potius numero exprimendum; nara quaecumque ad id perOiadendum
produ&a fuerudc ab .Anfaldo, in Diflertacione, ejufmodi anomaliarum
cx Sacris listens exempla, ipfa fatis fc produnc vel ex indole lin^u»
Hebraic» , vel ex Maflorethici textus labeculis efle repetenda: at in
eo Joannis loco nihil hujufmodi iufpicari potuit quancumhbec maro-
fus incerpres. Neque vero illud umquaro .concedam ( quidquid ab a-
liis fecus di&um aut fcriptum fuerit,quod ne di£lutn quidem aut fcri-
ptum yeliem) novam illam leäionem aptiorem eongruentioremquc
efle facro textui pras recepta : quin potius ineptam abfurdamque pa-
lam agnofco 6c profiteor . Equidem fi Chnfti ex Maria Virgine n a civic
a t i exptimenda accommodecur, ut a Tertulliauo faclum eft , ferri
aliqua ratione poffit: »ere enim 6c re&e dicitur, Cftriftus non ex car-
vis , aut viri voluntate genitus, adde etiam non ex fangmnibus, fi a-rrifpa
ea voce indicatum inteiligas. Sed turn integer Joannis contextus po-
fc it , turn adverfarii ultro agnofcunt,ad aternam Verbi generationem
effe referendum ilium locum : vide Aufaldum initio Differt., nec
non pag. 224. 6c 232. de Autbenticis, & c .: vide etiam Barzanum num.
X I I I . 6c L IV . Verum qulnam , quacfo, in hac fignificatione concedi
debet in Joanne Iegendum natus eft? fcilicet ,cum ille ,ab ipfo Euange-
lii lui initio ad eum ufque lo cum ,de Verbo ejufque Divinitate tarn
inulta prsclara 6c fublimia tradident > adeo ur prioterea Aquilae com-
paratus fuerit , & prs ceteris Euangeliftis 0 8i«xs>« nuncupatus ; po-
Jte o io i'o ufque fe fe demiferic & deprefferit', ut Verbum illud non
ex fanouinibus, neque ex voluntate carnis, aut viri tradiderir Datum?
quafi vero alicui qui fuperiora le siflet, in mentem venire ad-
Buc potueric, Verbum Dei corporea natura conftare, 6c ad inftar ho-
lninutn fuiffe generatum. Ablurda adeo 6c inepta hxc uiihi viden-
t u r , ut ne refutations quidem egeant. Contra ad afferendaro vul?
g a ts lefiioms c< ngruentiam infervit ejufdem Joannis locus « I. e-
pift. cap. V. 1 . Omnis qui credit, quoniam fefus ft Cbriftuf, ex Deo natus
eft: turn quod,apud M-tthzum cap. X V I 18 , Petro Chnftum effe
(ilium Dei vivi confitenti , «b eodem refpoolum fu it : Beatus es
Simon Bar Jona: quia caro i j fanguis non revelavit tibi, fed Pater mens ,
qui in calls eft: ut omittain complura alia N. T . loca, utpote o-
mnibus comperta , rn qu'bus eft fermo de fp inn li Tegenerat'ooe, ut
Joannis cap.III. 3- & feqq., fan de adoptione fidelium in filios D e i: ad
quem profedo fenfum fpeftat, 6c ex cornmuni Patrum 6c interpre-
tum fententia referendus omuino eft locus Joannis, de quo haftenus
dlfputavimus .
33. Sed quoniam Anfaldus, in verbis num. 16 . a me jam pro-
d u S is, affirmat prsfidenter , Tertullianum'haitfifle leftionem illam,
Statut eft, ex Africans interpretatione, quara ad Auguftim ufque z-
tatem pervenifle ponit,’ 6c quoniam alibi fspius inculcat, przcipue
cap. VII. lib. I. de Autbenticis, 6cc., apud antiquosChriftianoS verfiones
Scripturarum Latinas ingenti numero, ac prope innumeras exftitif-
f e , quod item ante eum complures alii ab eo laudati, immo pleri-
que omnes eruditi v ir i, tradiderunt; juvab't heic obiter exponere ,
quid de antiquis hifce cam multis, quce jaftantitr, verfioriibus fen-
tiam. Equidem quum in Adnotatiouibus ad Severum non raro an-
tiquam Scripturse verfionem, quam ipfe p r ® oculis habuit, vel in
Patrum
Patrom fcriptis, vel in Græco , unde exprefla fu it j textu expifcari
debuerim; in ea perpetuo opinione verfatus fum , quz ftatuit unicam
fuiffe in Occidentali Ecclefia univerfa Bibliorum interpretatio-
nem, eamque ab omnibus, ante Hieronymum faltem, Patribus La-
tinis ufurpatam : nimirum quoties illi aut in codices vitio librarió-
rum corruptos, vel, rede an fecus ,ab aliis emendatos non inciderunt
aut non ipfi gratcum textum proprio marte latine exprimere pecu-
Jiari aliqua de caufla maluerunt. Eadem nunc quoque fen tent is re
•diligentius difcufla, milii verilEma ndetur , atque adeo nullas* &
■ commentitias efle ajo tot ilia* latinas interpretariones, qute præter
ainam illam nobis paffim venditantur. Ut de Africana pecuiiariter
dicam ; eo nomine nonnulli forte intellexerunt Scripturas in Puni-
c am , quæ Africanis vernacula e ra t, linguam translatas, quam ni-
nurum e x quibufdam Auguftini verbis perperam rnteileais olim exfti-
«•ffe arguebant; fed hos refutavit Gretferus a Blanchino laudatus in
Prolegom. Euang. Quadrag. pag, 81. Verum alii ,- in quorum numero
Anfaldus, fibi finx-erunt .olim in Africa -ufitatam fuiffe latinam quam-
■ dam verfionem , qua ei provincias pec-uliaris effet, prorfnsque drverfatn
ab lilts, qua spud alias Occident« Ecclefias obtinebant. Verum enimve-
ro fi bac Africana verfio exftitiffet, ea potiffimum ufos oporteret
-f ertullianum , Cypnanum , EaSantium , Auguftinum, aliofque Afri-
canos Patres, quorum ad nos fcripca pervenerunt. Sed longe aliter
factum eft: naai Patres illos. cum ceteris Latinis Patribus convenire
plerumquc in aHegandis textibus facris, atque adeo una eademque
fatma verfione ufos apparetr quod fingillatim de Tertulliano de
quo tarnen potiffimum dubitari poffet, notatum fuit fupra num’ 27
ex Millii aliorumque luculentifliino teftimonio. Quid? q’uod fi ob
.aliquas, Tertulliani puta, aut Cypriani,in citandisScriptura verbis
difcrepantsas a reliquis Latinis ejus avi Patribus , admittenda effet
propria ilia Africana Ecclefia interpretatio, eadem ratione oporteret
indem ftatuere proprias G a llis , Hifpanis, I ta lis , aliifque per Occi-
dentem Ecclefiis exftitiffe verfiones a fe invicem difcrepantes Quid
plura? quum nec Africani ipfi incer f e , nee ceteri Latini Patres in“ o-
rnmbus Scriptura allegationibus fecum ipfi plane confentiant,innumeras
pene dixerim Interpretationes per ea tempora in Ecclefia Latina qua*,
quaverfus pervagaffe Adverfariis erit concedendum : quod fane ipfi
auAoritate etiam Hieronymi 6c Auguftini confirmare moliuntur, quorum
tarnen mentem non funt affequuti. *
34. Porro argumentum illud duftum ex copia variantium le-
aionum, quæ tum in fcriptis antiquorum Patrum, tum in aliquibus
Biblicis codicibus deprehenditur , pluribus réfutât Sabaterius in Præfat
Gener. par. I. §. II ., eademque opera déclarât, quæ fibi videatur oer-
mana Hieronymi 6c Auguftini vcrborum fententia. Quærit nimirlim
I lle , An una primitus cxftiterit verfio Latina, an varia a variis confeiia
tuterpret/bus : hoc nimirum e ft, de quo 6c nos agimus. Sed iplum
ordrne fuifmet verbis loquentem audiamus. Varias olim, its inci-
pit num. 14 ., fuiffe Scriptura Sacra interpretationes, quas varii interprètes
eUboraverint, verbis turn apertis docet Auguftinus, ut duUtare ne-
mint pene liceat : Qui Scripturas ex hæbræa lingua in græcam verte-
run t, inquit, numerari poffunt; Latini autem interprètes null» mo-
X x x 2 d0>