mnium Patrum & Interpretum mentem fit . Verum, ut initio dicebam,'
in quæftionibus hùjufmodi, ad dogmata fidei non fpeftantibus, numquam
præfcriptio temporis datur, neminique umquam prohibetur, quin in
vaftifiimo Scripturarum campo,fi quæ fpicæ fuperfint, quæ raeflbrum
diligentiam 6t perfpicaciam fugerint, eas feilulo colligat, fiudiorumque
& vigiliarum fuarum has quafi primitias fummo omnium rerum &
fcientiarum Domino offerat dedicetque. Hac fane mente a me fcripta
profiteor, quæcumque de peccato uxoris L o t contra communem fenten.
tiam haâenus difputavi, non novitatis fiudio dudlus aut Patrum con-
temtu, fed unius amore veritatis. 1
16. Sed tatdem aliquando ad alteram Differt. noftræ partem tranf-
eamus, in qua de pcena 6c infelici exitu uxoris Loti nos adluros initio
promifimus. Porro quæftio hæc admodum difficilis eft, non tam ipfa
per fe , quam propter Scriptorum quorumdam in diverfa abeuntium , 6c
quidem ultra quam par e ra t, in alterutram partem declinantium, contrarias
fententias: plerique enim ex antiquioribus, incertis rumoribus
fidem adhibentes, prodigia prodigiis exaggerarunt, nonnulli autem ex
recentioribus rem geftam ita interpretantur, ut nihil minus quam pro-
digiofam fuifle velint. E x horum numéro eft Joannes Clericus , infignis
in elevandis miraculis audacias v ir ,q u i in Diflert. de Statua fa lis paullo
fupra indicata, dum incertas illas aut aperte fabulam redolentes, quæ
de cadavere hujus mulieris in falinam ftatuam ttansformato feruntur,
narrationes five traditiones explodere nititur, ipfam omnino transfor-
mationem e medio tollere eadem opera aggreditur , licet Sacri Textus
aufloritate, & totius antiquitatis teftimomo comprobatam : adeo ut
J juic jure merito aptari poffit Horatianum illud : Dum vitant flulti vitia,:
in contraria currunt . Nobis contra propofitum eft, certa ab incertis fe-
cernere, & ita ejus argumenta 6c conjefturas refellere, ut neque quod
prodigiofum 6c fupra naturæ vires in ea re occurrit, pernegemus, neque
afferamus ejufmodi fuilfe, quod certo non conftet.
17. E x iis itaque , quæ haftenus difputavimus, fatis liquet Ju t no-,
bis quidem pe fuafum e ft; Loti uxorem Angeli monitis minime obfe-
quutam, reliquilfe maritum fugientem , ut Sodomam rediret. Hmc
manifefto colligi poteft,quam infelix interitus earn ex jmprovifo oppref-
fe rit: aut enim fulmine e c*lo taöam ,aut ignis circumquaque æftuan-
tis ardore fulfurisque vaporibus præfocatam fuifle oportet, certe in fi-
nibus agroque Sod morum deprehenfa, nullo paflo communem civibus
fuis cladem evadere potuit. Id adeo certum fuit ftatim, ut filiæ in-
ceftum cum pâtre patrare ideo non fint veritæ. Mofes itaque, quum eo
unde venerat reverfam dixiflet, ne indicare quidem necefle habuit earn,
dem ibidem periifle: fatis illi fuit referre fingulare aliquid & memorandum
, quod ejus cadaveri accidie. Quid illud porro eft? Quidquid
id eft, his hebraicis verbis ab eo exprimitur: nbn 3 53P ’ n n l, quorum
a nobis eft inveftiganda fignificatio: nam fiClericum audiamus, dua bic
funt voces ambigu a , qua perperam intellect a errorem pepererunt, 3 'XJ 43 n ?0 .
Videamus itaque quæ fit ambiguitas harum vocum, 6c quomodo eas
perperam tntelleHas oftendat idem Clericus.
1 8. Dum itaque varias utriufque vocis fignificationes proponit ,
primum quidem notât 3'XJ duo tantum pyopyie fignificare, fcilicet i., Cu-
mulum , nimirum quales erant qui memoria caujfa aggerebantur, ut quern fe*
cerunt in monte Galabaditidis Laban (3 Jacobus, (3 de quo Mofes cap- X X X I .
Ejuf-
Iljufmodi cumulus dicitur rt3XD Matthfebah, voce buic affini, qua quid*
quid ereiium e ft ,fin a l. D a v id Xtmcbiused de cauff’a ’videtur bn that nr.
teypretari, 43 eadem forte de ratione ab aliquo accepta , aut etc relatu corum
3 f i fe earn vidijjfe dixerant, Sulpicius Severus in molem converfam fuijfe
vult Loti uxorem, 6cc. Obiter moneoOen. X X X I.a iitid efle n 3 xn .d e qua
verf. 4 j . , aliud acervus, feu cumulus lapidutn , quern fecerunt Laban
& Jacobus, & de quo ibidem agitur verf. feq. Praeterea nullibi, quod
fciam,,*i3xp fumitür pro cu.mulo, feu acervo lapidum , fed pro ftatua, cip-
iPP, aut columna. lie Gen. X X V I I I . 18. Jacobus lapidem, quo pro cervica-
It ufus fuerat, pofuit fl3XD, fcilicec S yp g ut ä, L X X . interpretati funt,
noc eft cippum, aut coiumnam. Ejufdem porro formas feu fpeciei fuic 6c
lapis, quern idem Jacob Gen. X X X I . inßar columns crexic. His locis
adde geminos ex Gen. X X X V . & zo. quibus locis Hebr. habet n a x o ;
Exod. X X I J I . 2 4 ., & XX XIV> i j . y & alib i, Deus jubet JilSSO*
icilicet ejufmodi columnasaChananseis paffim ere&ae, deftruautuf & con -
fnooanxur, uempe quia Idoli« fa cr® erant, Sa profano cultu honora-
bantur: demum JLevit. X X X I . I . prohibentur Hebr»i, ne in moretit
Chanauieorüm iacerent fibi idola , aut fculptile fimulacrum , arrive fibi
er.igerent y £ 2?? lö 'pn Nb Si itaque de vocis 3*X3 lignihcatione
j^dicajidujn fit ex a/Hnitate quam habet cum voce ,?i3X0 , u-tpote quas
facile ab una eadem que rad ice derivari poflit, pro columna aut ftatua « .
üirpata hei^fuerit., non autem pro tumttlo aujt acervo y licet h®c quoque
figni-fkaxio ipfi in Lexicis paffim afligatur. Sane etiam Stephanus By-
zantius de Nifibi a gens 3 tradidit: ev^ctim S'*, »f fn<n , yxcußis
<ri fon ixai tpttvny \i'Qot ovyniifitvoi ,
ifmTor,; Signiftcat 4 utem Naßbis juxta Pbilonem eolamnas , at juxta Uranium-
Mngua Pbtenicjtm fdnt iapides colieSi &. coacervari . Qua verba.
SauavBoc-hartt. , 0 eogr* Sacrse lib, II. cap. XII. ( quo nimirum capite
ex Stephano Byzantio explicat nonnulla verba Phoenicia 6c Punica ) pro-
ducit, hate ipfe addit; Syri f ' 3 'X J npfibin effeyunt ( fc. urbis Nifibis no-
® e .p ) quod utyumque fignificat & coiumnam 43 acervum , feu tumulutn.
aline Gen. X IX . z6. Hebraum 3 ’X3 nefib a Ximchio bn tumulus aut acer-
vus, ab aliis columna redditur. id enim eft Gratis , Cbaldais n»n &
j IS Arabico Interpreti fl J «31 . Nihilominus certum eft , radices ax*
& ex quibus deriyatur tum n3X0 turn 3'X J , in Hebrtea lingua 6c
atfnnibus'ipfi dialeftis fignificare, pofuit, fix it , erexit ,plantavit, nonjtu-
temxongeftit ,accumuiavits quae eft fignificatio verbi bbn , unde bn tumu-
IfSjUiggcr,acervus: qua tarnen voce Kimchius reddidit Hebr. a»x3. Quod
poftfemo ex Sulpicio Severo elicere Clericus molitur , nihil eft : nam ; uc
paullo ante in Obferv. momiimus, non vacat ille locus a mendi fufpi-
cionc;, neque aliud eum fibi voluifle ratio fuadet, quam communem
traditionem referre, quse mulierem illam non in molem, fed in ftatuam
falis converfam perhibet.
19 &ed rurfp-s Cieticum audiamus, qui demum genuinam nobis vocis
3'XJ, notioncm ita proponit: z .0 fignificare, inquit, poteft ftatuam aut coiumnam
- f iX X . Intt. babent bic riian aKo’t , columna falis , Hieronymus d a -
tuam , (3 Onkeios uop , quod idem eft. Qpa ambiguitate, pergit ille:, fa *
ctinn -cjl, u: alii in coiumnam, fine forma muliebri, mutatam Loti uxorem ve*
lint j alii vero ftatuam muliebrem , in qua lineamenta ejus cernerentur, intel*
Vgant, ut pofiea yidebimus. H a c , ut dicebam, propria 6cgenuina eft hoc
. S.ufpicii Scvm Tom. I I , ( x k k loco