(ÿ adulteratam natus eft qua fenfu conclufijfct fingulàriter de Domini
fcriptum t f e : E t ex Deo natus eft? w u r
14 . It a a utem fibi ipfi confiât Tertulhanus y ut infra y cap. A a .1 V*,
ramdem legendi rationem obtrudat Hebioni, nulla habita ratione JcSionis
Valentinianorum. En ipfius verba: Jdeo etiam Marcionem profpiciens.-
Ego [um, inquit, Dens, & alius abfque me non eft. Et cum alias ld-
ipfum eodem modo dicit, Ante me Deus non fu it , nefcio quas allas
Valentinianorum Æonum genealogias pulfat: E t , non ex fanguine , ne-
que ex carnis, & w i volant ate, fed ex Deo natus efty Hebioni refpoQ-
d it. Adeo cerium eft fcripturam ill am, fit ex Deo natus e f t , tamquam
germanam 43 veram aftimatam fuijfe a Tertulliano alteram veto , 4c ex
Deo nati fu n t, tamquam fpuriam 43 a Valentinianis adulteratam, car-
pt am fuijfe ab ipfo. Unde nec movere debet, quod Pamelius a d bunc f g
timum Tertulliani locum rurfus notât, n. 146. Hoc interim mirum , inquit,
quod eodem modo citet iliam fcripturam adverfus Hcbionem ,
infra cap. 24 .: tantum opinio prajudicata poxerat apud ipfunt, ut etiam
fine ratione valeret. Haftenus egregie Sabaterius, & ex noftri animi
fenfentia, Tertulliani textum reftituit & interpretatus e f t . In eo tantum
ab eo difcordatnus, quod rurfus in Pamelium invehitur , eo
quod fcripferit, omnia exemplaria, # Patres omnes conftanter legiffe,
ex Deo nati funt . nam concedit id quidem verum effe de exemplaribus
C ra cis , Syriacis , Latinis, &c ., non ita tarnen de Patribus omnibus.
Enim vero, ’ inquit, prater Tertullianum , babemvs Irenaum Tertulliano
antiquiorem, 43 Ambrofium estate pofleriorem , quin & Auguftinum ,4 3 Sul-
picium Sever um, quibus non inaudit a videtur tails fcriptura. Turn connu
textus fingillatim recenfet, qui tarnen quo pafto intelligendi
fin t , jam fupra declaravimus : nempe, nemo eorum, quamvis verba
Joannis ufurpet, eumdem Joannem teftem citât, aut ex ejus verbis
potiffimutn argumentum ducit. itaque nihil répugnât, quominus in
facris Codicibui vulgatam leftionem habuerint, & nihilominus, ut
fxpe alias ab iis faftum, Joannis verba aocommodaverinc inftituto
fu o , quafi de Chrifto fingulàriter fcripta effet: maxime quum,ut no-
tavimus, eorum plerique qui Chrifto verba ilia accommodarunt, alibi
eumdem textum juxta communem leftionem expreffe citaverint, aut
commentati fint.- in quorum numéro habentur Ambrofius dc Augu-
ftinus a Sabaterio laudati. E x his omnibus fatis liquet, non leviter,
ut hie conciudit, fed jure merito & vere affirmaffe Pamelium, a Patribus
omnibus conftanter ledum fuiffe nati funt , adcoque folius T e rtulliani
("nam de eo folo certo conftat) propriam effe leftionem, natus
eft.
25. Nam præter eos Patres, quorum fupra meminimus , hos præterea,
ipfo Sabaterio indicante , laudare poffumus : Hilarium lib. I. d eT r in .,
juxta ed. Ver. Tom. 11. col. 8-, ita legentem : Qui non ex fanguine ,
neque ex voluntate viri, neque ex voluntate carnis, fed ex Deo nati funt:
Chromatium Aquilejenfem ,in Matthæum, ex Tom. V. Biblioth. P P .,
qui verba ilia , Pater nofter qui es in calis edifferens, hate habet: Quant
a Domini circa nos dll cello 1 quanta mifericordia ejjts 43 pietas, qua nobis
tanta gratia munus indulpt, ut licenter Dominum ac Deum noftrum fervi
Patrcm dicere audeamus ! quo vocabulo non jam tantum fervos, fed etiam
filios r.os Dei effe demonftrat. E t cum ad gratiam f atis fuperque fujficeret,
ft
f i vel fervi did iantummodo mereremm ; in tantum curitas Dei exabundet-
v i t , ut non folum fe r v i, fed filii Dei per adoptionem vocemur. 'Cujus no-
minis gratiam, per fidem credentibus Chrifto donatam , in Euangelio Joannis
oftendit, dicendo: Quotquot crediderunt in eum , dedit eis poteftatem
filios Dei fieri, his qui credunt in nömine ejus: qui non ex fangui-
nibus, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate v ir i, fed ex
Deo nati fu n t . Hæc Chromatius: cui adde Tichonium Donatiftam.,
& quidem in Africa natum & alcum, cujus impreffæ exilant feptem régula
de explicatione Sacra Scripture:, de quibus S. Auguftinus lib. III. de
Doft. Chr. cap. X X X . & feqq.. Porro prima Regula infcribitur,rfr Dominer
& ejus corpore, & ita incipit . Dominum ejufque corpus, ideft Ecclefiam,,
'Scriptura loquitur , fbla ratio difeernit : dut» quid cuique convcniat, perfua—
■ del, fed (fo r .f e u ) , quia tanta eft vis vèritatis, extorquer . Denique poit
multa fie habet : Itaque fa tti funt duo una caro : Verbum caro fallum
e f t , & caro Dcus ,( fupple, fa ll a e ft ) : quia non ex fanguine, fed
■ ex Deo na-ti fumus. Apoftôlus dicit: Erunt duo in carne una. ' Sacra-
mentum hoc magnum e ft: ego autem dico in Chrifto & in Ecclefia ,
'&ç. Porro hoc Ticijonii reftimonium oftendit ,.vel in Africa plerofque
faltem facros Codices vulgatam Ieflionem exhibuiffe, ibidemque pro
^ermana habitam .- quidquid fecus fenferit & fcripferit Tertullianus.
■ Sabaterius prasterea laudat pro vulgata leâione Auftorem quæft. ex
11 troque Teftam., q. C X X I I I ., S. Eeonem Serm. X X V I ., Auftorem epift.
ad Demetriadem, quæ epiftola ab a lits Profpero, S. Leoni ab aliis“
tribuitur ; & Vtgilium T a p f lib. X II. de T r in ., addons tarnen : Nifi quod
fiupra, lib. i . Vigilius habet, Qui non ex fanguine. Sed vide quæ no»
fupra de Vigilio fub num. 13. & feq. difputavimus.
26. Reliquum modo eft , ut integrum Tertulliani textum pro—'
feramus, ut appareat evidentius, quam perfuafum ipfi effet, veram le -
■ ftionem Joannis effe natus eft, non vero nati funt. Propofitum ipfi erat
potiffimum in Ubro de Carne Cbrifti catholicum dogma afferere adverfus-
Valentinianos, qui negabant veram carnem ex Maria Virgine C hri-
ftum fumfiffe: quare opponit fibi capite X IX . verficulum ilium Joan-,
mis, qui , prout ab ipfo legebatur, ejus affertioni difficultatem créa re.
•aliquam videri poterat, quam tarnen pluribus elevare & omnino tollere
fata git. Ita ergo feribit.- Quid eft ergo, Non ex fanguine, neque
ex voluntate carnis, neque ex voluntate v ir i, fed ex Deo natus
‘eft ? Hoc quidem capitula ego potius utar, cum adulteratorcs ejus abduxe-
ro (id eft, pnofligavem, delevero, ut alibi ) : fic enim fcriptum effe content
dun.tr Non ex fanguine, -nec ex carnis voluntate, nec ex viri, fed e t
Deo nati funt ; quafi-fupra dillos eredentes in nomine ejus defignet y
ut oflendat effe fernen illud arcanum eleliorum 43 fpiritualium, quod fibi.
imbuunt. Quomodo autem ita erit, quum omnes qui credunt in nomine Domini,
communi lege generis humani, ex fanguine 43 ex carnis & ex viri vo-
lunlatc nafeantur , etiam VrJcntinus ip Je ? Adeo fingulàriter, ut de Donti-
no , fcriptum eft , .Et ex Deo natus eft . Merito ; quia Verbum Dei fpiri-
tus, 43 in fpiritu Dei virtue , 43 quidquid Dei eft Cbriftus. Quâ caro an—
tem, non ex fanguine, nec ex carnis & viri voluntate: quia~ex Dei voluntate
Verbum caro-faftum eft. ad carnem enim, non ad Verbum perti-
nçt negatio formalis nofir a nativitatis : quia caro fic babebat nafei, non Verbum.
Neganr autem ex carnis quoque voluntate natum, cm noa ncgavii.
V v v 2 et iam