De um träditur, delidta gen fis /use reputans, miferieordiätnquft'
divinam efflägitäns . Igitür quum etim rex inter epulas m®.
ömn extra fóïiturn afiimadvertiffet, popöfcit af» éo cauflam
dolorum ut exponéret. tum ille adverfa géritis ‘fus & rui-'
nam civitatis deflere , qu® Jam per ähnös fere ducentos & '
quinquaginta folo flrata, malorura feftimoniam| fpeélacuhim
inimicis pr®beret: daret fibi eundi & re Ai tuend® ejus pöte-
ftatem. Paruit rex piis precibus, ftatiftique eum cum prall-*
<Bo equitum , quö tutius iter ageret, dimifit, dads - ad protores
epi(tolls, ut neceflaria proberent.Is quum Hierofolymam
perveniffet, viritim populo opus urbis dlflribuit : & cértatim
Jufla omnes curabant. jamque ad medium mächin® procfcfife-
rant, quum , flagrante invidia gentiiim, vicinÉe tifbes confpi-
rant operä interrumpere, Judseofque ab odificando deferrere . Sed
Neemias, difpofitis adverfum incurfantes profidiis , nihil terri-
tus coepta éxplicuit: confummatöquè müro, & välvis pdrtarum
perfedtis, per fämilias conAruendis infefius domibus ufbem di-:
menfus efl;. cenfuitque populum minime urbi parein : neque
enim amplius quam ad quinquaginta millia promifeui fexus
atque
y per annos fere ducentos fat quin-
quaginta ) Sigonius : Ad fuwxnam Sul-
picii funt. anni Aucenti quinquaginta o-
B o : quare reBius diceretur annos fere
ducentos fexaginta; atque ita poft
locutus eft. AlTentitur Drufius, qui ad-
d it , mendum, ut credibile eft ^ e notis
numerorum. Sed ,e x Sulpicii calculis,
jiihil verius vulgata ledtione : nam ii
redte fubdu&i fumtaam c c x l v i i i .
annorum reddunt: nam ab urbe exci-
fa ad Cyrura ufque annos feptuagin-
ta numerat capite quinto ; capite ve-
ro ix. & x- Cyri imperium & fuc-
ceflprum ejus ufque ad Artaxerxem
1 1 . eonftare facit adnis centum quin-
quaginta odlo, menfibus quatuor; hif-
ce addas,ex Nehemi® textu, annos vi-
ginti Artaxerxis ,cum haee fa&a funt;
habebis numerum c c x lv u i . annorum
, non vero c c lv i i i . Quod vero
jnfr^i dicitur > ab initio capnvitatis u-
fque in tempus reftitutas civitatis fuif-
fe annos cclx, ,magis vulgatam hujus
loci ledtionem confiVInat : ibi enim
fermo eft non de initio , fed de con-
fummatiene reftituta urbis ^ quam com-
ponit cum anno x x x i i . Artaxerxis-*
Haec, inquam, ex mente Seven;nam
ex hiftorix veritate aliter fe res ha-
bet*
1 3 vie in s urbes confpiraiit opera interrumpere
) Stc lib* i . cap. x x ir r *
in bellurk conspirant Hcbr<eos armis
depellere : & infra cap. x x x v i i . Con»
fpirant penitus Sardicenfîs fynodi décréta
fubverrere.
14 Judsofque ab a . ) E x MS. ad-
dimus conjundfionem que, hui© loco
pæne neceflariam.
i ~6 confummatvque muro ) Confen-
ti’unt omhes hoc loco excidilfe voeem
muro, de quo meHtionem exprelfam
habet Nehemiæ liber. Solus Gifeli-
nüs putavit loettm elfe integrum; nam
hase adnotavit: Sic fere abfolute loquitur
Tacitus ; (&* nos ante annos fex
plura de hoc loquten'di genere ad Au-
fonti loca a nobis turh emendata adno-
tavimus. Mihi ejus in Aufonium notas
ad manus non funt ; fed nemini ,
puto , perftiadebit aliorum feriptorum
exemplis muro hoc loco non eflè fup-
’plendum , ut nos fecimus ,diverfo tarnen
charadlere.
17 dîmenfus eft ) Ita legendum o-
mnino cum Galefinio & Gifelino : nam
vulgata Jedtio dirniftus eft mendofa
eft, ut quifque per fe vid'et.
19 äd quinquaginta millia ) Cenfus
hic habetùrÈfd. 1 1 . & Nehem. v n .
& utrobique civrum numerus eft 42-
3^0., fervorum Sc ancillajum 7 337-:
fumma omnium 49697.
5
10
at^ue ordinis reperta. tantum ex illo quondam immani numero
frequentibtis bellis abfumtum,aut captivitate detentum:
nam olim ha: du® tribus, quarum hoe refiduum fuit , quum
ab his décem tribus feparat® funt, ccc & xx millia virorum
ÿ armaverant: a Deo ob peccatum internecioni & captivitati da-
t ® , ad hanc ufque paucitatem devenerant. Sed h ® c , ut di-
xi , plebs duarum tfibuum fuit : decern vero prius dudt®, per
Parthos, Medös, Indos atque Æthiopas difperf® numquam in
föltim pàtriutn funt regreflæ ; hodieque barbarârum gentium
io imperils cofitinentur. Sed, confummatio reftitut® urbis x x x &
11 irnpèrii Artaxerxis anno refertur. a quo tempore ufque ad
Chri-
4 ccc fai xx millia ) ;Huc fpeôat
quod habetur fupra lib. 1 . cap. xlr.
pag- 70. Ex his ad tree enta millia pa-
rctvit exercitum. ad quern locum no-
tavimus Drufium aliofque füfpicatos
locum effe corrupturn • Sigonius rur-
fus ad hune locum fufpicionem mo-
v e t , & clxxx■ primitus fcfiptum con-
tendit,ut in facro textu• Verum cum
Severus notet immanem numerum ho-
mîrium hune fuilfe præ illo qui fub
Efdra & Nehemia cenfus fuit, facile
Crediderim ledlionem hanc genuinam
elfe , fuoque in exemplari facro ita
feriptum reperifte, ubi græcus textus
habet centum fat v ig in ti.
5 a Deo ) Antea in librîs omnibus
legebatur Adeo, quod tamen mu-
tare non dubitàvî ; nam non cohære-
bat ciim fequentibus: adeo, . • ad hanc
paucitatem devenerani ; nec cum precedent
i bus ; præcelferat enim aliud e-
piphonema , tantum Sec, Contra fi Je-
gas a Deo 9 omnia concordant ,& fen-
tentia ipfà quantum perfpicuitatis ac-
quirit ! data a Dec internecioni fat captivitati
oh peccatum Scc.
6 Sed hæc, ut d ix i, &c. ) Decem
tribus numquam e captivitate revtr-
fas putarunt Jôfephus, Origenes epift.
ad Afrîcanum , Hieronymus in Ezech.
cap. 37. & aliî cum Severo: quæ fen-
tentia vera quidem eft , fi intellexe-
funt de plerîfque,immo maxima parte,
non tamen fi de omnibus qui ex iis
txibubus originein habebant : nam
certum eft multos in patrîum foluni
cum Judæîs reverfos, vel qui numquam
confenferunt fehifmati Jeroboami, ut
Tobias,de quo vide cap. x iv . Tob.,
vel qui ab Aflyriis in captivitatem
numquam abdudli fuerunt, vel qui mi-
fti Judaeis poftea in Babyloniam mi-
grarunt. Sane décréta Cyri & Arta-
xerxis no^i ad Judæos tantum,fed ad
omnes Ifraelitas fpeélant, & Efd. vu
17. refertur, oblatos hircos caprarum.
pro peccatis totius Ifrael duodecim ,
juxta numerum tribuum I fra e l: quod
argument© eft, ex omnibus tribubus -a-
liquos turn in Palæftina fuilfe ver i Dei
cultui addidos. quod etiam ex novo
Teftamento elucet,Luc. 1 1 . 3 ^ . , Tac.
I. 1 . , Aft. XXVI. 7. Sed de hoc argument
© fufius Jacobus Calvert libro
edito Londini 1 6 7 2 ., qui eft De reditu
tribuum, & in quo conficitur
ex locis Scripturæ propheticîs, decem
tribus a Salmanafare deportatas, in Ju-
dasam reverfas fuifle : cujus fententîas
fuerunt olim Cyrillus Alex.Præfatione
Comm. in Zach., Theodoretus in Ë -
zech., & Theophyladus.
7 prius duBæ ) Malim abduBæ
Sic lib- 1. cap. x l v u . de tribu Ju-
d a , qua in captivitatem pofterius ab-
duBa : Sc cap. x lix - populum univer-
ftim in regnum fuum abduxit. Immo
heic potior ratio ita feribendi fuit \
nam in laudatis locis fine detrimento
præpoficio ab omitti poterac.
8 Indos atque Æthiopas ) Indorum
atqüe Æthiopum nulla mentio in fa-
cris litteris : contra omifit Aflyrios .
10 xxx & i i ) Ita Eufebius ad annum
xx. & x x x n . Artaxerxis primï,
utrobique librum Efdræ in teftimo-
nium aflumens ; fed nihil hujufmodi
in Nehemiæ libro, qui etiam Efdræ
i i . dicitur, invenio. Ibi enim ex cap.
v. 14 - , & x i i i . 6. colligitur, ufque
ad ilium annum Nehemiam manfilfe
in Judæa, præterea nihil. immo v i.
15 . dicitur compJetum fuilfe murutn
civitatis quinquaginta duobus diebus,
ftatimque poftea valvas portarum fuif-
fe collocatas . deinceps novæ domus
ædificari coeptæ pro numéro civium
de convenarum •