■ : 'i !
x63f. deMaarfchalkenCijChatillon enBrezeeen
(i)Neu-
villeHift.
van Holl.
I.d ed ,
p.lg.402.
zeer ontzaglyk leger aan de Maas op de
grenzen van Nederland vergaderd wierdc.
En dcwyl hcc voorneemen der Fran9oi«
zen was om zich by ’c leger van den
Prins van Oranje cc voegen * zondc
de Spaanfche Landvoogd hen den Prins
Thomas met hct Spaaniche leger re ge-
moete, om hen den doortogt te beletten.
In het Luxembuigfche op de hoogte
van het dorp Avenne bejegende hy
het Franfchc leger ; tegens hec welke de
Spanjaards , den twintigften van Bloeimaand
, eenen veldflag waagden. Doch
naa v y f uuren vechtens zaagen deeze hunne
benden, ten kofte van vierduyzend
dooden en achthonderd gevangenen , geheel
verflaagen. Alle de krygsrufting ,
veele vendels en ftandaarden, en de meefte
pakkaadje vielen den overwinnaaren in
handen; welkc, federt geenen tegenftand
ontmoetende, zich op de hoogce van
Maaftricht by hec Staatfche leger voeg-
dcu. De Prins van Oranje trok hier op
mec de vereende legers, die wel vyftigduyzend
man fterk waaren, naar Brabant,
en vcroverde , naadat hy den Kardinaal
had genoodzaakt zyne opgeworpene be-
fchanfingen achter den Demer te vcrlaa-
ren, Sint Truycn, Landen, Halen en andere
bygelegene plaatsjes. Tienen alleen
wilde zich verweeren, dan wierdt naa drie
vruchteloozc aanvallen , in den vierden
ftormcnderhand veroverd , geplonderd ,
en een y flyk ( t ) fchomvtooneel van
wraakzucht dergetergdc foldaaten: waar- fer,tom.l.
van de tyding alle inwoonders der Spaan- P*s-3fo.
fche Nederlanden met eene verbaafdheyd,
die op aller aangezigtcn te leezen was ,
overftelptc ; zulks z y niet zonder reden
, en vooral die van R yile l , op
deezen legpenning om Vreede- wenfch-
ten, als welke, nu Vrankryk van z y nen
kanc ook den oorlog verklaard had,
diergelyke vruchten des krygs op hunne
grenzen , die totnogtoe v ry geweeft
waaren , voortaan te verwachten hadden.
Het geharnafte borftbeeld des Spaanfchen Konings, mec den Ridderlyken haisband van ’ t Gulden
vlies gefierd , ftaat op de voorzyde; wier rand met deeze tytclen omzoomd is;
P H I L i p p u s I I I I , D e i G r a t i a H I S P a n i a r u m R E X ; D O M i n u s
P R O V i n c i ^ I N S U L e n s i s . lö jf .
P H I L I P S D E IV , DOOR GODS G E N A D E KO N IN G V A N S P A N J E ;
H E E R D E R K A S T E L N T E V A N R T S S E L , lÄjj-.
Op de t^enzyde ftaat het w:q)cofchild van Falempin, wiens bovenhelfc geel cn de benedcn-
hclfc rood is J dat van Cifoing , ’t gene uyt drie blaauwe fchuynfe balken op cen goud veld beftaat}
in ’t middcn dac van Ryflcl, zynde eene witte Icli op ecn rood veld} dac van Wavraing,
»Rom. gene een wit fchild op cen blaauw voert; en eyndelyk dat van Comincs, ’c welke binnen
r o r»/1 rlri.» rrrttirli- C iti» T .,IrT\kO 'kiilT..A r. J-. .TCM.k...«.I ......inCfom- ’ eenen gouden rand drie goude Sint Jakobfchulpen in ’c verband van eene goude kI_e__p__e_r_ _o__p_ _e_c_n_
pletor. rood vcid voert: wcike vier rondom ftaande wapens, die der vier Hooge gcrichttn der Kaftcl-
(4)Ec(def. nye van Ryflel zyn. Voorts leeft men in den rand deeze fpreuk, genomen (3) uyt het dage-
kap. L . lykfche Getydebock der Roomfche Geeftlyken, cn ontleend van Jefus den Zoon (4) van Sirach:
7 . 14*
D A P A C EM D O M IN E ! IN D IE B Ü S N O S T R i s ,
G E E F V R E E D E H E E R E Ì I N O N Z E DA G EN.
Naadat dceze algemeene verflaagcnheyd
federt , door het veroveren van D ie n ,
nog meer was toi^enomen, toog het verbonden
li^er den veertienden van Zomer-
maand
( I ) Aitte
inaiaaken
van ftaat
cn oorlo{
Ii.d e e l,
fol.175-
(1) Neuville
Hift.
van Holl.
I.dcei,
pag, 408.
{3)Aitf.e-
maiaaken
Tan ftaat
en oorl.
Ii.deel,
fol.276.
maand naar Bruflel, onder wiens wallen de
Kardinaal Ferdinand ( i ) mcc de verzwakte
Spaanfche benden was geweeken, om den
onderftand , diehem door den Keyzeruyc
Duytlchland , onder het beleyd van den
Graaf Pikolomini, ter herftcUingc wierdt
toegezonden , buyten gevaar van aange-
raft te worden, aldaar a f ce wachten. Des
floeg hec vereende leger, wcl ziende dac
aldaar niets voordeeligs zoude te verrichten
zyn,zieh eerft tuifchen Tienen, Bruffel
, cnLoveu (x)neder,en den vyfentwin-
tigflcn van Zomermaand hec beleg voor
de laatftgemelde plaats ; waar in' de Kardinaal
Ferdinand, onder hec beleyd van
den Heer Grobbendonk, ouden geweezen
Stedevoogd van s’Hertogenbolch, bytyds
ccne zeer fterke bezetting geworpen had.
Welke hcc beleg voorziende van alle kanten
hcc noodige liet aanvoeren, 'c gene toc eene
langduurige befcherming vereylchc wierdc.
Dc Prins vau Oranje integendecl toonde
geenszins alhier zyne gewoonlyke voorc-
vaarendhey'-d in ’ t voortzetten der werken;
ofomhec Franfche leger ce doen verlinel-
ten, uyc zeker misnoegcn, dat hy tegens
den Kardinaal van Richelieu had opgevat,
o f omdat hem het noodige , door het te
diep intrekken v an ’c Land, oncbrak: im-
mers dc verdeeldheden cn wantrouwe naa-
inen dagelyks toe onder de verlcheydene
Landsluyden; waardoor de aanvcchciu-
gen dagelyks traager voortgezet, cn dc eetwaaren
onnuc verfpild wierden, zulks in *c
kort beydc de legers in ’t midden van hec
vyandelyke land aan alles (3) gebrek krec-
gen. Invoege , naadat het platte land
rondom Dieft, Tienen en Sint Truyen was
kaalgegeeten, debendenzich genoodzaakt
zaagen om haar onderhoud toc onder dc
poorten van Luyk met veel gevaars ce haalen,
mids de vyandlyke ruytery, die geftadig
’c land doorlicp, vccltyds de uytgezondene
benden floeg , den tocvocr onderlchcptc ,
en genoegzaam gchcci afihcedt. Die veroorzaakte
cencn ondraagelyken hongersnood,
cn die weder veclvuldige ziekten onder
de benden; waardoor, mids de ongcvvoo-
ne hctte van den zomer dcczcs jaars, die
fchooue leger, waarvan gccne wcerga ledert
vcelc jaarcn inNcdcrland gezien was,
hand over hand afnam cn in zich zelfver-
ceercnde wcglmok. Zoodat op de tyding
(4) dac Pikolomini met de Keyzerlyke
hulpbenden over dc zesentwintigduyzend
man fterk , te Namen gekomen was, het
beleg deu vierden van Hooimaand opge-
brooken wierdt,de Prins van-Oranje mec het
Ncderlandlche leger naar hec Staatfche Brabant,
en dc Fran^oizen naar Roermondc
trokken: op welken afrogt van de laatften,
mids degrondaldaar heclzandigen de hette
zeer groot was,nogwel vyf-(5’) ofzesduy-
zend omkwaamen; waaruyt eene befmet-
ting ontftondc, die ook de andere benden,
ja zcifs de fteden van Holland aantaftte ;
zulks het Franfchc leger in eenen zoo e-
lendigen ftaat gebragt zynde veeleer ecn
weereloos gafthuys vol ziehen , dan ecn
ftrydvaardig krygsheir gcleek. De Spanjaards
integendecl hadden ondertuiTchen
uyt hunne achter den rüg leggende land-
ftcden eenen grooten overvloed van eetwaaren
bekomen , en konden zich niec
genoeg verwonderen over de zeldzaame
omwending van hec wedergekecrdc gcluk;
als ziende hunne vyanden, die hen iu dc
voorige hongersnooden voor Hooieeters
(*) hadden uytgekreeccn, thans op hunne
beurt mct de zelfde gecielroede geftraft,
en zich buyten verwachting, op eene zoo
wonderdaadige w y ze , door Gods byftand
gered: waarvan de gedachtenis op deezen
legpenning bewaard wordc.
(4) Parival
iiccle dc
fer, tom.I,
pag. 316.
(?) Neuville
HilK
van HoU.
I.deel,
p a g .4 11.
f e i 1 6 1 ,
Op de voorzyde wordt, nevens het wapenfchild van den Heer Engelbrecht Ravefchot , die (
in’t jaar 1Ö12. Verzorger der Vaaite geworden was, (6) de Profeet Elias, zich aan de beekc «
Krith verbCTgcnde, door ccne rave, die hem (7) brpod brengt, gefpysd; waar rondom ia den ,
rand dit jaarlchrift ftaat;
V t p a V I t e D a X V a t e M C o r V V s.
G E L T K D E H O N G E R I G E R A V E D E N P R O F E E T
g e s p y s d h e e f t . ,
LU 2 Het
, fui '