cfcricos yexavit. Mo.* Decio imperante, jam turn feprima
perfetutione fævitum in Chriftianos . inde Valerianus
• oélaîpfîtis
Eufebii verbfs appareat, fa-
teri 'tarnen oportet, fi Rufinus cum
Eüfebio ferio comparetur toto eo
capitie , graecum Eufebii textum a-
liquot vèrbis maneam atque hian-
tém nunc elfe.
1 ftptma perfecutione , See. )
Hane quam vis non diuturnam , fas-
viflimam tarnen perfecutionem fuif-
fe confiât, & ab ipfo Decio uitro
excitatam, adeo ut hic inter acerri-
mos Chriftianorum hoftes palfim
computetur, ut ab Hilario , qui
eum cum Nerone & Maximiano
iungit in libro contra Conftan-
tium , nec non etiam cum Nerone
& Domitiano in libro contra Au-
xentium num. y {Domitiano enim
ibidem pro Vefpafiano - legend um :
nemo enim hune inter perfecuto-
res Ecclefiæ accenfuit. ) Sed & La-
öantius in libro de Mortibus Per-
fecutorum cap. iv. Neconi & Domitiano
, omiflls reliquis, continuo
adneßic Decium, quem notat ex-
fecrabile animal-Prüdentius Jib. n.
contra Symmachum , Neronem De-
ciumque nominatim , ceteros vero
poft hune perfecu tores fidelium
coacervatim indicat , dum Ro-
mam ita loquentem inducit;
Jlliu s ( Jo vis ) inflinilu primus
Nero maire peremta
Sarguinem Apoßolii um bibit t ac
me ftrAge piorum
Tolluit proprium facinus mibi
fa v u s inuffit.
To ft hunc fan Decius iugulis bac-
chatus apertis
Infanam pavit rabiem : mox i y
fitis arßt
Hultorum ßmilis , per vulnera
triftia fiagrans
Extrahere inßgnes animas, 'ac
ludere peenis ,
Vndantefque meum in gremium
dißundere mortes, &c.
Decius itaque , ut feribit Laftan-
tius laudato libro, quafi buius res
gratta provenus effet ad illud principale
fafligium , ju rere protinus
contra Deum ccepit , ut protinus caderet.
Eufebiusin H. E . & in Chro-
nico’tradit buius perfecutionis cauf-
fam fuiffe odium Decii in Philip-
pos, patrem Sc filium, Imperatives
Chriftianos, quibus interfe&is
ipfe fibf imperium ufurpaverat • Sed
Severus confulto, ut puto, abfii-
nuit ab his commemorandis, quod
perfuafum ha betet Conftantinum
omnium Romanorum Imperatorum
primum fuifte rayfteriis Ghrrftiano-
rum initiatum . Sane utrum Philippi
Imperatores Chriftiani fuerint,
magna adhuc controverfia efi, de
qua paucis agemus infra, ubi de
Conftantino. Ceterum Decius ex*
a&o in imperio anno uno ac paucis
menfibuse medio fublatus*fuit;
neque^ tarnen pax Chriftianis fuit
fub ei us fucceifore G a llo ; hic e-
nim, ubi fe & filium VoJufianum
in imperiali dignitate confirmavrt,
ftatim inftauravit perfecutionem in
Chriftianos; cuius rei teftes habe«
mus luculentifiimos S. Cyprian um
paffim , & S- Dionyfium Alexan-
drinum apud Eufebium iib. vn.H.
E . cap. i. Sed & ipfi non multo
poft perierunt, actum demum Ec-
clefia aliquantifper refpiravit initio
imperii Valeriani. Sub Gallo
martyr fuit Cornelius Romanus
Pontifex , ut refert S- Hieronymus
in lib. de Vir. 111. cap. L X V I .
2 inde Valerianus, &c. ) Gallo
& Volufiano interfe&is, ifemilia-
nus qui in ipfos rebellaverat, imperium
tfibus fere menfibus obti-
nuit . huic a fuis ctefo fucceflit
Valerianus, qui quidem5initio erga
Chriftianos adeo benignus Sc mu-
nifiens fuit , ut nemo ante eum
Imperator, ne illi quidem ( it a S.
Dionyfius Alex, apud Eufeb. lib.
vii. cap. 10 .) qui pal am Chriftiani
fuiße dicuntur: fed Sc familia eius
omnis fere ex Chriftianis conftabat.
Verum Macriano quodam magicis
artihus addi£lo Chrjftianasque religion!
infenfiffimo impulfore St
magiftro, fenfim etiam Valerianus
concepit animo facrilegarum artiura
ftudium
odhivus fanétoruin hollis fuit . Poft cum , interjeélis
annis
ftudium, atque adeo fummum ad-
, verfus Chrifti feftatores odium , in
quorum exîtium nonnullas fubinde
leges feveriflimas promulgavit. Fer-
tur hæc perfecutio ( in qua infignis
prss ceteris fuit S. Cypriani Car-
thaginienfis epifeopi pafiio, itemque
Romæ S- Laurentii diaconi ) coe-
pifle anno imperii eius quarto ,
Chrifti ccLvii.,nec nifi anno cclx.
defiifle, quum Valeriano a Perfis
capto , Gallienus eius fiiius Sc in
imperio focius edifto illoquod Eu-
febius refert H. lib. vn. cap. 13 .,
pacem Chriftianis reddidit. Sed cum
de Valeriano hæc habéat La&an-
tius: quamvis brevi tempore
, iufti fanguinis fudit : quum-
que de eodem Eufebianum chronicum
référât, Valerianus in Chriftianos
perfecutione commota , ftatim a
Sapore Perfarum rege capitur éthique
fervitute miferabili confenefcit
( de qua fervitute legendus JLaûan-
tius in fæpius laudato libello de
Mort. Perf. ) datur eonie&uræ locus,
Chriftianos duobus & quadra-
ginta menfibus, quibus S. Dionyfius
ex Apocalypfis cap. xm. 5.
hanc perfecutionem durafte tradit,
non aflîdue nec eadem perpetuo fæ-
vitia fuifle vexatos. Poftremo ob-
fervandum eft Decii & Valeriani
perfecutiones, utpote paucorum an-
horuiii intervallo inter fe diftantes,
«& ob interjeûam alteram illam fub
G a llo , de qua fuperiori Nota,quafi
connéxas , pro una eademque perfecutione
habitas ab aliquibus fer i.
ptoribus, ut a S. Hieronymo, initio
Vitæ S. Paulli eremitæ feri-
bente; Sub Decio & Valeriano per-
ƒecu tori bus , quo tempore Cornelius
Roma? , Cyprian us Carthagine fe lic i
cruore martyrium pertulerunt, See. &
in lib. de Vir. 111. cap. L X X X I I I .
quod eft de S. Methodio: five ^ut
alii affirmant , fub Decio fo* Valeriano
( quern locum fruftra follici-
tat Vallarfius ). Idem tarnen in eodem
libro fæpius, ex propria per-
fona feribens, duas illas Decii Sc
Valeriani perfecutiones diftinguit,
præcipue cap. L X I I . earn quae fub
Decio , feptimam perfecutionem ,&
cap. L X V II. alteram fub Valeria-
no & Gallieno, oflavam appellans.
Adeumdem modum Optatus Mile-
vitanus perfecutionem qua fub Decio
Is* Valeriano fu it ,leoni affimi-
Jat lib. I I I . ad Parmenianum. V ide
etiam in fequenti Nota Eufebii
locum ex lib. V I I I . cap. 4.
Poft eum. See.) A Valeriano Chriftianorum
hofte tranfit Severus ad
Diopletianum Sc Maximianum ,
nulla fa£la Aureliarii mentione, fub
quo tamen ab Orofio Sc aliis nona
poft Neronem perfecutio refertur •
Sane de eo hasc habentur in Chro-
nico latino .* Aurelianus cum ad-
verfum nos perfecutionem moviffet ,
fulmen junta eum comitefquc ejus
ru it , ac non multo poft inter Con-
ftantinopolim Heracleam in Cee-
nophrurio v ia veteris occiditur. Sed
Severus hasc referre prastermifit,
fortaflfequia Aurellanum vix mota
perfecutione occifum animad vertit:
multo magis id fecilTet , fi Eufebii
graecum textum legrffet, quem
a Syncello ad verbum fuas Chro-
nographiae infertum minime dubitö:
fiquidem ibidem legitur, «rsfr'a’i/rou
tril A'vpnXiuvos i'iaypio'v k imf
not ret %pinecmv, S-n'y xep ctvyq Sla.nob.0i-
r a i, x- T- X. Anno imperii fexto ( an-
nos fex imperii feme! & lterum dat
Aureliano Syncelius, ut & audlor
chronici Pal'chalis, Eufebium , ut
puto, fequuti, qui diferte tradit hunc
fexennio imperium tenuijje lib. V II -
cap. 30. H . , quo etiam loco eidem
proxime fucceflifte tradit Prpbum,
cui tot idem annos imperii affignat;
in Chronico autem annos fex , menfes
quatuor, ut a lii, idem tribuit
Probo. Inde liquet fex iJlis Aure-
liani annis comprehendi etiam T a -
citi acFloriani imperium , nec non
interregni tempus, quod inter Au-
relianum & Taciturn fuit. Quod
autem in latino Chronico anni o-
mnino quinque ac menfes fex Aureliano
attribuantur , atque ita ut
^ejus mors anno quinto ponatur,
puto a S.Hieronymo e fte ,q u i,u t
fsepe alias , Eutropium ac Aure-
Z 2 Hum