i - , » f ' 1
10 ^ 7 . I. De cene zyde van den ecrllen, die op laft der Scaaten van Holland gemeint is, verbeeldt in ’t
' verfchiet hct verbranden der Engeliche fchepen op de rivier te Chattam; en voorwaart de Vereenigde
Geweften in de gedaante van eene Maagd, welke, houdende in de eene hand eenen
Ichepter met een open oog, cn in de andere eene fpeer, waaraan dc bundel van zevcn pylen gehecht
is, denNyd vertreedt, die tuflchcn ecn Lam cn ecncn Leeuw opdeaarde legt; ondcrdecze
bovengeilelde fpreuk;
M I T I S E T F O R T I S .
ZACHT- E N K LO E KMO E D IG .
D.at is zachtmoedig om 't geleeden ongclyk te vcrgeeven, cn kloek om haar recht te verdeedigen.
Voorts lecft men nog op den voorgrond dit opfchrift:
P R O C U L H IN C M A L A B E S T I A R E G N I S .
J ü N n 1 1 . iS«7.
WEG V E R R E V A N H I E R G Y B E E S T ZOO V E R D E R F L Y K
VOOR D E R E G E E R I N G E N . D E N i i . F A N
ZOM E RM A A N D . i66j.
Zynde de dag op welken de Nederlanders de Koninglyke fchepen te Chattam verbrandden.
In ’c verfchiet^ zict.men, op de andere zyde, in eene bedaarde zee verfcheydene 1
dyfchepcn onder zeyl. Voorwaart vertreedt dc Nederlandfche Maagd de weggeworpcne wapcnen,
en houdt met de eene hand, nevens den Vreedeftaf van Merkuur, eenen Ovcrvlocds-
hoorn, en met de andere eenen degen in de fchede, wiens punt met eenen zeegekrans gekroond
is;omte betekenen,dat deVrccdedoor dezeege, cndeezcdoor de wapencn verkreegen was. Voorts
■worden omhooge door cenc hand, die uyt de Wolken komt, dc wapenfchilden van Engeland cn
deVereenigdeGeweften, die met eenen band tefamen verknocht zyn, onder dtt byfchrift, dat op
eenen wimpel ftaat, vaftgehouden:
I R A T O B E L L U M , P L A C A T O N U M I N E P A X E S T .
D E GODHE YD F E R G R A M D Z Y N D E I S I I E T OORLOG,
DOCH F E R Z O E N D Z Y N D E F R E E D E .
Om nu te wecten, wanneer de Vreedc geflooten z y , leeft men ter wederzyden van ’t wapenfchild
van Breda dceze fpreuk op den voorgrond :
R E D I I T C O N C O R D I A M A T E R .
B R E D A ä . J U L i i 5 t . A n n o 1ÄS7.
D E M O E D E R D E E E N D R A G T I S W E D E R G E K E E R D .
T E B R ED A . D E N 31. F A N HOOIMAAND:
I N ’T J A A R 1667.
T e weeten dc Eendragt als Mocder van den Vreedc. Eyndelyk Iccft men nog op dc dikte des
pcnmngs: ° ‘
N U M I S M A P O S T E R I T A T I S A C R U M , B E L G A B R I T A N N O Q U E
C O N C I L I A T I S . O R D IN u m H O L L A N D i , e E T W E S T F ris ize
C U M P R I V I L E G IO .
G E D E N K P E N N I N G A A N D E N A A K O M E L IN G S C H A P TO E G EWY D ,
A L S N E D E R L A N D E N GROOT B R I T T A N J E O N D E R L IN G
B E F R E E D I G D WA A R EN. M E T F O O R R E C H T F A N
DE S T A A T E N F A N H O L L A N D E N
W E S T F R I E S L A N D GEMUNT.
Hoe
Hoezeer nu de Koning vanEngeland Zich in ’r vervolg, wegens ’t maaken van deczen Vrccde-
penninggebelgd hieldc,kan uyr dic(lJBefluytwordenafgenomcn.„ De (a) Loantrekkcnde R.aads-
„g ian hecfc ter Vergaderinge {b) medegedeeld zekeren (e) briefvan den (rf) Gehcyrnfchi-yver Kin-
55 fchoc, aan hem (s) Raadsman gelGhrceven uyc Londen den .Jdcezcr lodpendc maand, houdende
5 ,dat op den 12. daarbevoorens doorden Hcer Elincxbc, Opperhoofd (/) der munte van den Ko-
j, fting aldaar, aan zyne Majefteyt was vertoond gewoiden zekere (¿) gedenkpenning* liier te laade
„geflaagen , {h) verbeeldende op de eene zyde hec verbranden van de fchepen omcrcnt Chattam,
„mec de volgende woorden daaronder gefteld; Procul hinc mala beßia regnis.^n 09 de anderezyde
„den Vreede te Breda geflooten, mec deeze woorden : Rcdit concordia mater. En dac daarover al-
„daar ten Hove (r) verandering was ontftaan, dac men zeer tot naadeel van deezen Staat bcgon ce
„fpreeken; zockende de (¿) qdaalykgezinden de voorzeyde woorden, Mala heflia, toete(/)paf-
'.dcn Koning. Waarop (m) geraadgepleegd zynde, isgoedgevonden enver-
( i ) R e fo l.
derStaaten
van Ho ll.
lÖ.Vlcy
16 6 9 . fol.
<4, Baad-
fenjion.ir'a .
ibigtcom-
'iniccert.
„fen opden hoogllgemeldci ^ ...................................... 0-1 o __ 7 - 0 - - - « _______ -- -
„fta an, dac vanwege hunne Ed: Grootmoogendheden aan den Hcer («) Afgezant Temple ernftlyk
„ z a l worden (0) geklaagd, dac men aan ’c H of van zyne Majefteyt eenen (p) handel, die in zich
„zelve ceneenemaal (y) buyten arg, en mec eene zeer goede (r)*mceninge gefchied is, zoo ver-
„ keerdlyk (i) uytlegt, enop zyne Majefteyt eracht (i)toepaflelykte maaken de woorden, die eygen-
„ lyk hunne(-u) betrekking hebben tot den oorlog, den nyd en tweedragc : met verzoek dac hem
„gelievc den meerhoogftgemelden Koning daarvan ten befte re (w) onderrechtcn.
Onaangezien deeze verklaaring, zoo was hy echter naamaals een van de voorwendfels, waaronder
de Engelfchen aan de Vereenigde Geweften, in ’ c jaar zeftienhonderdtweecnzeventig den oorlog
verklaarden, (2) zulks de ftempel op laft der Scaaten is vernietigd , cn aan den Stempellhydcr
Chriftoffel Adolfszoonvoor de fchaade,die hy daardoor kwam te lyden, duyzenddukaatons door
de (3) Hooge Overigheyd toegelegd.
•
I I. De tweede verbeeldt, op het voorftuk, in ’t verfehlet eenige fchepen onder zeyl,en Voorwaart
den Hollandfchen Leeuw; als blykc uyt die ondergeftelde bytchrifc;
L E O B A T A V U S .
D E H O L L aÎN D S CHE ' L E EÜW.
Onder zyne klaauwen ziet men verfchcyden oorlogstuyg verfmeeten, evenals omhooge in den
bovenrand dit Lacynfche jaarfchrift gefteld :
s i e f I n e s n o s t r o s , L e g ë s T V t . vM V i i , e t V n D a s .
a L D V s b e s C h e r M e n V V I I o n s r e g t , e n z e e n , e n g r e n z e n .
of
2 0 0 h o eD t D e L e e V V z I I n r e C h t , e n z e e n , e n òV D e g r e n z e n .
Onder het Amfterdamfche wapenfchild, want het is op laft dicr ftad dat decs penning gemaakt,
en onder dc Leden der Regeeringe omgedeeld is, ftaat op het ruggeftuk dit opfchrift:
D E O A U S P I C E , A S S E R T I S ,
N O N M IN O R E A N IM O Q U A M S U C C E S S U ,
A V I T I S P A T R IÆ L E G I B U S ,
A D V E R S U S T R E S P O T E N T I S S IM O S H I S P A N I A R U M R E G E S ,
C O A C T I S D E I N D E S E M E L I T E R U M Q u e
C O N T R A V I C IN O S B R I T A N N O S A R M A S U M E R E B A T A V I S ,
P O S T P A C E M E G R E G I A V I R T U T E
B E L L O P A R T A M ,
A T Q U E R E D U C T A G E N E R I S H U M A N l C O M M E R C I A
C O N S U L E S S E N A T U S Q U E A M S T E L O D A M E N S I S
M O N U M E N T U M H O C C IO iQ C L X V I I
F i e r i C u r a r u n t .
0 Secretan!.
(«) Penßo-
\ f )G em -
raal.
(g) Medaille.
{h)ripre-
Jemeerende.
(ïa ltera iie .
i>t) ge:nien~
Honetrden.
(l)appli-
ceeren.
{m) : gedeli*
bereerd.
(») Amift
g
leerd.
. {p) atlie.
. (4) inno-
(r) intentit.
( f) imer-
preteert.
(•v) reiaiit.
1“ )
mceren,
(1) VbI-
kenier
Verward
Europa ia
de b;\vys-
fluklitu
Pfi’ 74-
No. VIII.
(3) Brandt
Leev.van
dc Ruyter.
fol,6iO.
IhHeel. Bbb b b b b n a a
l|!i