ad Eufebium redeamus ( quoniam h ie , ut dicebamus, annum orditur
ab Oftobri) fe u , juxta Latina; Ecclefias anciquiffimam & ubique gentium
nunc receptam traditionem , V III. Kal. Ja n ., feu mavis VIII. Id.
Ja n ., ut olim Orientalibus, & .Egyptiis potiffimum, perfuafum fu it ,
Chriftum natum putaverit; annus ille quo Chriftum natum perhibet,
ex majori parte in Chrifti annorum ferie nobis eft computadus: nam
novem fere ejus anni menfes ad Chrifti annum primum fpeflant. qua
rjtione non male in Chronico ex editione Pontaci & Vallarfii, ut an-
tiquiores omittam , ab ipfo anno Chrifti natali, feu a numero Eufe-
biano M MX V. incipit feries annorum a Chrifto nato, feorfum, feu
in
r i . H ic etiam fubdit quindecim annis Tub
Augufto vixiftè Chriftum , adeo ut Augufto.
annos imperii omnino X L I I I . tribuerit ,
quot nimirum & in Canone Aftronomico,
feu -Ægyptiis Aftronomis ufitato } ei tribuun-
rur . Hos fequuti 'videntur Tertullianus ,
& Hieronymus , quorum tgmen textus placet
producere & vindicate.Te>cullianus cap.
V I I I . libri adv. Judxos , tempus nati Sal-
vatoris noftri ita defignat: Cleopatra conre-
gnavit Augufto annis tredecim , poft Cleo-
patrarn Auguftus a liis annis X L I I I . : nam
omnes anni imperii Augufti fu srun t anni
L V I . Videmus autem , quoniam quadrageft-
mo VS primo anno imperii Augufti , quo poft
tnortetn Cleopatra imperavit , n a f citur C b ri-
ftus . Scaliger , Animadv. ad Eufebii Chron.
p. 174.., annum a Triumviratu quadragefi-
muni primum cum viceûmo oâ avo a morte
Cleopatræ confudifte Tertullianum cen-
f e t , dicendumque ei fuijfe , anno X L l . A u gufti
, quo triumviratum conftituit. Sed hie
fe fe ab omni erroris fufpicione libérât ,
cum tribuit Augufti imperio annos in uni-
verfum L V I . , eumdemque poft Chriftum
natum regnafle adhuc annos X V . femel &
iterum ftatuit . Dicçudum itaque omnino
eft locum a librariis fuiflè corruptum. Equi-
dem nonnulli fe mederi huic vulneri pu-
ta n t , fi fequancur! le£lionem , quam exhibent
Hieronymi Codd. in Comm, ad Dan. cap.
IX . , ibi enim legitur non quo, fed qui poft
mortem Cleopatra imperavit. Sed haec leébo
interpolationem fa p ir , & illud , qui poft &c. ,
abfurde heic in fe r tn r, fj Tertullianus vi-
dic annum hunc efle numerandum a triumviratu
, non a Cleopacras exiru . Poftremo
v e r* IcÖionis veftigia ex hi bet MS. liber
Fuldenfis- in Notis R ig a lt ii produâus : nam
ex eo apparet , ubi pauilo poft rurfus legitur
poft mortem Cleopatra , fuppiendum
efle numerum , X X . VS V I I I . Itaque & hoc
loco legendnm hoc, aut ftmili ferme pa&o :
Videmus autem, quoniam quadragefttno VS
primo anno imperii Augufti , VS X X V I I I .q u o
pojt mortem Cleopatra imperavit , nafeitur
C b r i ft u s . Rcftat objetlio a Pameiio facia ,
qua ftatuit non polfe Tertullianum ab errore
vindicari, quia ad fummam annorum quam
colligit , requiricur, ut feor/im computave-
xi.t annos Cleopacræ -XTII.3 annos Aug«*
fti X L I . • fed omnino oportet, ut fingulo-
runi regum anni fuerint dedita opera a librariis
vitiati , vel aliquis ex iis regibus
cum fuis annis fuerit omiftus. Obiter alter
Tertulliani locus qui pauilo poll fequitur ,
eft corrigendus apud Hie.ronyraum , nempe
ubi legitur , patitttr Cbriftus annos babens
trigintatves quurn pateretur : Iegendum ell
enim , ut in Tertulliani codicibus trig in -
ta , nt & antiquiores Hieronymi editiones ,
& MSS.aliqui praeferunt a Vallarfio lauda-
ti : qui tarnen nedum locum non emenda-
v i t , fed etiam in Notis favet altert le£tio«
a i , qu<£ pro patitur , habet bapti^atur. Sane
quum aperte dicat i l l e , Chriftum quinto
decimo anno imperii Tiberii palfum , nec
non Gofs.pu be llio Gems no , (S Fufio Gems«
no y null us eft ambigendi locus, quin trice-
ftmo anno, non autem tricefimo tertio falu-
tarem ejus paflîonem a llig a r it. Ütrique etiam
emendation! noftræ conftabiliendæ infervit
Chronicum Hieronymianum , in quo ad annum
Augufti X L I . hasc leguntur: T e rtul-
lianus in eo libro quem contra jjudaos
fcripftt , affirmât Chriftum X L I . anno A u -
gufit natum, VS X V . T ib e r ii ejj'e pajfum :
quae çtb ipfo Hieronymo inferta minime du-
bitamus . Hie certe Tertullianum potiftj-
mum prae oculis habens , feripfit Comm, in
Ifa . I I . Veteres revolvamus Hiftorias , VS
inveniemus ufque a d X X V I I I . annum G a -
fa r is Augufti , cujus anno X L I . Cbriftus
natus eft in J u d a a , in toto orbe fu ijfe d im
fcordiam : fcilicet & bic annum Augufti
X X V I I I . poll captain Alexandriam , X L I .
a triumviratu numerat . Sed Scaliger pag,
17 6 . Auimad v., erroris Hieronymum incu-
fat , quafi manifefto idem principium anni
X X V I I L & X L L fe c e r it . Quod falfum
eft : 11am ftatim fu b d it, or to domino omnia
bella cejfajje . ergo annus X X V I I I , idem
ipfi erat ac X L I . > proindeque uterque a di-
verfo principio du£lus . St vero, ut putamus,
hxc feribens, Tertulliani librum adv .ƒ ud.
praj oculis habuit Hieronymus, in eo legic
utrumque numerum , & qui excidit a vul-
gatis codicibus, puta a Cleopatra; exce/fu
X X V I I I . , & , qui adhuc fupereft , X L . primum
a triumviratu . Ita mutuo hi Patres
lucent fibi foenerantur «
Io 4 extro tnargine appofita, quam tamen non ab Eufebio aut Hiero-
nymo ptofieflam effe conftat. perperam vero Scaliger eamdem ad latus
liniflrmn rranslaram , infertamque ceteris Eufebianis annorum ferie-
bu s , reperk ah anno fequ-enti, feu a numero MMXVI..- fed de his infra
. Pouamus itaque , quod eft verifimillimum, Chriftum ex menre
Eufebii natum V III. Idus Jan -, fequitur ut natalis illius concurrat cum
inirio anni Ju liao i X L V . , & DCCLIU. ah U. C. juxta Varronem
Coflq Cornelio Lenruio Sc Lucio Caipurnio Pifone Cofs. • qui annus
proxim« priced it primum nulgaris aeras Chriftiana .
38. Hanc nos pro certo babemus veram & unicam effe Eufebia-
o am epoch am Dominies nativitatis, quam tameB minime funt alfe-
quuti nedum antiquiores, qui pinguiori, ut a jun t, Minerva de tem-
porihus feripferunt, fed plerique etiam ex recentioribus in Chronoio-
gicis qusftionihus exercitatiiffimi .Scaliger , ex. g r ., in Auimadv.ad Chron.
Eat. pag. 174. (1) & feq. , Orofium etiam , quafi fidum Eufebii interpre-
•tem , iaudans , ftatuit hunc cenfignaffe Chrifti natalem anno Urbis
D C O L I I ., Augufti X L H ., Augufto X I I I . & Plautio C ofs., anno de-
mum Abrah^mi M M X V E in iqua fententia duplex ineft e r ro r , & qui-
dem fe fe invicem oppugnans. Primus ex eo pendet, quod minime ad-
verterit Scaliger annum Augufti X-LII. juxta Eufebium , nobis efle de-
fcere annum ejufdem imperii X L I I I . , in quo fane non Scaliger tan-
*um., fed plerique omnes decepti fu n t : alter eidem Scaligero "peculia-
r i s , quod Chrifti natalem a numero Abrahami M M X V. ad fequentem
:qui refpondet jn Chtonico an. X L I I I . Augufti, nobis autem eft X L IV . "
tradiuerit contra a pertain ipftus Chronici atteftationem - Oppuanare
autem fe fe in.vieem has temporis notes manifefto liquet .-nam numerus
ille M M X V I. refpondet anno quarto O lymp .CXC IV.rcum contra anno
ab U .C . D C C L I I . , quo Auguftus X I I I . & Plautius confules fuerunt,
quique ufque ad Idus Martias ( unde imperii Augufti rnitium Scaliver
r.epetit ) cum anno ejufdem Augufti X L I I . concurrit; in curfu fuiTrit
annus fecundus ejus Olymp. Htec fane quam abfurda eflent non vidit
Petavius, acerrimus alioqui Scaligeri caftigator, neque omnino ejus men-
tem eft aflecutus, quum ejufdem in Chrifti annis collocandis rationem
Jaudaverit pr# Pontacena., hsc lib. X I . de D. T . cap. 43. feribens - Act
annum Abrabami M M X V . , Olymp. C X C IV . tettium, Augufti X L I L , qus
natus eft Dominus, primus apud Pontacum Chrifti ponitur annus, reltius in
Scaligcriana cum f a u m i conjiotgitur. ftquidem ara Chrifti poft cum annum quo
natus eft Cbriftus , incboalur. Hoc poll re mum verum quidem e f t , ft de ® ra
vulgar! fermo f i t , quas ideo abanno fequente eum quo natuscreditur C-hri-.
ftu s , Incipit, quia natum ChriiluBi ponit V I I I . Kal. Jan..- nam fi ex
Eufe-
H e r odes dlTst .Gm h is autem Ec clefta in par-
■ tibus Orient is faculo E u feb ii , VS antece~
d em i VS fequen tiy ere d id it Chriftum natum
y i l l . Eid. Ja n u a r ii , Tbeopbanicrum f e -
f t a . . . . . S a d ft Cbriftus -natus ejl Epipban
ia numeri MMXVI., inter natalem ejus
XS obttum Heredis , intervallum minus quam
menfes tres . .. . . . . N-atua igitur numero
MMXV. &c.quibus adxlc quas pag, 17c.
col. x.
Ddd
( t )^Sc-aIig. in Chron. L,ar. -pag. 15S . r-e-
fe r t 5 ut debuLt , Chrifti nativitatem ad nmn, .
Abrabami M M X V . qui ,«ft ibidem conjun-
•£Ius cum X L I L Aiigufti, fed in Animadv.
earn jungit mini feq. hoc pa do : -- M M X V I .
/efus Chriftus Fi'lius Dei in Bethlehem Jn-
<la nafeirur:) Ab Abraham a d natalem Cb ri-
f t i Eufebiut put at annos M M X V . . „ . . Ergo
natus numero M M X V I. , ut antea , Augu-
ffio X I I I . , Piautio Cofr. - . . . . Humerus
M M X V I . ejl is . annus , in cujvs H i fan
Sitlpicii Severs Tem. I I .
I !
Pplifïp
r c Ä f l l
Pf'ijl
' f l s l If i 1 T
i i ® f
j
I f JS 'T j pH
Ïf
i t : 1 P J I
i% j