J ■: ..
/ I I * : - » / " i ;
/ s »
:i ni'iiîé
..Ìli.
1 65-8.
( l ÿ H oiT
filcrkurius
anno 1658.
pag. 8.
[ I ) V o l.
gens de
gcmeenc
LatynPihe
overzet-
• ting.
En dewyl decs Kroonprins behalven Philips ook Prosper genaamd wierdt, leeft men inden
rand decze gewyde fpreuk, welke, op dicn naam zinfpeelende, ook b y ’t aanfteeken (i) van’t
vuurwerk met brandende lecteren onder anderc voor des Afgezams Hof was verbeeld geweeft:
P R O S P E R E P R O C E D E E T R E G N A . P S a l m o Cì ) X L I V :
P^AJ R FOOR S PO, EDIG F O O R T , E N R E G E E R . P S A L M 44.
(3) Holl.
Merkurius
anno 1658.
pag. 39.
(4) Holl.
Merkur.
1658. pag.
De vreugde over deeze geboorte wierdt
federt in dc Roomiche Nederlanden nog
merkelyk (3) vermeerderd door de hoope,
daarmede men zich vleyde, dat vcrlchcy-
dene Franfche Stedevoogden, naar ’c
voorbeeld vau den misnoegden Luytenant
dela Riviere, de Spaanfche zyde zouden
kiezen. Dees,ziende den Stedevoogd van
Atrecht den Heer deBellebrune overleeden,
zondc zynen Broeder naar Parys, omaan
’ c H o f die opengevalle Voogdy voor hem
te verzoeken. Doch de Kardinaal van
Mazaryu gaf die aau den Graaf van Mo-
ret,Hopman zyner lyfwachte, wclke ter
bezitneeming van die aanzienlyk bewind
zich terftond derwaarc begaf. Doch de
Broeder van Ja Riviere , rcedc den nieuwen
Sredevoogd voorby, in ichyn als om
alles tot zyne inhaaling te docn vervaardigen
; doch waarlyk om zynen Broeder van
die voorval te verwictigen. Welke verftoord
over hec geleeden ongelyk, den Krygs-
raad vergaderde, en dien zooverre wift te
overreeden, dat men befloot den Graaf van
Morec buyten de ftad te houden, en wegens
\ overgeeven van zoo gewigtige plaats
iemand aan den Prins van Kondé te zenden.
V y f o f zes foldaaten, die hiertoe onwillig
waaren, wierden gevolgelyk uyt de ftad
gezec, en in der y l eenige gemagtigden
aan Kondé gezonden; die de (4) gedaane
aanbieding niec alleen aannam, maarook
ftraks onder den Markgraaf van Perian de
bezetting met eenige Spaaniche benden
verfterkte, en de ftad zelve met het noodige
verzorgde : ’t gene den aanflag van
den Stedevoogd van Atrecht, omdie ftad
ce herwinnen, verydelde; zulks hy zich
vernoegde met dc buytenftcden van Hcs-
din te verwoeften. Dit voorval bragt een
algemeen wantrouwen ( j ) tewegc; dewyl (s)Hoii.
veele Stedevoogden op de grenzen van
Nederland, mids gebrek van geld, niet 19.
weynig op den Kardinaal gebeeten waaren:
’t gene ledert nogmeer toenam, als
men verftondt dat de Maarfchalk van
Hoquincourc, misnoegd tegens Mazaryn,
cn geene voldoening wegens zekere ont-
fauge beleediging van ’t Franfche H o f
könnende krygen, dat R y k verlaaten,
en zich mede by den Prins van Kondé
naar BruiTel(6} begeeven had; alwaar by
den dertigften van Lentemaand, onder ’t l Íuís*
luyden van dc groote ftormklok, die niec
dan by ’t inhaalen der Vorften plagt ge- 42.'^'’^'
hoord te worden, met veertig karoíTen,
aile van zes paarden getrokken, door deu
Prins van Kondé op eene zeer ftaatlyke
wyze wierdt ingehaald, (7) en in zyn C?)Holl.
eygen H o f gehuysveft. En dewyl h y ,
naa eenige [dagen door den Graaf van Ur- 39.
fel en andere Grooten defcig onthaald
te z y n , zich perfbonlyk weder naar
Walfchvlaandre begaf, in hoope van meer
anderc misnoegden de Franfche zyde tc
doen verlaaten, zoo behoeft men zich
niec te verwonderen, dat toc lo f des
Spaanfchen Konings, van wiens gehcyme
verftandhouding het nu ieder even drok
had, dees legpenning inditjaargemunt zy.
Hec voorftuk vertoont het geharnafte borftbeeld des Spaanfchen Konings j binnen den zoom
deezer zyne gewoonlyke tytclen;
P H I L i p p u s I I I I , D e i G r a t i a H I S P a n i a r u m E T
I N D I A R ; u m R E X , Zc. ifiyg.;
P H I L I P S D E I F , DOOR GODS G E N A D E K O N IN G F A N
S P A N J E E N D E INDI EN- , E N Z : itffS.
Op
H I S T O R I P E N N I N G E N . F.Boek. 43 1
r .'vapcnfchild des Spaanfchen Konings, omvangen met I« f8 .
den Ridderlyhcn halsband van’c Gulden vhes, cn die weder mec dit randfchrift: — - - - ^
Q U IS S IC U T R E X N O S T E R .?
I F I E I S G E L Y K O N Z E KONING?
De Françoizen, die op dc Acrechcfche
grenzen , ftaande de winter, alles toc
eenen vroegen veldtogt hadden vervaardigd,
rukten in Bloeimaand te veld, cn
berendden Duynkerke, onder 'c beleyd
van den Maarfchalk van Turenne te lande,
Riencourt vlooc ( i ) van achttien o f cwin-
Hift. J e tig Engelfche oorlogfchepen de haven dier
xfv tom zeekanc ingeflooten hieldc.
I. pag. 'H e c legcr in ’c ronde verfchanft zynde,
290. wicrden den vyfden van Zomermaand de
loopgraaven tegens de ftad geopend, en
door der zclvcr bezettelingen, mec zevenhonderd
ruyteren en negenhonderd man te
vocc, nog dien zelfden dag een uytval,
cn drie dagen laater ecn tweede gedaan,
doch z y beyde de reyzcn , zonder veel
voordeels behaald te hebben, eerlang terug
naarbinncn gejaagd. Ondertuflchen kreeg
het Franiche leger bericht, dac Don J o han,
de Prins van Kondé, en de in dit
jaar overgcloopen Maarfchalk van H o quincourc
zich over Ypere naar Nieupoort
begeeven, en met het Spaanfche leger den
elfdcn van Zomermaand by de Abtdy in
de duynen nedcrgeflaagen hadden, met
voorneemen om, hun g rof gefchut ontfan-
hebbende, den Maarfchalk van
fer.tora. Turcniie in zyne befchanfing cc beftoo-
.£01.419. Doch dees, hen dat voordeel niet
willende laaten genieten, trok mec hec
Franfche leger, naadat de Maarfchalk van
Hoquincourc den naaftlaatften nacht, i n ’t
bezigtigen zyner bcfchanfingen , was
doodgefchooten, in voile flagorde, de
werken flechts bezet laatende, den vyftienden
in den vroegen morgenftond, naar
den Vyand: over Welken Don Johan aan
den rechter’ en de Prins van Konde aan dcn , . ^
(3 ) iliukcren vleugel hct bevel voerde. Rfoncouri
Turenne viel met dcn Franfchen rechter’
vieugd op Kondé, doende beyde wonde- xiv!tora.’
ren, ftaande het gevecht, dcwyl de een i-P‘‘g-29L
den anderen de glori der overwinninge
poogde re ontjaagcn. De Engelfche hulpbenden
, door dc zandighcyd des gronds,
cn dat de Spanja.ards hier op de hoogten
gefchaard ftonden , hadden het geweldig
quaad, en zouden, aangezien z y licver
wilden gcveld worden dan terug wyken,
ook (4) alien omgekomen zyn , zooniec (4) Larrey
fr a n fch e ruytery hen net vanpaffe
onderfteund en opening gcrtiaakc had: xiv.tom.
waarop de zeege zich voor de Françoizen
verklaarde ; onaangezien Don Johan en
de Prius van Kondé, aangefpoord door
dewanhoop, mids’ t verloopen v an ’c gevccht
eene byna weêrgalooze dapperheyd
betoonden, om den gezonken moed der
hunnen weder op te wekken. Hec was
by die voorval dac den Prinfe van Kondé
Cs) zyn paard onder ’t ly f doodgefchoo-
ten, eu hy dus genoodzaakt wicrdt om Condé. *
eenen langen tyd tevoet te ftryden, ja
zoude, mids hcc Spaanfche leger zieh on
dertuflchen gehcel op de vlugc begaf, ook
zekerlyk gevangen genomen zyn geweeft,
zoomet (6) een Hopman zyner lyfwach- ¡g)
te hem het zyne gegeeven h ad, om Riencourt
dac gevaar te ontkomen. Wegens deeze
zeege heefc men naamaals, door de Hoo -x iv . tom;
ge Ichool der opfchriften, deezen gedenk-
penning in Vrankryk, op laft des Konings
zien i n ’t lichc geeven.
Qgq qq i
wier
LUI
I". :
e» I
, 5 " 'il
1 ' I