dr i a man & Antomnum tot Cbrißianos Roma ne et dedïjfe , quoi in A l art y»
rologiis memorantur: &c. Multo iniquiorena fui fie his aliifque hujuf-
modi epitaphiis Jacobum Bainagium conjicio ex iis , quoe ille in uni-
verfuni contra antiqua Coemeteria Çhriftianorum, quæ Romæ funt9.jc
lacr.a monumenta quæ ex iifdem eruuntur, eiFutivit; neque enim ji-
J>ros e,jus infpcxi. Hæc icaque iI Ji, multo antea quam prodirent Ephe-
merides F lo ren tin ^ quas ego unum JegilTe memini>qui poftea fuo calcul
© approbarer & pæne ad verbum tranferiberet, P. Francifcum An-
tonium Zachariam S. J . y in Paralipomenis in T. F l. Clementîs Fttmuîtim ,
pag. 404. Totni X X X IX . Opufculorum Colleft. Caloger.. Quam quam
idem Zacharias f liquidem y ut fama e ft , eidem adferibenda eft Hi*
floria Litteraria Italias) fententiam poftea in meiius mu ta v it: nam
Tomo I I . lib. I I . cap. 7. epitaphia quidem Alexandri & Marii pro antiques
de finceris agnofeit, & tantum dubjtat, num in iis monogram-
ma Chrifti fuerit poftea additum , aut pro monogram mate interpre-
tfltum aliud aliquod fymbolum * .
Jn fc r ip t io n e s i l i a minime r e jic ien dæ fu n t eo y qttod Monogramm a C b r i f l i
+ a p p o fitum babeant.
3 1 . Porro ex h is , quas diligenter collegimus, Scriptorum fen-
tentiis , liquet tribus potiftimum de caullis fuifle in dubium revoca-
tam ac impugnatam antiquitatem & Gnceritatem inferiptionum Marii
& Alexandri martyrum: primum quidem ex falfa de paucitate Marty-
rum perfuafione, quam Dodvvellus Airamo conatu invehere nifus eft>
quæque a plerifque Heterodoxis magno favore excepta fu it . hanc nos
uti inanem nulliufque momenti, filentio præteribimus, quoniam a non-
aiullis Catholicis magna argumentorum vi fatis fuperque oppugnata
fu it . Secundo, quod aliqui etiam ex Catholicis fibi perfuaferint mo-
nogrammatis Chrifti originem ad Conftantini magni ætatem effe re-
ferendam. hanc potidimum urgent Ephemeridum A u ro re s , ac Clar
is* P. Zacharias in utroque opéré fupra laudato: quare de ea fu-
fius dicemus. Poftrcoeo ex rpfaram inferiptionum indole & d ilo : de
quo
(*) Verba Au&oris Hift» Litt. Ita.
li# haec funt: Antonino Pio y cbe a d A d r ia no
fucceffe n tll' impero , /* im iti ancora nel
ptrftguit are i C rifiian i per modoycbe in eer-
ta J fe r intone d ' A hffandro Martire f i qutre-
lano i C r ifiian i , ebe n j tampoco lectio loro
fojfe i l fa lv a r fi nellt caverne . Cbe f a l f
a fia quefia Ifcri^ione , Jie come uny alt ra
d i Mario martire ne' tempi d i A driano r i-
portata d a l P . Mam acht (pag. 430 .) dubt.
tb i l F le e tw o o d , e Gitberto Cupero,a’ quali
noi aggittngeremo i Signori Giornalifti d i
Firen z e ( Tom. II. par. II. af*. IV . pag.
1 2 9 . ) e i l p . Zaccaria ney fu o i Paralipo-
meni a lt' Epitafio d i T , F lav io Clemente
illuftrato d a l P . V it r y . Ma io dubito , cbe
principal ragione d i quefti Cattolici a wettere
tat lapide tra le fa lf e yfia ft at o i l ve-
d e rv i i l monogramma d i Crifio , cb y ejfi re»
putano fo l dopo Coftantina efferfi in ufo po-
f t o , Hoi fiamo dello fieffo a w ifo intorno
i l monogramma ,* niente perl meno cor.fide-
randoyCome i l P.M amacb i faggiamente r i-
flette ( pag. 4) 3 .) alla diligen^a , cbe in
I(oma t ' ufa nel eer care fimtli monumenti %
ed a lla impojjibilita d ' introdurre nelle Catacombe
fitniglianti impofture , abbiamo per
vere le Ifcri^ ioni , e folo fofpettiamo , cbe i l
monogramma non v i fojfe , ma piuttofto a l-
tro fegno male interprtiato pel monogramma
d i C r ifio , o cbe pofteriormente v i fia fta -
to me ffot quando i Crifiiani cominciarono cott
tanta frrquen\a a d u fa r lo . P e r altro cib9
cbe da' mentovati Giornalifti f i dice , pag.
U i . effer quefte Ifcri^ioni cosi lontane dal-
lo (tile e dicitura di que’ tem ( & cetera
, qiicC leguntur in prascedenti Nota ) ne
fembra una troppo acre cenfura *
■ quo argnraento quid fentiendum nobis videatur, poftremo loco dice-
mus. Itaque quod fpeâat ad quseftionem de antfquicace roonopra m-
anatis C h r ifti, tradunt Ephemeridum Auclores earn jamdiu ab erudi-
tis agitari, fed hac noftra ætate in ea præcipue verfatos Jacobum Baf-
naftum * , Burchardum Menckenium **., ac .ClarilT. Domimcum Geor-
gium : ex quibus Bafnafium quiaem & Menkenium, heterodoxos homines,
ad Conftantinum.Imp. ejus .originem retuliffe indicant Geor-
gium contra ab ipfis ferme Chriftianse religionis initiis a fidelibus u-
furpatum monogramma Chrifti defendiiTe. Equidem exftitiffe quof-
dam CathoJicos fateor , licet paucos * * ' , q u i, & ante& poft Bafnafmm
ejus de origine monogrammatis feiwentiam propugnaverint : lcio ta-
men contrariami a Georgio contra Bafnafium acriter propugnatam , re*
oeptam fuiffe & efle a plerjfgue, qui de Romanis coemeteriis & ^ n -
tiquis Çhriftianorum monuroentis ex inftküto « g é ran t, Bofio Arin-
g h io , Boldetto, Bonarotio , Bottario , & aliis. Nititur autem ’ horuru
iententia m iufpeâionc & examine quampiurium Çhriftianorum Con--
fiantino antiquiorum monumentorum, lucernarum, vaforum vitreorum,
& anulorum, ir) quibus ea nota perfpiçue exftat. Contra hoc aroufnen-
tum, Anriquariorum confenfu eomprobatum , nequidquam nituntur, qui
procul p o liti, & in alio ftudiorum genere • v erfa ti, acutius fe viderS
iibi perfuaden* præ ill is qui elfodiendis, colligendis & illuftrandis
- cjufmo-
X*) Citant ill! Jacobi Bafnafii Hifto-
riatn Hebraorum , e x ^ditione an. 1 7 1 ^ . .
Hanc fane Georgius ü b i in libro de Mono-
grammate C h r ift i, edit. R on ix an. 17 38 .,
,propofuit impugnandam : quoniam lib. III.
•cap. X X IIf. ^jus Operis ßafnafius mono-
gramma Chrifti a Conftantino primum lifur-
patum contenditjatque ideo inferiptiones fe«
pu 1er a les Chriftianas lignum i Hud praeferen-
te s , aut state pofterinres <fte, aut fuppôfîti-
tia s . Sed idem Bafnaiius infitum fibi meduli.
tus in Catholic^mRomanam Ecclefiam virus
evomuit, efFrenique ingenio fuo habenas pe-
oiitus laxavit peftea in J iifio r ia Ecclefiaft.
Jib . XVIII. cap. 5. & 6.‘ , quibus apertum
3facris Çhriftianorum & Martyrum eineii-
l>us bellum iiidixit', & Roniana cocmeteria
« lim gentiHum -ex intima plebe, fervoium
-& reorum fepultura: infervifle , impie & maligne
perfuadere contendit. Claiiif. P. Ur-
iiu s , Hiflo ria fuae Ecclef. tom. I l f . , feu lib.
VI. num: 2*. & fe q ., ejufdem mendacia &
calomnias paucis quidem, fed abunde refu-
tavit j ejC.quo excerpam quæ ad quæftionem
aioftram proprie fp e â a tn . De Chrifti mo-
nogrammate ita Bafnafii fententiam primum
proponit Urfiiis num. 26: S i décida ^e fr a n camente
f i negbi . . . . effer e i l monogramma
d i Crifio quel cbe ne porta s i efprejjamente
f h fig**?* in un gran numéro d* ife ri^ioni ,
pe r non e fe re flato in ufo appreffo i C r ifiia n
i prima de' tempi d i Cofiantino, e per e f-
J 'f r f i a l contrario trçvato qualcbe cofa d i fi-
*nile in una medaglia de ' Tolornei , e tra'
pproglifici d e l l'E g in o . Tutte c il d ite s'im»
maginiy r f i Jhftenga . . . . . benebè con un
gran numero d ' ifc r i\ io n i indubitatamsnte»•
Crifiiane , ed appofie ne* no fir i c imiterii a ?
fepolcri de 'Martiriy cbe indubitatamente fon
ta li y f i dimoftri? effere molto pi'lt antico d i
Cofiantino I ' ufo del Monogramma d i Crifio^
-&c. Sed opera: pretium erit , totum ilium
locum perlegere, in quo inferiptiones M arii
& Alexandii , ac non nulls alia: infignio-
res , memoraiitur.
{ * * ) Duiiï Auéfores Epbemc idum c i.
^ * atr ,bam De monogram*
CAr//fe,mdicare videmur DilTer tationet^>Mu»
tertia eft in ejus DiflTercatronum Acadenii-
camm Decade , quae prodiir L ip fis an. *734,
Sed idem multo antea, fc4 an. I6p 6 ., de
eodem argumento Lipfia: vulgaverat Epifto-
iam ad Clariff. Giampinum , quani fortafte,
paucis mutacis& additis, in fupra laudatatn
Difleitacionem transfudit . Ceterum hie
A u ilo r , licet acacholicus , longiflime abeft
a Bafnafii feutentia: neque enim dubicat,
quin Chrifti monogramma ab ipfo fere E c -
clefiae exordio a fidelibus fuerit ufitatum ,
Q ‘od an tern ad Conftantini xtatem revo«
cavit cum quodam LaurentioRamirez,non eft
ipfum monogramma, fed funt lit te rs A Sc f t
monogrammati , hinc inde j appofits: ita
fane ejus fententiam referunt Georgius &
Boldettus.
( * * * ) Pignorium puta , L itte r a Symbol.
t For lunium Licetum , de lucern. antiq.
lib . 6. cap. 4 *- » Claudium D u -M o lin e t,
Cabinet de S. Gen evie ffe , & fi qui alii .