r
stengels; scheeden der stengels aaneengewassen; bladen tweerijig,
gesteeld, lancetvormig spits, glad, 2 - 4 voet lang; bladstelen
3 - 6 voet; bloemkolf zeer groot, bochtig, behaard, met
bleekgele bloemen. — V.
Raveiiala niadagascariensis Soun. — Pisang ayer, Pisang
kiepas. Waterboom. Traveller’s Tree. Madagascar. Op Java
gekweekt. Stam hoog, rechtopgroeiend; bladen zeer groot en
lang gesteeld, waaiervormig geplaatst. Bloemen in kolossale
scheeden. — V.
Ord. Bromeliaceae.
Familie der Ananassen.
ANANAS.
266. Ananassa sativa Mill. — Nanas M. Ananas. In Oost- en West-
. tadië gekweekt. Bladen stijf, gootvormig, gedoornd, schutbladen
eirond, gepunt, ongeveer zoo lang als de bloemen-
bloemen in aren ; vrucht gekroond met een bundel bladen —
V. T.
267. A. sativa var. ruhens Hssk. — Natías tembaga. - V. T.
" viridis. — Natías hiedjoh. — V.
269. u f, fol. varieg. — Nanas soerat. — V.
270. // ,/ var. dulcis. — Nanas manies. — V.
Behalve de vrucht, levert de Ananas eene fijne, sterke en
voor de spinnerij uitstekend geschikte vezelstof, die uit de
geklopte bladen wordt verkregen. De bereiding daarvan geschiedt
door de inhoorlingen op zeer eenvoudige wijs. De
groene bladen worden versch geklopt, het celmoes er afgeschraapt
en de overblijvende vezels in water afgespoeld. _
Met een geschikt werktuig zou zeer zeker het winnen der
vezels kunnen worden bespoedigd.
Volgens Drury worden deze vezels van Singapore veel naar
China uitgevoerd, waar zij tot het weven van dunne stoffen
gebezigd worden. De kleinere soort van de Philippijnsche
eilanden, minder geacht om hare vrucht, de Bromelia pina>
levert een vezelstof „pina” geheeten, voor het fijnste mousseline
en batist; het keurige Grass Cambric Manilla Cloth of Batiste
d’Ananas wordt daaruit geweven en geborduiird te Manilla;
het wordt zelfs in den handel met het Chineesche graslinnen
verwisseld. De draden daarin zijn niet gedraaid, zonder
„twist.” De Bromelia sylvestris, een in Mexico en Centraal-
Amerika wilde Ananas-soort, levert de vezelstof, die als Ixtle
van Mexico en Pita o f Pinuella van Centraal-Amerika bekend
is. 'Hare bladen zijn 5 - 8 voet lang. De vezelstof van de
ananasbladen is sterker en toch veel fijner splitsbaar dan de
vlasvezel, terwijl zij daarenboven d o o r haren glans voor kleedingstoffen
is aan te bevelen. Royle. De monsters vezelstof
van Java en Celebes, ingezonden op de Londensche tentoonstelling
van 1851, werden getaxeerd op /GO de 100 Kilo, en
men gaf uitzicht op veel hooger prijzen, zoodra men op een
geregelden aanvoer kon rekenen. De monsters aldaar ingezonden
door den Heer Weber te Tjogreg en thans in het
Museum hewaard, verwierven de prijsmedaille.
Zeer onlangs is de cultuur van de Ananas als wijn- en
likeurleverende plant aanbevolen door Aug. Paillenr (in het
Bulletin de la Soc. nat. d’Acclimation, Juin 1886) en er is m
West-Afrika reeds een fahriek van Ananas-likeur gevestigd.
De Ananas-wijn wordt zeer geroemd en de aanplanting in
’t o-root reeds daarvoor aanbevolen. Volgens herekening
kunnen bij zorgvuldige cultuur 12 000 Kilogr. vruchten op
de Hectare worden gewonnen. Rekent men daarbij 500 Kilogr.
vezelstof, dan is een proefneming in de Nederlandsche koloniën
wel aan te hevelen; vooral in de droogste en dorste streken,
waar de Ananas welig tiert. Zonlicht is haar voornaamste
behoefte.
1. Ananas-bladen.
2. Vezelstof en touw.
3. Fijne weefsels. Jasje en zakdoek.
271. Ananassa braci eata Ldl. — N a n a s Bogor oí Siesiek.BvavAMe.
Op Java gekweekt. — V. T.
272. Nidnlarium Karatas. (Bromelia Karatas L.). — West-Indie.
Bladen opgericht, breed, spits g e t a n d , met afstaande kromme
doornen; bloemen rooskleurig. — V.