Eufebii mente collocetur eadem Chrifti nativitas VIII. Idas ƒ an. non
'em cur ei ipfi natali anno apponi non poflic etiam I. Chrifti annus
Hoc fane fibi voluit etiam Scaliger , qui quum perfuafum haberet
numéro Abrahami MMXVI. Chriftum natum VIII. Id. Jan. juxta Eufe-
bium,eidem etiam anno appofuit I. annum Chrifti : licet ipfi perfuafum
effet ex Herodis obitu, quem Pafchati ejufdem numeri MMXVI. adfi-
g i t , verum Chrifti natalem refpondere numéro præcedenti, ut colligi-
tur ex ejuj verbis carptim a me in præcedenti Npta defcriptis. Porro
Petavius eodem locohæc addit in confirmationem eorum quæ paullo an.
te produximus.: Ceterum Chrifti annos melius in Scaligeriano codice, quam
in Pontaceno admtatos elfe, ex eo vincimus, quod .era Chrifti Eufebiana mo
tantum anno communem ac Dionyfianam antevertat. Nam uno dumtaxat anno
Chrifti natalem anticipât', dum natum ilium facit anno I I I . Olympiadis
C X C IV . , qui ex vulgaris sera ratiocinas quarto natus ejfe debait. Hasc ibi :
fed lib. feq. cap. 4. fibimet aperte contradicit , fcribens: Eufebius anno
Abrabami 2015. Chrifti ortum imputant , duobus annis communem epocbartt
antecedit. Nam cum ex perpétua metbodo ad Euftebianos annos, 2696. addenda
fin t, ut annum Juliana periodi confequamur, in quo annus Eufebianus in-
cipit; adjeclis annis 2696. ad 20 15. confiant 4 7 1 1 . l ia anno exeunte 4 7 1 1.
natus erit Cbriflus , vel ineunte 4712. , ft quidem fexto Januarii natum fuif-
fe velit. Sed hoc leco Petavium fe fe ilit, fibique repugnantem exhibuit
perpétua ilia methodus ab ipfo excogicara, quam uno anno deficere fuo
loco oftendimus. Itaque fi.xutn maneat,quod antea dixerat, aram Chrifti
Euftebianam uno tantum anno communem ac Dionyfianam antever-
te re , quod ex Olympiadum annis reâe collegerat. Verum ex eo perpe-
ram infe rt, Chrifti annos melius in Scaligeriano codice, quam in Pontaceno
adnotatos ejfe: nam ficuti in sera vulgari anno IV. Olymp. CXC IV. natus
Chriftus ponitur , & eodem anno quarto currente primus Chrifti
annus , a Kalendis tarnen Januariis ad Romani anni normam , inchoa*
tu r ; ita cum tertio anno, ejufdemque anni juxta Eufebium quarto ineunte
menfe, natus Chriftus fuerit , nihil prohiber, quin eidem anno
tertio Olymp.annus Chrifti.primus affigi poffit. Prasterea non heic a<ri-
tur potiflimum , quid faâo opus f i t , fed quid olim ab aliis fadlum fue-
r it : atqui in omnibus Chronici codicibus MSS. & Edd. , qui quidem
Chrifti annos appofitos habent , ita conftanter appofiti fuerunt, ut is
primus putaretur , quo & recenfetur Chrifti ortus ; fcilicet millefimus de-
cimus quintus ab Abraham; ergo non licuit Scaligero ab eo in fequen-
tem annum traducere primum a nato Domino annum. Id adeo verum
eft., ut in Pontaci editione ad eum ipfum numerum M M X V ., & ad
ea verba ; Jefus Chriftus Filius Dei in Betbleeui Ju d a nafcitur , hsec ex
.paucis quibufdam codicibus a Pontaco defcripta, led jamdiu antea adfcri-
pta, legantur; Quo anna ecepit Chriftianoyum ftalus tqui & primus annus Chri-
fliana falutis numeralur „quse Jice t, ut ipfe in Notis agnovit, non fint ab
Eufebio aut a Hieronvmo, fed multo port inferta fue rin t; declarant
tarnen, eumdem annum fuifle in Eufebii Chronico primnm Chrifti nu-
meratum .conftanter ante Scalijgeri editionem, quam proinde immerito
prætulit Pontacenae Petavius, merito autem reprehendit Valefius, fcribens
in Adnot, ad cap. 5. lib. I. Hift. Eccl. Itaque ex jententia Eufebii primus
Chrifti annus concurrit cum anno 42. imperii Augufti. Sic certe in vetu-
fliftimis codicibus Eufebiani Chronici , Acutiano , Lipfii & Ortelii fcriptum
habetur, ut teftalus eft Mirant. Sic in antiquijftma editione Mediolanenft ,
quam
quam nee Scaliger nec Pontacus viderunt. Male in editione Scaligeri primus
Chrifti annus componitur cum 43. Augufti contra ft dem fcriptorum codicum ,adeo-
que contra ipftus Eufebii fententiam, &c. Eadem fere & in caput ultimum
lib. Vil. adnotat. Idem tarnen cum Scaligero in reliquis concordat , nempe
ut X L 11. annum Augufti ab Eufebio expreflum cum ejufdem Augufti
XIII. confnlatu conciliet; Annus pono, inquit, primus Augufti juxta fup-
putationem Eufebii is eft quo Hirtius & Panfa confules fuerunt, proinde fte-
tundus & quadrageftmus Augufti annus cadit in cotifulatum ejufdem Augufti
tertium decimum. Hirtius & Panfa confules quidem fuerunt anno proximo
fequuto Julii Cæfaris mortem: at unde novit Valefius, juxta fuppu-
tationem Eufebii primum Augufti annum cum iifdem confulibus convenue
f non aliunde puto, quam ex grseco apud Scaligerum tex tu,quem
Valefius non advertit ab ipfo Scaligero confarcinatum ex v ariis, qua
græcis qua latinis, pannis ; appofitis etiam confulum fa ftis, quos Eufebius
minime recenfuit. Illud contra confiât, par illud confulum iniifle
magiftratum currente adhuc an. primo Olymp. C L X X X IV . , cui tarnen
anno Eufebius adfigit Cæfaris mortem : adeo ut juxta eumdem primus
Augufti annus non concurrat, in Kal. Jan u a riis , cum Hirtio & Panfa
C o ls ., fed cum Lepido & Planco, qui in Faftis proxime fequuntur, at-
que adeo annus X L II.cum Lentuli & Pifonis confulatu, qui tarnen de-
berent ex reâæ Chronologiæ norma refpondere an. ejufdem Augufti X L I I I .
Sed hæc contra Valefium fatis fuperque : ad Pagium veniamus. Hie
turn in DilT. de Periodo Græco-Rom. num. 13 . & alibi, præcipue num.
7 8 ., turn in Appar. num. 146., denique in Critica Annal., ad an. Ghr.
X IV . num. 6. & a lib i, duobus annis prasvertit annum Chrifti natalem
Eufebianum, eumdem affigens an. X L I I I . Ju lian o , Urbis D C C L I . , &
Lentulo ac Meflalino Cofs.: idque fe colligere certo putat ex iis præcipue
quæ circa finem lib. V I I . Hift. Eccl. leguntur, quo loco a noftri
Servatoris ortu ad Eccleftarum fubverfionem , feu ad initium perfecutionis
Diocletiani, Eufebius quinque ac trecentos annos numerat ( 1 ) : quem locum
contra Scaligerum produxerat antea Valefius. Equidem is locus
nonnullam nobis difficultatem parit; fed non debuit a Pauio tarn longe
peti argumentum ad Chrifti natalem annum eruendum,qui ftiis pro-
priis charafteribus ab Eufebio fuo loco defignatur : fed his ante prius
perpenfis & conftabilitis, fi minus locus ille refponderet, vel negligen-
dus*.vel corrigendus fuerat . Sane primus ejus perfecutionis annus ,
idemque Diocletiani X IX . , concurrit ex fententia Chronologorum re-
centiorum cum anno Urbis M LV I. , & cum fecundo Olymp. C C L X X .
currente ufque ad folftitium æftivum : quærendum itaque Pagio fue ra t,
num eodem anno Olymp. Eufebius quoque adfixerit annum Diocletiani
X I X . , qui quidem in Chronico juxta editionem Pontaci & Vallarfii refpon-
det anno IV. ejufdem Olymp., juxta Scaligerianam autem tertio: adeo
ut appareat initium imperii Diocletiani , ceterofque ejus annos unius
faltem anni fpatio in eo Chronico fuifle poftpofitos. Placet quid de his
feri-
( 1 ) Pag. in Appar. nuni. t4d. annos 11-
ios C C C V . ita accipit , ut uttirnum termi-
num incltifum efle velit , fcilicet ipfum'
annum perfecutionis primum.. A t eontra-
rinm omnino fuadet Eufebii liber V l l . circa
finem, & V I I I . in ifio : nam in eo ni-
liil babetur , quod ad hiiloriam ejus perfecutionis
proprie fpeftet : in hoc vero capite
I. quæ perfecutionem præcefieruut , attingit :
turn demum Eufebius bifioriz filum a Diocletiani
anno X IX " & ab Ecclefiarum fubver-
fione orditur quam accidifie tradit menfe
M a r t io ..H is adde argumentum ex Cbroni-
co duflum , de quo in te ztu,
D d d 2