Modp&i anno C C C C I I . S . Nicetas Nolam rediit pofi quinquennium
primo a d v e n t /» quo quidem nondum S. Martinis pbierat ,
aut ejus Vita a Severo fuerat vulgata.
io. Sed aliud tertio loco argumentum ducit Auftor Hiftoriæ
Eccl. Nolanæ ex adventu S. Nicetæ ad Paullinum, cujus mentio eft
in epiftola X X IX . . Sed quum compertum fit Nicetara bis Nolam
adventafle, femel quidem an. C C C X C V IU ., quo tempore Paullinus
coram ipfo recitavit Natale quintum S. Felicis, in quo ejufdem Nicetæ
jneminit, iterum autem an. CCCCII., ut ex Natali IX . apparet ; reli-
quum e ft, ut in ea epiftola X X IX . de fecundo Nicetæ adventu aga-
tu r , non vero de primo, ut P. Remondinus voluit: cum in eadem >
ut vidimus, epiftola agatur etiam de recenti advenrti ex Oriente Me-
ïanias five Melanii , fanftiffimæ feminæ, in eumdem an. C C C C II. in-
currentè. Hæc quamvis per fe fatis perfpicua fin t, confirmari tarnen
poffunt ex iis quas in eadem epiftola feribit Paullinus de Vita S. Martini
a Severo feripta, quam fcilicet referc fe legifle ac notam fecifle
Melanias & Nicetæ. Atqui liber ille Severi non prodiit nifi poft:
Martini obitum, hic autem in an. CCCC. incidit, ut fufe a nobi&
demonftratum eft T om o l. Diflert. I. & II.: ergo non potuiflet Paullinus
in primo adventu Nicetæ eidem legere, aut legendum traders
libellum ilium de Martini V ita , ut fane potuit in fecundo ejufdem.
adventu. Equidcm Tillemontius minime dubitat (*),quin vel in adventu
primo Nicetæ notam ipfi fecerit Paullinus S. Martini Vitam ;
Jed quum nullam proférât auftoritatem qua fuam, ut fere femper fo-
3e t,fu ic ia t fententiam , manifeftum fit in eo conjefturæ nimium præ-
fidenter indulfifle. Ejus vero conjeftura pendet ex duabus falfis po-
fitionibus, quarum prima e f t , Martinum obiilTc an. C C C X C V I I., altera
autem, ante Martini obitum Vitam ejus a Severo editam, ac a.
Paullino leftam fuiffe, Sed vide qua? nos contra, in DifTert. I. num.
3. 6c fequentibus.
f*)^ jJ.Um onT ttn rin Vita S .P a u lI în î^
art. X X X V I I . , agens de rebus ad annum
C C C C II- fpeâantibus , I l entretint, in quit,
aujfi S . Nicetas de la vie de S . Martin , CSf
luy lut l ' bifloirt que S . Sulpice en avoit
écrite . I l P en avoit fans doute entretenu
des fon premier voyages ce fu t peut efire
par luy , qu' i l répandit cette bifioire dans
toute / * I l ly r i e . In bis poftremis verbis
præ oculis habuit ille Severi locum ex
D ia l. I I I . cap. X V I I . , ubi hæc de Paullino
leguntui : Sicut primum ilium noftrum
libellum non per Italiam tantum, f e d per
totum etiam diffudit Illy ricum . Sed minime
necefte eft credere'Paiillinum ufum in eo o~
pera Nicetæ, qui non in Iljyrico proprie,
led in D a c ia , feu Moefia , fedem habuit :
præcipiie quum conftet hune in ita liam , &
hinc rurfus in patriam profe&um non ter-
ieftri per medium Illyr icum , fed- partiin
terreftri, partim maritimo, per Adriaticum,
is Ægcwm mare, feu finiu» Theimatcum ,
JR urfus
itinere. Certe in Natali IX -v e rf. j j 8. ita
de eo iterum Nolam profe&o Paullinus :
............ Nee te marey nec labor ullus
Nec Qotbici tenuere metus .
In Carmine autem X V I I . , quo eumdein
in patriam primum redeuntem eft profequu-
tu s , (ingillatim ejus iter deferibens, hsc
inter extera habet, verf. 1 7. & feqq.
Ibis Arfloos procttl ufque Dacos ,
Ib is Epiro gernina videndus :
E t per jfLgeot penetrabis aftus
Tbeffalonicen.
Appulis fe d nunc v ia prima terris
Te v eb e t: & cetera •
Lottge alia igitur , quani quae per I lly r icum
, via Nicetas iter h a b e b a th e putes
potuifle ab eo in tranfitu per Illyricum l i bellum
de Vita S. Martini d iffu n d i. Ec
quamvis id de Illyrico intproprie fumto
concedamus , non tamen fequitur, ut in
primo eiufdem in patriam reditu id fa-
&um fuerit. Vide Adn.Tom.I. pag.383.
o
Rurfus refeliiusr fententia laudati Script oris.
x i. Qu® haftenus contra P. Remondini fententiam ab Au&oreHift.
X,ittCT. Ita li® rdatam difputavi, jam pridem feripferam, quin eriam
typographo formis exprimenda itradideram, quum ecce in manus meas
pervenk ipfum Opus Della Nolana Ecclcfiajiica St or la . Inceffit illico
anrmnm ardor agnofeendi, utrum omnia illius argumenta probe ef-
fem aflequucus, 6c iifdem plene fatisfecerim. Itaque legi quseTomo I I .
lib. I.c a p .X V I ., & pag. 107. habentur, quo quidem iocoPaullini epiftola
a Le-Brunio fub numero X X V I I I . collocata , 6c anno C C C C I. adftxa,
ad annum C C C X C V I I. revocatur ; turn qua ejufdem Tomi 6c libtT
cap. XVIII., 6c pag. 1 2 0 ., ubi epiftola juxta recenfionem Le-Bruuii
X X IX . ab anno CCCCII. ad C C C X C V I I I . retrotrahitur. Ejus argu-
menta alio atque apud nos ordine diftributa fu n t. re ipfa tamen con-
yeniunt; nam primum 6c prajcipuum illud eft,qu o Melania cum R u -
fino ex Oriente redux Nolam anno C C C X C V I I. divertiffi: p.onitur.
jponitur, inquam: nam de hoc a fe plenius poll Pagium afluen indicat
Auftor Tomo I. lib. II. cap. V I. Eum quoque locum infpicere placuit,
fed ibi pag. 387. quseftionem fatis jejune 6c perfunaorie pertraa^tam
oifendi . Le-Brunio enim opponit tantum Paullini locum ex epilL'
X X V I I I . j quem ipfe quidem decretorium cenfet, fe d , ut jam iodi-
cavimus, alio eft pafto, eoque fatis per fe obvio , interpretandus. Ad-
dit prasterea quoddam Pa 11 adii teftimonium : fed Palladius pro nobis
prorfus fa c it, totus nofter e ft, quum annos omnino X X X V I I . pe-
Tegrinatam S. Melaniam in Oriente ante hunc ejus reditum fcribatr
ex quibus X X V I I . annos Hierofolymis manferit. Id adeo yerum eft,
ut Pagius, ne Pal la d ii auftoritas fuse fententi® obeflet, mendofos a-
pud eum librariorum culpa numeros effe fibi falfo perfuaferit. Re«
mondinus autem quid?eum tantummodo producit locum,quo Palladius
refert Melaniam cum Rufino X X V I I . annis Hierofolymis manfilfe,
omittic alium, quo earn X X X V II. omnino annos ab Italia abfuifle tra-
d it , quum quidem inde difeeffiffet initio imperii Va len tis, qui anna
C C C L X IV . cum Valentiniano fratre regnare ccepit . Haec autem cgtegle
confirmantur alio argumento ex eodem Palladio fumto. fcribic enim.
Melaniam annos natam L X . rediifie in Italiam: atqui inde difeeffe-
rat anno fere X X I I I . setatis fu ® ,q u ip pe quas,eodem referente Palladio
, annos X X I I . nata maritum cum duobus filiis amiferit : quare probe
conftat numerus ille annorum X X X V I I . , quibus eadem in Oriente
peregrinata dicitur: qui quidem ex initio imperii Valentis dufti ad ini-
tium anni C C C C II. perveniunt. Ceterum , quamvis ultro daremus
Melaniam cum Rufino an. C C C X C V I I. in Italiam reverfam, 6c eodem
anno ac fequenti feriptas fuilfe a Paullino epiftolas, quas in e-
ditione Le-Brunii numero X X V III - , 6c X X IX . recenfentur, adhuc
cauffa caderet Remondinus; quoniam nobifeum confentit, 6c confen-
tire omnino debet, ejufdem Paullini epiftolam X X X I . anno GCGCIII.
feriptam fuilfe: vide eumdem Tom. II. lib. I. cap: X X V . , 5c pag. 140.
Nam , ut fupra num. 5. dicebamus, apparet Severum ex ilia epiftola
defumfilfe hiftoriam inventionis S. Crucis: fequitur autem, ut eo
tempore nondum abfolverit, aut ediderit CbfortictWi.
SulpiciiSeveriTom.il. c Recen•