A. C AOU T CH O U C .
I n 1 e i d i 11 §•.
Flet caoutchouc of gom-elastiek (Latijii G u m m i e l a s t
i c u m , Hoogduitsch F e d e r h a r z, Engelsch I n d i a r u b b e r )
is het eerst bekend geworden door een Spanjaard, Antonio
Herrera (geboren in 1549 en gestorven in 1625), die bij de
heschrijving der tweede reis van Columbus verhaalt, dat de
inhoorlingen op Haiti met bailen speelden, welke uit bet
gedroogde sap eener plant waren bereid. Latere berichten
vindt men opgegeven door Juan de Torquemada (1615), die
ook den naam van den boom vermeldt, door den Franschen
plantkundige de la Condamine na zijn terugkeer uit Zuid-
Amerika in 1736, door Fresneau in 1751, Aublet, Howisou,
W. Ro.\burgb omstreeks denzelfden tijd; Priestley, de be-
keride Engelscbe scheikundige, beval het in 1770 het eerste
aan tot het wegnemen van potloodstrepen, en tot 1820 bleef
dit bijna de eenige toepassing. Toen men de chemische
eigenschappen leerde k en n en , nam het gebruik meer en
meer toe, vooral toen het in 1836 gelukte klein gesneden
caoutcliouc door sterk kneden onder zachte verwarming tot
eene massa te vereenigen, en nog meer toen de Amerikaan
Goodyear in 1839 door middel van zwavel het zoogenaamde
V n l c a n i s e e r e n uitvond.
De enorme toename in gebruik kan blijken uit den in voer
in Fmgeland:
1 8 4 2 .............. ............ 2.877
1 8 5 0 .............. ............ 7.784
18 6 0.............. ............ 43.729
1 8 6 5 .............. ............ 72.537
1870.............. ............1.52.118
1 8 7 1 .............. ............ 161.586
Af ko ms t .
Het caoutchouc is aanwezig in het melksap van een zeer
groot aantal planten, echter niet altijd in zulk eene hop-
veelheid, dat men liet daaruit afscheidt.
De voornaamste boomen, welke het caoutchouc, dat in den
handel voorkomt, leveren, zijn de volgende:
F i c u s e l a s t i c a Ro x b . of U r o s t i gm a e l a s t i c u m
Miq.), F i c u s i n d i c a L., U r o s t i g m a Ka r e t Miq. (F ic
u s e l a s t i c a BL), U r o s t i gm a g l a b e l lu m Miq. (Fi cus
g l a b e l l a BL), alle behoorende tot de familie der A r t o c a r p
e a e en voorkomende op Java en S umatra; Ur c e o l a e l a s t
i c a Ro x b . op de eilanden van den O.-Indischen Archipel,
W i l l u g h b e i a f i r m a Bl. op Java en Sumatra; Ch i l o c
a r p u s c o s t a t u s Miq. op Sumatra, behoorende tot de
A p o c y n e a e ; S i p h o n i a e l a s t i c a P e r s. (H e v e a
g u y a n e n s i s A u b 1.) en S i p ,h o n i a b r a s i l i e n s i s
W i l l d . in Brazilië, Guyana en Centraal-Amerika, beide
E u p h o r b i a c e a e ; Ca s t i l l oa e l a s t i c a Ce. rv. in
Mexico , C e c r o p i a p e 11 a t a L. in Zuid-Amerika, beide
A r t o c a r p e a e ; V a h e a g u m m i f e r a L a m. op Madagascar
en W i 11 u g h b e i a s p e c i o s a M a i-1. (H a n co i-_
n i a s p e c i o s a Gom. ) in Zuid-Brazilië, I. a n d o l p h i a
i I
'íiíí ' U
i ' fI
# I'
u ■*'®! j
li: !' p;> ' ■