î^ 4 9 - nooic aldaar weder tc komcn. En waar-
y k, geene kans ziendc om dc gewönne
ib d ce können behouden, zoo hebben zy
dc zclve voor ’c eynde van den veldtogt
verlaaten, en zyn over Maubeuge weder
naar Vrankryk getoogen; alwaar men,
wegens dac de ingedrongen yyand terug
over de Schelde gejaagd, en zoo Konde als
Maubeuge gewonnen waaren, deezen gedenkpenning
gemunt heefc.
Rondom het kopftuk des Franfchen Konings, leeft men in den rand der voorzyde, deezen zy-
nen gewoonlyken tytel:
LUDOVICUS Xim, R E X CHR I S T IANI S S i m u s .
L O D E W T K D E XW, A L L E R C H R I S t E L T K S T E K O N I N G .
Dc rugzyde verbeeldt Palläs mct haar fchild en fpeer, en wcl in zulk eene lighaams geftalte
van op den genen, welke voorhad te naderen, te willen aanvallen en toeftooten j waarom de
Schelde aan haare voeten in eene vry verbaasde gedaante gezien wordt. Het om-cn opfchrift js
dusdaanig;
H I S P A N I S T R A N S S C A L D IM P U L S I S E T F U G A T I S , C O N D A T U M
E T M A L B O D IU M C A P T a. M D C . X L V IIII.
D E S P A N J A A R D S G E S L A A G E N E N O V E R D E S C H E L D E
G E D R E E V E N , K O N D E ' E N M A U B E V G E
I N G E N O M E N . 1 Í 4 9 .
Met meer rechts vermogcen dc Roomfche
Nederlanden over des Spaanfchen Konings
tweede huuwelyk, dau dc Fran9oi-
zcn over hec winnen en weer verlaaten van
Konde en Maubeuge, in ’t bedryven van
veelerhande vreugdetekenen uytmunten.
Des Konings Philips eerfte Gemaalin Iza-
belle, Dochcer van Koning Hendrik den
IV . van Vrankryk, was niec alleen gelyk
(*) u. Ded wy gemeld (*) hebbcn, den zesden van
f,i. iSo. Wynmaand desjaars zefticnhonderdvicrcn-
vecrtig, maar ook zyn eenige Zoon (i_)
Balthazar Karel twee jaaren laater, denne-
gendcnvan Wynmaand, tot geen kleyne
droefheyd des Vaders overleeden. Zulks
die, op hoope van nog ecnen manlyken
erfgenaam en opvolgcr zyner Vorftcndom-
mcn tc zullcn verwekken, zich den acht-
ften van Slagtmaand deezesjaars ten twec-
dcn maale in ’c huuwelyk bcgaf mec
(t)Hubn.
Itaatk.
tafel. 42.
Maria Anna, Dochter van zyne(x) lyfly-
kc Zufter en Keyzer Ferdinand den I I I ,
welke te voore aan den overleeden Erfprins
Balthazar Karel ondertrouwd geweeft
was. Van die geflooten huuwelyk
gaf de Spaanfche Afgezant Antoni
Brun aan de Algemeene Staaten in ’c midden
van Slagtmaand niet allccn kennis,
maar liet ook des naamiddags, door z y nen
Hofmeefter, alle de Leden dier Vergaderinge
op een prächtig gaftmaal tcgcii
den achttienden der zclfdc maand noodigen;
zooals ( 3 ) ook de Prins van Oranje
door hem in perfoou daarop mede verzocht
wierd. Geduurende de maaltyd
wierden vyfmaal de fchotels vcranderd,
voor’c h uy s,’ tgene op eene zcer uycmuii-
tcndc wyze mec lampen verlieht, cn mec
fpreukcn cn zinncbecidcn verfierd was, by
’c drinken der gezoudheden verfcheydene
maalen
ä i r ’
Hiftori
I i .d e e l ,
pag. lüi.
(3) Aftzema
laakeo
vanftaat,
en oorl.
IJ I.deel;
Í0I.379.
maalen dertig ftukken gefchuts geloft, en
onder een geduurig muzyk van fchal-
myen, trompetten , en ketelcrommcn ,
veel gelds te grabbel gegooid, pekconnen
gebrand, wyn als uyc ecnc ipringende
fonteyn ten befte gegeeven , veelerhande
vuurwerken aangeftooken, en by ’c fluyten
van ’c gaftmaal al het overgefchooten
banket en gezuykerde ooft den omftaande-
ren ( i ) roof gegeeven. T e BmiTel
van flaat wierdt geen mindere vrolykheydgepleegd;
in.°deei, Hove alles in allerhande weelde
101,380. en dartelheyd zwemmende, zag men in
dc Koninglyke zaal op een ovcrkoftelyk
toonecl de gefchiedenis van (x) UlyfTcs cn
Circe mec keurig maatgezang , ter gelegenheyd
van des Konings huuwelyk ver-
coonen, zynde die muzykfpel ruflchen dc
bedryven mec verfcheydene danfen verfierd,
wier reijen door Bacchus, Flora,
Pallas, en (3) andere zoogenaamde God-
heden opgeleyd , de onderlclieydene Volkeren
van alle de werrelds dcclen, ver-
bceldden. Onder anderen is ook op die
huuwelyk dees legpenning in Waifch
Vlaandre gemunt geworden.
(Z) Uliff.
a!!’ i fola dr
Circe in
Appi, alle
Norie di
Filippo dc
Mar.fol.y.
{3I uiiir.
all' itola di
Circc. fot.
33*
Op de voorzyde ziet men, boven de borftbeclden des Konings en zyner Gemaalinne Maria
Anna, twee geftrengelde rechterhanden, zynde hec zinnebeeld van gcflooie huuwelyksverbond.
Voorts luydt hcc randfchrift aldus:
PHI L i p p u s IIII De i G r a t i a H I S P a n i a r um R E X ; DOMin u s
P ROV i n t i a E IN S u l e n s i s .
P H I L I P S D E I V , D O O R G O D S G E N A D E K O N I N G V A N S P A N J E ^
H E E R V A N ’T G E W E S T V A N R T S S E L .
Dat dees legpenning op dit tweede huuwelyk gemunt zy, blykt uyt de tytelen, mids Philips
de eerftemaal trouwende nog geen koning was. In den rand der tegenzyde leeft men rondom hcc
Bourgondifche wapenfchild:
JU N C T A S A L U S N O S T R A .
O N S H E Y L I S ’ E R A A N V E R K N O C H T .
Gelyk dit oude jaar mec blydfchap over
des konings huuwelyk eyndigde, zoo nara
1650. het volgende nieuwe, dat by de Rooms-
gezinden als een Juych- o f Jubeljaar gevierd
wierdc, met geen mindere vreugde,
voornaamelyk te BruiTel, zynen aanvang.
Wanc-fflen zag aldaar nicc alleen in de
kerken, wegens de Aflaaten voor die Ju-
(4)Bonan- bcljaar door Paus (4) Innocentius den X
Poiitir verleend, maarook by de burgers, en
foi.611. vooral hec fcheepsvolk, veelc tekenen
van blydfchap bedryven , wegens dat’er
rhans honderd jaaren verloopen waaren,
federt mcude vermaarde ßruifelfche vaart
had begonnen te graaven. Deeze Koninglyke
ftad, gewoonlyke zetel der Vorften,
heefc voorheen , behalven de mindere
I I. Hed.
Prinfen en Grooren, tegelyk alleen zeven
gekroonde hoofden binnen haare wallen
mct zoo groote prachc hun verblyf zien
houden, d^at de paarden huns Hofs (y )
het getal van acht- ofnegendnyzend beliepen.
Dus was dagelyks een groote toevoer
noodig, en omdie zelf van over zee met
re minder koften te bekomen , in ’ c jaar
(6) vyftienhonderdcrddertig reeds van Vil*
voorde a f toc Willebroeck toe eene vaart
met vier zwaare fluyzen , cot ftuyting
van ’t water , gegraaven ; in welke men
van BruiTel längs het reviertje de Zenne
(7 ) kwam, cn dus z e lf gemeenfchap mec
de zec had. Dan dewyl dees ftroom, door
hec ophouden van ’c water ten dienfte der
molens, genoegzaam onbevaarbaar was ge-
R r r r wor«
(5) Geo*»
rop®. lib.
IX . foi.io;
(S) Meter,
Ned. HilU
fol. 2 7.
(7)Er.Pa<
tcafti
Bruxelv
Septeno,'
fo i no.
A
- 4' ..4
iiis.æ
4.
’ •%
‘ i;
■ " ' â f
’ lii I ‘ à i*
;uà<