
n s Ecciefis decreta librum ilium iqter CanOnicos referendum efle mi-
nime ambigunt. Quamquam pierique etlam ex Heterbdoxis, licet fe-
cus perfuafum habeant, atque adeo inter Apocryphos referant, magno
tamen eum in pretio habent, & fumma veneration^ dignum reputane:
unum forte fi excipias Jo. Clericum, quippe qu i, Art. Crit. part. III.
Sefl. II. cap. I I I . num. 16 . , 6c cap. VI. num. 14. ,ejufdem auftoricatem
nonnullis conjefturis 6c animadverfionibus elevare m*gnopere':contefl.
d it,cu i tamen opponere fufficiat, qus de eodem Iibro ffentit Jo. Albertiis
Fabricius, Bibl. Grates lib. III. cap. 29 ., feu V o l.'ll: pao. 735. 6c feqq.,
Scriptorefque Acatholici quamplures ab eodem laudati. Csterum qua'
Clericus exiliimatione eum librum haberet, fatis oftendit in hac ipfa
qusftione: cum enim ejus teftimonium fibi contrarium videret, pro-
duxit quidem iliud, fed ita ut nullo diferimiue cum Philonis' alio.*5
rumque turn Hebrsorum, turn Chriftianorum antiqtibrum ffclHmoniis
conjunxerit, omnia fciiicet limul explodens , 6c naucf faciens.' Veru’m
nobis non tam quid ille fenferrt, fed quid de eo teiHinonio; riobis fen.
tiendum f t , probe eft infpiciendum: quare. locum 'integrum in medium*
proferamus, qui quidem ita fe habet ex antiquiflimiPLgtina interpre.
tatione, quam cumGrsco textu diligenter conferemus. Cap. XVverf-6 .
D ae i Sapientia ) juftum ( Lot ) a pcrcuntibus 'impiis liheravii' fugic'itiem' j
defeendente igne in Pentapolim: feu , ut eft in gr. , Hc^jiiflum ,pereuntibus
impiis , ( i^aTToxw/xiviov 'asifivv, non ■ «Voxxvptrnv «V. J” utr Ubf iqUi'is'Ili'frei'-'
pres legit ) liberavit ,fugkntem igntm defeendmem ( feu e calo pluentem : in'
gr. eft wUp narafdeui ) Pentapoleos . Sequitur Vulgata v e rf 7. Quibiis
( puta, impiis pereuntibus) in teftimonium nequitia fumigabundd conflat defer
t a terra , 0 incest0 tempore frudusfiabentes arbores. 'Codices' aliquot’
g r s c i, nempe A le x ., A id ., Compl.., prsferunt; & trr f a c i n ' f a
Cujus ( puta, Pentapoleos ) adbuc teftimonium malitia manet, 6cc. ; QAbtP
in latino textu legitur deferta, in grsco non habetur, Sequitur alitent
aa*' «Vixt’ei* Spats xupircQiipcCrrii for«, qus verba alii ita reddunt: E t plan-
tie ferentes frucius non completis tempeflatibus: a lii, qui Sp„t heic non tam
anni tempus, quam ipfam fruftuum maturitatem 6c pulctitudiiiem fii
gnificare volunt, E t imperfeda, vel inconfummata pulcritudine :0 matUrld
tate frudificantes arbores. Eodem tamen fere redit ■ utraque interpreta'-
tio : nam etiam primi intelligunt fruftus acerbos 6c immaturos. confer,
qu s de regionis illius fruftibus memoris mandarunt Scriptores antiqui
facri 6c profani. Porro fequitur in Vulgata: E t incredibilis •( d ip & j fa t
feu increduU ) anima mtmoria ( feu monumentum , /jaepuid) ftans ftgmentttm
fa lis ( gr. r»x» axis, columna fa l is .) Obiter tamen moneo,‘ ex grsco
textu argui hanc fententiam reddendam efle abfolute : IncreduU anima
monumento ftante columna fa lis : nam neque initio copulativa xxi & ibi ha.
betur, ut in Vulgata: turn ex Alex, cod. affertur hscleftionis diferepan-
t ia , nempe icnnvtas pro Iraxvlt«, quare 6c vu'xw legendum videtur pro
rrfxn , adeo ut integra fententia fit : dmcoCent fi-nutioo .rlixiii
dhdi- Concluditur tandem verf. 8. Sapientiam enim preetereuntes *( impii
nempe illi de quibus fupra) non tantum in hoc lapfi funt ( legendum lafi
funt, nam in gr. eft iftpdfimsca) ut ignorarent bona, fed & infipientiic fute
reliquerunt bominibus memonam ( gr. /mpdirum ) , ut in quibus peccaverUnt
( gr. tV^aXaeay 3 erraverunt , lapfi funt) nee latere potuijfent ( gr. SUy^a'iriy,
pojftnt, v e lpotuerint.) Apparec itaque ex tpto hoc contextu non inodex
u x o r em
uxorem Lo t propter incredulitatem fuam periifle, fed præterea in co-
iumnam, feu ftatuam, aut figmentum falis converfam fu ifte , adeo
ut falina ilia mafta ejufdem //.npuiov, feu monumentum aut fepulcrum di>
cantr: quo refpexic etiam antiquiftimus , fed incertus Auftor carmi-
nis de Sodoma, quod inter T erruliian i, atque etiam Cypriani Opera
exftat. Ita enim ille ;
In fragilem mut at a falem fletit, ipfa fepulcrum,
Ipfaque imago f ib i, furmam fine corpore fervant.
Prsterea conjurgitur tnuliebris ilia effigies cum terra Pentapoleos fumante
, cumque fruflibns ad maturitatem non perrenientibus , q u s
fane indicia Div in s ir s multis poftea statibus, 6c fortafle ad hanc
nfque d iem , manifefta & confpicua fuerunt. Poftremo conciudit e t
omnia accidifte, quo neminem latere poffet impiorum peccatum, fum-
tumque de ipfis a Deo fupplicium : quo etiam refertuttur verba ex
epiftoJa Ju d s jv e r f . 7 . 6c P e t r i, II. Epift. cap. I I . verf. 6. 6c 7 . Equi-
dem non obfeure apparet S. Petrum refpexifle ad librum Sapien tis,
quum ea foriberet : quo magis ejus libri auâorrtas 6c item-j-ix com*
probari poffit. Scribit enim : E t civitaict Sodomorum 0 Comorrbaorum ,
in cincrcm redigens , everfione damnavit ; exemplum corum qui impie afluri
funt ponens. E t juftum Lot opprejfum a nefandorum injuria ac luxuriofa
converfatione eripuit. Notanda funt autem potiffimum verba i lia , sixmo
UppintcTt 3 qus ulrobique in grsco textu occur rune. Apparet itaque
aut libri Sapientis auftoritatem efle penitus cievandam, ut a Cierico
fafurr. fu i t , aut metamorphofin quam idem impugnavit, efle omm.
no admittendam.
27. Uuum hoc modo reliquum efle video ,u t declarem neque C le ricum
ejus abfurdx fententiæ auûorem fu ifle , qualem ipfe tamen fe
wenditat, neque porro me primum e fle , qui earn vel in Cierico vel
in aliis Scriptoribus acri cenfura 6c refutatione dignam judicaveritn.
Equidera ipfe Clericus Danielem Heinfium vocat in partem laudis,
quam fibi ex prsclaro hoc invento pollicebatur J ita feribens: Simile
quid in mentent vcnijfc Dan. Heinfio int eiligere eft ex bifee ejus verbis, Exer-
cit. Saar, in Lucam cap. X V I I . 32. p. 184 , in qua poftea incidi: Ml rum
defuifle qu i, cum uxor Lo ti faûa «x«’s wax« dicitur, ad notum Heibraifmum
confugerent, ut «Vx» «xv't fit »j envrj: xy.k........ ut nihil aliud
quam diriguifle figniiicetur ; quibus argutiis ipfa htps’.oa«, feu
fUTapidpipiiirif toiletur. Sed rem in medio relinquit. Haflenus Clericus.
Sed interpretatio iila mnlto ante excogitata 6c difleminata fuerat, ut
confiât ex his verbis Ricardi Simonii, præfat. in Verf. N. T . a fe e-
ditam anno 17 0 2 . Juxta banc regulam , qua bene multis Scriptura textibus
confirmari poffet, Aron quidam dodus Hebraus ex Car ait arum f e d a , verba
ilia : yerfa eft in ftatuam f t l i s , non, ut fieri paffim folct, ita reddidit:
Loti uxor transformata eft in ftatuam falinam ; fed hoc pado: Fafta
fuit ut ftatua fa lis , hoc eft , immobilis. Sed ipfum auftoris textum gal-
licum ju.vat adtexere: C ’ eft , felon cette regle, qui peut être confirmée par
un grand nombre de pajfages de la Bible , qu’ Aron , favant Ju if de la Sede
des Caraites, »’ a pat exprimé cet mots: verfa eil in ftatuam falis, par
ceux-ci 3 comme on fa it ordinairement, La femme de Lot fut changée en
ftatue de fei ; mais de cette maniéré, Elle devint comme une ftatue de
fc l; ceft-à-dire, immobile. H s c Simonius, ex quibus apparet primutn
SulpiciiSeveri Tom,I I , L U inter.