à \
De AVest-Indische eilanden.
4. Phosplioriet.
Dit belangrijk niineraal wordt aangetroffen op Curaeao, Aruba
en Bonaire, in sommige gedeelten in zeer groote hoeveelheid.
A'olgens de meening der geologen en ook volgens Prof. K. Martin
(Geologische Studien über Niederländisch West-Indien, 1887)
zijn de phosphaat-bevattende gesteenten gedeeltelijk gemeta-
raorplioseerde rifkalken, hetgeen voornamelijk blijkt nit de
daarin gevonden Organismen. Sandberger neemt aan, dat de
oplossingen van gnano-zouten, zooals ammonium-, kalium-, en
natriura-phosphaat, langzamerhand naar binnen zijn gedrongen
en aldus de metamorphose hehben bewerkt. Van deguanozelf
is gewoonlijk niets meer overgebleven. Een tweede wijze van
ontstaan zou volgens Martin uit oplossingen hebben plaats
gegrepen, zooals bij Serro Culebra op Curasao.
De belangrijkste phosphorietlagen treft men aan in den Tafelberg
aan de Fuik-baai op Cnrafao; zij werden in 1874 ontdekt.
De tweede belangrijke laag is die aan den uitersten oosthoek
van Aruba, die gelijktijdig met die van Curapao werd ontdekt.
Eene laag, die op Klein Curapao in 1871 gevonden werd, is
geheel ontgonnen en heeft in het geheel 100.000 ton volkomen
stikstofvrije guano opgeleverd. Deze bevatte gemiddeld 69pCt.
driehasisch calciumphosphaat.
Behalve deze lagen treft men kleinere hoeveelheden aan op
de eilanden Curasao en Bonaire verspreid.
De phosphorieten van Arnba vormen een liclitgrauw of geelachtig,
soms leverbruin gestee.nte, hetwelk talrijke Organismen
insluit en bovenal vindt men daarin koralen en in de tweede
plaats wcekdieren.
De phosphorieten van St. Barbara in den Tafelberg van
Curapao vertoonen de overblijfselen van zeedieren, ook geme-
tamorphoseerde koraaldieren. Men treft daarin phosphorieten
aan van 84.6 pCt. phosphorzure kalk, andere lagen met 79,2 pCt,
en ook een gesteente met slechts 45 pCt.
Vele dier phosphorieten zijn nauwkeurig geanalyseerd. B.
Niederstadt onderzocht in 1885 een phosphoriet van Curasao
en vond het samengesteld uit;
Phosphorzure kalk........................................ 77.365
ff magnesia............................... 0.899
Koolzure kalk . . . . ..................................... 16.618
Zwavelzure kalk............................................... 0.979
IJzeroxyd en aluinaarde................................ 1.141
Keukenzout...................................................... 0.167
Onoplosbare bestanddeelen............................ 0.105
AA'ater................................... • . ....................... 0.725
Sporen fluoorcalcinm en verlies.................. 2.001
100.—
R. Fresenius vond phosphoriet van Aruba aldus samengesteld :
Phosphorzunr.............................. 35.77(77pCt.calcinin-
Zwavelznur.................................... 1.74 jibosphaat).
Koolzuur........................................ 1.89
Fluoor............................................ 2.86
Kalk.............................................. 47.62
Magnesia........................................ 0.30
Aluinaarde...................................... 1.64
IJzeroxyd........................................ 2.00
In zuren onoplosbaar.................. 1.33
Chemisch gebonden w a t e r .... 5.27
Alcaliën, organ, stoffen, verlies 0.78
101.20
Af de zunrstof voor flnoor. . . . 1.20
'^100.—
Ook. G. II, Ogston heeft een groot aantal analyses gepnbli-
ceerd van Aruba-phosphoriet, van 1881 tot 1885 in Engeland
ingevoerd; daaruit blijkt dat het gehalte aan phosphaat varieert
tusschen 70 en 81 pCt.
De exploitatie der phosphoi’ietlagen is voor de eilanden Curaçao
en Arnba van veel belang.
In 1885 was er op Curaçao eene maatschappij opgericht tot
ontginning van phospliorzure kalk op en in de gronden van
de in het tweede district gelegen plantage Ronde Klip, docli
deze werd reeds in 1886 ontbonden, omdat het gebleken was,
dat de daar ontdekte lagen niet van voldoende hoeveelheid en
gehalte waren. In December 1886 is eene naarnlooze vennoot-
schap opgericht onder den nnum van „de Curaçaosche plios