dieem , quo Chriftus fub Geminis crucifixus poneretur. Sed ut de di-
verticulo tandem in viam redeamus, illud potiffimum obfervatione di-
gnum eft in allatis Profperi verbis , quod fortaffe in cauflk efle po-
tu it , cur genuina Eufebiani textus le£tio interpolata fue rit: nimirum ,
triennium promulgation! Euangelii ab Eufebio pracftitutum , contra
ip'fius mentem (de quo diximus num. 5. & 6.) ita computari, ut in eo
comprehendatur etiarn annus Tiberii X V .: turn ex Joannis Euangelia
tria tantum Pafchata exfcu)pi,cum certtim fit Eufebium, ut alios om-
mittam, quatuor omnino numeraire. Ambigi autem jure poffit, utrum
hæ duas errcneas interpretationes ex corrupto jam Chronici textu fe-
q u u tæ fin t, an potius eidem corruptioni obtrudendas occafionem pri-
mitus fuggefferint five ipfi Profperoj feu mavis librario cuipiam, qui
fibi fatis in his prudens videretur.
36. Ceterum vix enumérari poffint Scriptores , qui feu veftigiis
Profperi infiftentes, feu mendofo Chronici textui inhærentes, faluta-
rem Chrifti paffionem anno Tiberii X V I I I . conftanter affixeruiit : ita
ex, g r ., Jornandes, five Jordanus, in lib. de Regn. fucceff., Beda in
Jib. de Rat. temp., & alibi, Ifidorus Hifpalenfis in Chronico, Frecul-
fus Le xovienfis, Chron. Tom. II. lib. 1. cap. 5 ., Ado Viennerifis, Re-
gino Pruroienfis epifcopus, Lambertus Schafnaburgenfis , Ricobaldus
Ferrarienfis, aliique fexcenti : uno verbo, Latini omnes Chronogra-
p h i, paucis exceptis , qui antiquiorem de Chrifto paffo fub Geminis
Cofs. fententiam fequi maluerunt. Unus eft Anaftafius Bibliothecarius ,
q u i, ut vidimus, anno X IX . Tiberii Chrifti crticifixionem juxta Eu febium
alligarit, & qui eum ad verbum defcripfir in Hiftoria Mifcella,
Landulfus Sagax : verum ea leclio non ex Hieronymi Chronico , fed
ex græco apud Syncellum Eufebii textu , nova interpretationé latine
expreflo, manavit. Ceterum minime mirum elfe debet, fi femel corrupto
fonte , Hieronymiano fcilicet Chronico , eamdem quotquot ex
eo derivati pofiea fuerunt rivuli , eontraxerint labem. Quod autem ex
eo Chronico Tiberii annum quo Chriftum paflum perhibent , laudati
Scriptores defcripferint, turn aliis rnultis neque iis obfcuris indieiis ,
turn potiffimum ex eo apparet , quod inde etiam defuroferint Augufti
annum , quo natum perhibent eumdem Chriftum: Dominum , atque
adeo totius ejus vitae feriem . Sed quoniam in his quoque non codi-
cum v itio ,fed computi Eufebiani ignoratione, non femel nec modicum
ab ejus rationibus imprudentes diflentiunt, non inutile eric hoe loco-
inquirere, quid de anno Chrifti natali & de totius ejus in terris pe-
regrinationis fpatio flatuerit Eufebius , quidque demum ex ejufdem
verbis exfculpferint Latini Chronicorum confarcinatores . eadem autem
opera & recemiorum Chronologorum in Eufebio incerprecando
Tn/popafAxTic notabuntur.
37. Eufebius non in Chronici tantum ferie , fed & in ejufdem Prolog
o , Chriftum Dei Filium natum ftatuit anno imperii Augufti X L I I . ,
quod rurfus inculcat in Hift. Eccl. lib. I. cap. 5. Verum annus ille Augufti
non ufitata & accuratis quibufque Chronologis probata , fed Eufebio
peculiari, minufque exafta ratione eft accipiendus, fi quidem ipfius
fententiam eruere & ftabilire velimus . Recolat icaque L e fto r, quod
opportune fupra demonftravimus, Scriptorem hunc Augufti imperium
a Julii Caefaris nece deduftum , annis tantum L V I . fexque prteterea men-
fibus perperam definiffe , quod anni fere fpatio efle protrahereduim confiât
t
flat: turn initium Augufti anno ferius quam par e ra t, confignaffe, atque
adeo annum ilium ab eo omiffum fupplendum efle in ipfo imperii
Augufti initio, unde demum fequitur, ut qui primus in Chronico po-
n itu r, ex refts Chronologias legibus pro fecundo fit habendus, & qui
X L I I . , reipfa fuerit X L I I I . Hoc vero confirmatur ex annis Olympia-
dum , quibqs in eodem Chronico refpondent anni A ugufti. Annus, puta,
X L I I . refpondet ibi tertio Olymp. C X C IV . (1) , dedufto a Kal. Octo-
bris proxime fequutis folftitium aeftivum , quo annus quilibet Olympia-
dicus init ( hanc enim methodum ab Eufebio in Olympiadibus confi-
gnandis perpetuo fervatam fuo loco oftendimusj : atqui annus ille I I I .
Olymp. C X C IV ., juxta Eufebianam computandi rationem , fere per
omnia concurrere deberet cum Augufti X L I I I . : liquidem Eufebius ,
ut a Pagio etiam obfervatum fuit ad ann. Chr. X IV . num. 6 ., annos
Augufti imperii fecus in univerfum ,a c in particular') numeravit . Qnaudo
enim de toto quo Auguftus regnavit, tempore loquitur, initium ejus
fumit a morte Julii Caefaris , mimeratque annos L V I . & fex menfes
(quamvis nec apud Syncellum, nec apud Profperum aut alios qui E u febium
fequuntur, horum fex menfium fiat mentio) : quando vero Augufti
annos fingillatim recenfet , omiffis fex illis menfibus , primum
annum orditur ab Oftobri proxime lequuto Julii Ctefaris mortem : ab
Oflobrj enim , quod faepius diximus., annum civilem ccepiffe Eufebium in
confeflo eft .E x mente quoque Eufebii eft interpretanda alia temporis no-
ta , qua Hift.Eccl. lib. I.cap. 5. componit annum imperii Augufti X L I I . ,
Chriftique natalem cum octavo & vicefimo a fubafta ALgypto , (3 “ b interim
Antonii & Cleopatra : nam cum in Chronico anno IV. Olymp.
C L X X X V I I . , qui eft Cleopatra: X X I I . & ultimus, Oftaviani autem
Augufti X V . , affigatur Cleopatras Antoniique interitus ( j ) , Ptolemas-
orumque regni finis, itemque haec adnotentur : Ouidam ab hoc loco primum
annum Augufti monarchic fupputant; apparet vicefimum octavum ab
eo annum, utroque termino connumerato , efle debere Augufti qua-
dragefimum fecundum , & Olymp. C X C IV . tertium . Verumtamen cum
regni & vitas Cleopatras finis contigerit Augufto menfe & anno I I I .
Olymp. C L X X X V I I . currente, annus Cleopatra: ultimus ex Eufebii
methodo concurrere deberet cum anno II. ejus Olymp., & a tertio demum
ducenda fuiffet sra Alexandrina , quam ceteroqui fpeaafle videtur
Eufebius, t)tTaxpcv'i<rtt<F tarnen anni unius aberrans : reftius proinde pu-
tafle videntur Clemens Alex. I. Strom. 6c alii , qui Natalem Chrifti
anno X L I . Augufti, & X X V I I I . a morte Cleopatras aftixerunt : de
quibus vide quae in Nota fequenti obfervatione digna occurrunt (3) . Ut
( 1 ) Baronius in Appar. num. i d . contend!
c Eufebium collocafle natalem Chrifti
annum e regione anni fecundi ejus Olymp. >
errore autem librariorum. . fuifle tertio ap-
pofitum . Sed annus H. ejus. Olymp, refpondet
an. Augufti X L I . , neque poteft
ab hoc avelli , quin tota pervertatur fu-
periorum & fequentium annorum fenes .
Neque argumentum Baronii id evincit 3
quod probare v u lt , ut ipfum excutienti li-
quebit.
( 1 ) In Pontacena utique editione: nam in
Scaliger. & aliis antiquioribus , Antonii &
Cleopatr* mors configaatur anno I I L ejus
Olymp. , ^E g yp tii autem regni finis anno
IV . , cui etiam aptatur X X I I * & ultimus
Cleopatras annus : .quod manifeftum erro-
rem redolet .
(3) Irenxus lib. I I I . adv. H « r . Natur eft
Dotninur nofter circa primum quacirageft'•
mum annum Augufti imperii . Clemens Alex,
lib. 1 . Strom. ’EysvviiOt/ Si' 6 K vpios r/xur
ctca ayS'öp Hstf « xor® tra , &c. Natur eft
autem Dominus nofter X X V I I I . anno , Augufti
fcilicet , & a capta Alexandria 3 ut
folcbant in AEgypto anni Augufti numera-
r i .