G u t t a H 0 o k. (P a 1 a q u i u ni g u 1 1 a P i e r r e), de eeuige gu ttapercha
produceerende boomsoort, waarvan indertijd het product
te gelijk met determineerbaar herbarium-mateiiaal naar
Europa is gekomen, is nog sleclits onvolledig beschreven,
omdat nog nooit iemand rijpe vruchten en zaden heeft gezien.
Niemand is in staat op ’t oogenblik met voldoende zekerheid
te zeggen, welk liandelsproduct van deze plant afkomstig
is; zelfs meen ik recht te hebben om te beweren, dat deze
plant tot nog toe nergens anders dan op Singapore is aange-
troifeu en dat, sedert deze uit de bosschen van Singapore,
ten gevolge van de onoordeelkundige exploitatie der inlanders,
is vei'dwenen, niemand thans in sta at is om op de vraag, of
de Isonandra Gutta Hook, nog ergens ter wereld in wilden toestand
wordt aangetroflen, een bevestigend antwoord te geven” .
Gaan wij thans over tot de vermelding der planten, die
guttapercha opleveren.
Alle Sapotaceae leveren bij de insnijding in hare hasten een
melkachtig sap, dat miii of meer identisch is met de eigenlijke
guttapercha; men kan echter zeggen dat het product
der geslachten S i d e r o x y l o n , Ch r y sop h y 11 u m en Mi mu
s o p s uit 0 . Indië geene waarde voor de industrie be-
zitteu. Het zijn slechts de soorten van het geslacht Di c h o p s i s
( P a l a q u i um) , de P a y e n a Le e r i i , de Ba s s i a p a l l i d a
en de I s o n a n d r a p u 1 c h r a, die door de inzamelaars worden
geëxploiteerd. Burck vermeldt zelfs 22 soorten van Dichopsis,
waarvan het product, hetzij als zoodanig, hetzij als een mengsel
vau verschillende boomen afkomstig, in den handel voorkomt.
Uit een industriëel oogpunt echter komen slechts in aanmerking:
P a l a q u i u m G u t t a , o h l o n g i f o l iu m, B o r n e e u s e,
T r e u b i i , p a r v i f o 1 i u m eu de P a y e n a L e e i- i i.
De voornaamste soorten van guttapercha, die men in onze
bezittingen aantreft, worden aldus genoemd :
I". N j a t o e h B a l a m T e m b a g a. De boom, die haar
oplevert, is de P a 1 a q u i u m o h l o n g i f o l i u m B u i' c k ,
welke op zeer verschillende plaatsen in de Padangsche Bovenlanden
wordt aangetrolTen. Haar product is het beste van
alle bekende handelssoorten. Behalve den genoemden inland-
schen naam draagt dezelfde boom ook nog de volgende nam en ,
als N j a t o e h B a l a m S i r a Iq N j a t o e h B a 1 a m So e-
s 0 e n te Ampaloo, N j a t o e h B a l a m P i r a n g in de afdeeling
P a in an , N j a t o e h B a l a m D o e r i a n op Borneo,
N j a t o e h B a l a m A b a n g te Palembang; de G u 1 1 a-
t a b a n - m e r a h van Malakka is volgens Beau visage ook
dezelfde boom.
De kleur der gutta is rood to t roodbruin en wordt door
de handelshuizen te Padang uitgevoerd voor /'120 tot
de pikol van 621/2 kilo.
De genoemde plant komt niet voor op Bangka noch op Riouw.
2°. N j a t 0 e B al a m B r i n g i n. — De boom van dezen
naam komt voor op Sumatra, Banka, Malakka en misschien
ook op Riouw, en levert een gutta die van goede qualiteit
is , doch tot minderen prijs dan de vorige wordt afgeleverd.
Het product draagt behalve den naam van G. B a l a m B r i n-
g i n , ook dien van B a l a m p i p i s en van B a l a m K o e l
a n . Te Padang is de gemiddelde handelswaarde f8 0 de
pikol. De Latijnsche benaming der plant is P a y e n a
(K e r a t 0 p h 0 r u s) I. e e r i i B e n t h. et H 0 0 k.
De andere boomen uit de Padangsche bovenlanden, die
gutta van mindere waarde leveren, zijn 0. a.:
N j a t o e h B a l a m T e m b a g a van Soepayang, waarschijnlijk
eene I s o n a n d r a . Prijs bij de opkoopers /'3 0
a f 4 0 de pikol.
N j a t o e h B a l a m d o e r i a n van Soepayang, een boom
die met de P a l a q u i u m o h l o n g i f o l i u m veel overeenkomt.
Prijs fSO de pikol.
N j a t o e h B a l a m d o e r i a n van Halaban, waarschijnlijk
eene I s 0 n a n d r a.
N j a t o e h B a l a m d 0 e r i a n van Kajoe Tauam; de
boom is onbekend.