen , door
alle de Grooten en Parlemcnten des Ryks
daarvoor crkend, en aan hem de eed van
onderdaanigheyd op degebruykelyke wyze
afgelegd en gezwooren. Hec eerfte werk
der Koninginne Moeder was op den naam
van haaren Zoon , aan den Heer de la
Thuillerie , gewoonlyken Afgezant in ’s
Graavenhaage , nieuwe geloofs- en volmagtsbrieven
toe te zenden, hct Verbond
( j ) voor den aanftaanden veldtogt, datde
overleeden Koning nog pas voor zyne
dood mec de Vereenigde Geweften geflooten
had,op nieuws te beveftigen , en den
ncgenentwintigften dier (<$) zelfde maand
en het overlyden des Konings en den aanvang
der Rcgeeringe haars Zoons, by een
plegcig gehoor mec de vereyfchte ftaaclykheden
te laatcn bekend maaken. Waarom
de Vereenigde Staaten , door eenige Gemagtigden
uyc hunne Vergaderinge aan
den Franfchen Staatsdienaar , en door
hunnen gewoonlyken Afgezant in Vrankryk
aan dac H o f , tegelyk het rouwbeklag
wegens hec (7) affterven van den
ouden Koning, en de gelukwenfching
wegens de verheffing van den nieuwen
lieten afleggen. Van welke twee zon-
derlingc voorvalien de gedachtenis op
deezc twee penningen bewaard wordt.
.. Vííloí
lift, de
Louis
Xlll.tome
X.pag.
800.
MRefo!.
derStaaren
van Holl
IS July
1643. foL
218.
(6)Ait2C-
ma zaaken
vanilaat.
cn oorl.
Il.d cd ,
fol.Spi.
(7) Air«-
mazaakcn
vau llaai
en oorl.
ILdcel.
fol. 891.
Í. Rond-
H I S T O R I P E N N I N G E N . IU. Boek. 271
1643.
I. Rondom het kopftuk van den jongen Koning leeft men in den rand der voorzyde van dert
eerften deeze tytels toc opfchrift :
L U D O V IC U S X I I I I , R E X C H R I S T I AN I S S I M U S . .
L O D EWT K D E XW, A L L E R C H R I S T E L T K S T E KONING.
Op de rugzyde wordc de overleeden Koning, gezceten tuflchen verfcheydene wapencn op
eenen verheeven voetftal, door dc nevcnsftaande Gercchtigheyd gekroond, binnen die rand-,
fchrift :
L U D O V IC O JU S T O , P A R E N T I O P T IM E M E R IT O .
A A N L O D EW T K D E N R E C H T F A A R D IG E N , Z T N E N Z E E R
W E L F E R D I E N D H E B B E N D E N F A D E R .
Want Behalven van veele andere uytmuntende deugden, was dc overleeden Vorft een zoo groot
voorftander der rcchcvaardigheyd, dat hy by uytfteckendheyd onder den bynaam van den Rcchtvaardigen
bekend zy. Verder ikat onder op den voorgrond:
O B I IT X IV M A I I ; M D C X L I I I .
G E S T O R F E N D E N 14. F A N B L O E IM A A N D ; iä4j.
II, Op het ruggeftuk van den twecden, die het zelfde voorftuk hecft, ziet men naar ’t gebruyk
der oude Franfchen, den )ongen Koning op cen fchild ziiten , ’t gene van de eene zyde door
Vrankryk, cn van de andere zyde door de Voorzienighcyd onderfteund wordt, boven ccncn
werreldkloot, cn daar nevens leggende fiuythoorn. Flet om- cn opfchrift Inyt aldus :
F R A N C O R U M S P E S M A G N A IN E U N T E R E G N O .
M D C X L I I I .
D E G,S0 0 r £ HOOP E D E R F R A N S C H E N I N D E N A A N F A N G
D E R n i e u w e R E G E E R I N G E . i64ì,
Y y y i Op
■ 4
. i l i
' •4
i : ! j '
P
v i
il '
h -
' ,
te., ' .s / -« I