Chriftianorum vexatio fuit . quo tempore Leonidas Ori-
genis pater facrum in martyrio fanguinem fudit . Interje-
dtis deinde annis v m & x x x pax Chriftianis fuit : nifi
quod
vïtiïs omnibus inquinato , Deo i-
ta volente, Chriftianorum res tranquilly
fuerunt; nec non fub Per-
tinace, ac Didio Juliano, qui poft
Commodum menfibus fere fex rerum
potiti funt; quin etiam initio
imperii Se veri: quo temporis fpa-
tio fidelium Chrifti numerus per
univerfum Romanum imperium mi-
rüm in modum increvit. Demum
anno fere quinto Severi, Chrifti
vero excvii. Romas primum perfe-
cutionis erupifle videtur incen-
dium populari potrffimum furore
ex'citatum . E t Severus quidem,
qui multo ante Chriftianis clam
favebat, primum ilium in noftros
impetum fua au&oritate cohibuit
ac repreflit, ut teftatur Tertullia-
nus in lib. ad Scapulam cap. 4.
Nihilo tarnen fecius, ipfo paullo
poft in Orrentem profe&o , ibique
militaribus expeditionibus per ali-
quot^ annos occupato , ac glifcente
in dies .gentilium in noftros invi-
d ia , perfecutionis procelia ab urbe
Roma quaquaverfum fe fe effudit,
magiftratibus ipfis facile privato-
rum in noftros accufationes Sc ca-
lumnias pronis auribus excipienti-
bus. Et hare quidem Imperatore
aut invito,aut infcio,au.t diffimu-
lantejquum repente ipfe quoque
fe Chriftianis infenfum prodidit
lege lata, ne cui impofternm Chri-
fto nomen dare liceret. Poft b<ec,
feribit Spartianus , dato flipendio
cumulatiore milttibus Ale xandriam
petiit. ln ifinere P aloe ft inis pluri-
ma iura ƒundavit. ludteos fieri fub
gravi poena vetuit: idem etiam de
Chriftianis fa n x it . Quae cauffia fue-
rit Severo iententisc mueandae, ac
hujus legis promulgandse, feu odium
peculiare in ludasos,ex quibus Chri-
ltiani originem trahunc, feu quod
timuerit ne fere omnes ab idolo-
rum cultu defeifeerent, feu potius
ut occalione Votorum decenna-
lium, qua paullo poft Romae iplen-
didiilima pompa celebravic , gentilibus
in noftros jamdiu furen-
tibus rem gratam faceret, non plane
conftat. Illud extra controver-
fiam eft , faftum id efleanno Severi
x. ( qui eft Chrifti ecu. & ccm. )quo
etiam Eufebius in Chronico huius
fub Severo perfecutionis primum
meminit ( quamquam anno ix . per-
peram affigatur in Pontacena Sc
Vallarfiana editione ) ipfo S-Hier-
onymo in libro de Vir. III. cap*
Ltv* feribente, Dectmo S everi Per-
tinacis anno adverfum Chnftianot
perfecutione commota , See. Porro
quantas hasc perfecutio ftrages edi-
derit, vel ex eocolligi potett quod
de Iuda quodam feriptore eccle-
fiaftico eius temporis refert Eufebius
H. E . lib. vi. cap. 7. & exeo
S« Hieron. de Vir. 111. cap. Lit.
1 Leonidas Origenis pater ) E x
Chronico Eufebio-Hieronymiano,
ubi tamen Leonides legitur, ut a-
libi etiam , ubicumque Origenis pater
nomrnatur ; nam grasce teos'iSoe
feribitur : itaque & hoc loco Leonides
initio fuifle cenfeo.
3 annis vm fa>xxx) Ruinartius
Praef. in Acta Mart., num. 46 .r
hos annos computat a Severi morte
ad Decium, hineque argumentum
fumit , ut hanc perfecutionem u-
fque ad Severi mortem perdurafle
confirmet. Tillemontius , quo loco
de hac agit perfecutione, Art. vis.
Sc Nota in ., ex hoc prasterea loco
colligit etiam poft Severum fub
Antonino Caracalla uno aut alte-
ro anno Chnftianos adhuc fuifle
vexatos. Verum , licet utrumque
verum fic,atque aliis indiciis fatis
exploratum habeaturj nihil tamen
Sulpicii Severi teftimonio mihi fit
certius, quum eum videam in his
Chriftianorum perfecutionibus re-
cenfendis unum prae oculis habuifle
Eufebii Chronicum quod exeerpe-
re t. qutn immo, ut quod ego fen-
tio palam faciam , mendum l’ubefl'e
his numeris , ac initio feriptum
fuifle fufpicor annis vm fa* x x x x :
toct-
HISTORIÆ SACRÆ LIBER II. »77
quod medio tempore Maximinus nonnullarum Ecclefiarum
totidem enîm omnino numerantur
in Chronico> ab anno Severi x.
( quo anno ibidem , ut iam dixi-
mus, huius perfecutionis fit mentio)
ufque ad initium Decii & ab eodem
excitatam perfecutionem • Contra
ab Severi exitu ft numerare inci-
pias, ut Ruinartius voluit, qua-
draginta annos ibidem ufque ad
Decium interie6\os invenies. T antum
itaque abeft , ut aUquid certi
de huius perfecutionis diuturnitate
ex hoc loco ftatui poffit, ut potius
ex Severi mente dicendum fuerit
perfecutionem hanc unius tantum
anni fpatio continuafle eo nimi-
rumquo ab Eufebio indicata fuit.
i Maximinus , See. ) Tillemontius
r.gens de huius Maximini per-
fecucione art. i . , aliique Scaligeria-
na Ghronici Hieronymiani editione,
ut atias, decepti, affirmant hanc
perfecutionem fextam. ab Eufebio
appellatam: fed eius hæc tantum
verba funt : Maximinus advrrfus
Ecclefiarum facerdotes perfecutionem
fa c it . Potuit itaque Orofius ,
quem S. Auguftinus, Profper aliique
funt fecuti, earn fextam dice-
r e ; fed neque Severus ab Eufebii
veftigiis declinavit, cum hanc inter
ceteras perfecutiones compu-
tandam non exiftimavit. In eo potius
ab Eufebio difeordare videtur,
quod, cum ille Sacerdotes, ideft
epifeopos , fub Maximino vexatos
dicat , ipfe clericos feripferit, quo
nomine certum eft inferioris quoque,
immo potius, ordinis mini“
iftros defignari i fed Cum Örofius
utrofque fimul iungat, feribens tier-
fecutionem in Sacerdotes clericos
, ideft dotfores, motam i fortaffe
utrorumque olim in Chronico Eu-
febiano mentio erat» Neque hanc
coniedluram évertit, immo potius
confirmât idem EulebiuS in H- E.
lib. vi. cap. 28. de Maximino feribens,
70üî rZv iXxKMitov «pfcovreetp6-
ro'Jt, us diTi’ovs rds xcen-ei to tuayyshiof
iiSx&xaKUs , dvcttphb-oa '/rpoffreiTrsi :
Solos Ecclefiarum antiftites , feu
praftdes , utpote euangelics pra-
tUcationis auHo 's , interfici iujfit:
S u l f ic i i S e v e ri T om Jl•
nam vcJv- £p\ofr*f ( qua6
verba Rufinus ita reddidit , Qui
populis pr eter ant far* doflri nee ) non
epifeopi tantum , fed etiaoi in»
feriores clerici iure vocari pof-
funt , habita ratioae laicorum
prascipue quum earn ob cauflam
MaximinuJ ad necem eos qu«-
fifle dicatur , quod eorum opera
euangelica doftrina diffeminaretur ,.
Hocenim epifeopo cum omni cle-
ro, presbyteris praefertim & diaco.
nis , commune fu it. Praeterea Eufe-
bium alia fignificatione ea verba
non ufurpafle, hinc colligitur, quod
ftatim addat Ambrolium diaconum
Sc Protoftetum presbyterum fum-
mum vita? hac occafione diferimen
fubiifle • Sane conftat fub hoc Maximino
non epifeopos tantum , fed
etiam presbyteros & diaconos fuifr
fe vexatos. fed nec fideles laici
omnino immunes evaferunt: nam
cum Eufebius eodem loco tradac
Maximinum infenfum noftris fuiffe
potiflimum ob odium in Alexandri
Imperatoris qui proxime regnarat
familiam, qua? fere omnisex Chri-
ftianis eratj Capitolinus refert o-
mnes Alexandri miniftros vsriis modi
r abeo interfe&os*Sed necdubium
efle debet, quin Maximini in Chri-
ftianos animo femel perfpeifto, e-
thnici inveteratum nec diuturna
pace fopitum, fed potius ob A lexandri
in noftros favorem ftimulan-
te invidia acrius irritatum odium
exfufeita verint, atque adeo in alt-
quibus faltem Imperii provinciis,
quarum praefides cum plebe con-
fpirarent , magnje Chri^ianorum
ciédeS edit* fint: quod^ de Cappadocia
potiflimum tradit Firmilia-
nus epifeopus in epiftola ad S. C y -
prianum , qu* inter Cypriani-
cas ordine feptuageftma quinta ha-
betui*. Merito itaque haec inter pra?-
cipuas Ecclefiae perfeCutiones adnu-
mcratur , quam toto illo triennio
quo hie MaximinuS imperavit ,
haud Celfafle diferte traditur in
Hiftöria EcClefiaftica Eufebii ex
incerpretatione Rufini lib* vi. cap.
ao- ; quod licet non ita Jiquidoex
Z f ipfius