aliéna manu inferti fuerint, non alia fane de cauffa, quam prout
conjecimus.
i j . At faltem ex illo gloffemate colligi poteft, ejufdem auâo-
rem pras manibus habuifle codicem Joannis, in quo legerer, natus eft.
Quid ni autem ? quum nos quoque in Veronenfi MS. ita fcnptum le-
oamus. Quid tarnen propterea accedit auâoritatis novae illi & erroneae
le&ioni , u aliquis obfcurus homo & imperitus prætulit codicis fui leâionem
ufurpatæ a Patribus, & in emendatis quibufque codicibus re-
ceptæ? Sufficiat nobis oftendiffe non elTe impofterum obtrudendam in
hac quasftione Vigilii Tapfenfis, a u t , fi mavis ,'Idacii aufloritatem :
nam contra apparet,ab auclore ejusDialogi ( quifquis ille demum fue-
r it) Joannis locum juxta receptam & veram leâionem fuifse in eo- .
dem loco ufurpatum ; quod miror non fuifse vel leviter indicatum ab
afsertoribus novae le âionis. Ceterum G Vigilius, ut Chiffletius & alii
paffim perfuafum habent, auflor fuit ejus libelli, qui de Trinitate éf
Spiritu Sanlio infcribitur,éc Diaiogus duodecimus apud eumdem Cinffle-
tium numeratur,qui tarnen in quibufdam Athanafii editionibus Xlmo
perperam jungitur,eo quod ex duobus unus tantum conflatus fit libel-
lus, (eum tarnen Montfauconius ipGAthanafro adjudicare maluit, quum
tarnen latine habeatur tantum , nec ab ullo Græco fcriptore laudetur)
ex eo haberemus aliud argumentum, ex quo confirmaretur Vigilium
receptam leâionem ufurpafse. In eo enim legitur, pag. 974. partis 2.
Tomi I. Opp. S. AthanaGi novifs. Edit. In principio quidem Euangeli*
Joannes de Salvatore, i f de bis qui crediderunt , ait : Quotquot eum. re-
ceperunt, dédit eîs poteftatem Glios Dei Geri, qui credunt in nomine
ejus, qui non ex fanguine, neque ex voiuntate v ir i, fed ex Deo
nati funt.
ï6. Veniamus tandem ad Auguftinum , ex cujus Confefsionum lib.
V II. cap. 9. locus quidam producitur in fpeciem quidem nov<e leâioni
flabiliendæ & conGrmandæ opportunus , reipfa tarnen qdmodum in-
firmus , & ambiguus. Sed ClarifT. Anfaldum audiamus—prrius, qui
pag. 199. De qutbenticis , & c ., eum magniGcis verbis extollit ad Gdera ,
appellans primum apertijjimum ac pulcberrimum teftimonium , in quo locus
ille Joannis juxta Tcrtullianxam leftionem clare, evidentes , ac miriftee pro-
ducitur : tum , eo teftimonio recitato, ita pergens: En monument um foie
darin s , ac evidentia ipfa evident itts , quod non tempus edax , non E d itor
impotent aufus eft diruere; monument um, inquam, quod nullum Barza-
tti effugium, nullus Rigaltianus, aut Priorianus poterit abolere temetator.
Statuitur ex bac allegatione Verfto Africana, jam oiini Tertulliani tempore
in ufu babita, nondum Auguft/ni estate ansiquata. Nofcitur ex Hipponen-
fis citatione Lectio codicis a Vulgata diverfi, in tempore exfcripta : nec. enim
ad_ fenfim, vel memoriter Joannis verba is allegaße dicendus eft , qui Euan-
gelicam doctrinal» non quidem hi s.{qua citât) verbis , fed aliis loquendi
modis, Plàtonieorum in Jeriptis fe. invenijfe teftatur. Deinde quum cetera
prioris capitis Joannis commuta ex codice Cbriflianorum , feu ex pbrafi
Euangtlica cites y ;üud etiam comma, quod in quaflione eft , non quod, ad
verba ipfa fpeciat, allegaße nemo d u b it a b itHæc Anfaldus, quem mine
tnihi, falva tarnen amicitia & obfervantia, qua ipfum, ejufque Infti-
tutum profequor, refutandum éfle video.
17 . Ac primum, anteqüam' locum ilium ex libris Confeffionum
expen-
5 * 7
expendamus, oiperæ pretium erit animadvertere-Auguftinum fspius iii
ceteris fuis feriptis citalïe & explicafle locum illjira Joannis, juxta
tamen communem & receptam leâionem, nuffiquam autem memi-
nifle alterius leâionis, quam unice ex libro V II. Confeffionum Anfaldus
educit, fecutus in eoCrellium fub petIonaArtemonii, in libro cui
titulus: Initium Euangelii S. Joannis, &c ., par. I. cap. X X X IV . ntim. 9.,
feribentem: Talis leilio exflabat etiam in Plàtonieorum libris y quos Awu-
ftinus Confejf. lib. V I I . c. 9. recenfet. Item, inquit, ibi le g i, quia Deus
Verbum non ex carne, non ex fanguine, non ex voluntate Viri, neque ex voiuntate
carnis, fed ex Deo natus eft. Porro loca infignia, in quibus
S. Auguftinus edifleruit verficulum ilium Euangelii Joannis, fu n t,
1. ex Tom. I I I . , in Traâatu II. in Joannem , num. 14. & Ï 5 ., i. ex
Tom. V.,in Serm. G X IX . num. 4 ., J. ibidem in Serm; C X X I. num.
4.'& 5 . Agit autem in his Sermonibus, non fecus ac in Traftatu illo
in Joannem , non obiter, fed ex inftituto, de initio Euangelii S. Joannis.
4. ex Tom. II., in Epift. C X L . , quæ eft ad Honoratum , num.
9. & 1 / . . j . ex T om .X .,in libro I I .D e peccator. meritis, num. 37. de
3 8 . ,quo tamen loco aliquantum a vulgata leftione recedit, & ad earn
propius accedit, quam in libro VII. Confefs.- feqnitur : ita enim ha-
bet : Non enim omnibus bominibus dédit, fed qmtqudt receperunt eum, ut
Deo renafeerentur fpiritu, qui feculo nati erant carne. Sic enim de bis di-
flum eft : Quotquot autem receperunt eum, dédit eis poteftatem Glios
Dei Geri, qui non ex carne, non ex fanguine, non ex voluntate vî-
r i , non ex voluntate carnis, fed ex Deo nati funt. Porro indicari a
me textus , verbis Anfaldi utar, totidem apertiflinia ac pulcberrima tê-
fiimonia funt, in quibus locus ille Joannis , non juxta Tertulliarueam , fed.
juxta communem IcBionem clare ,evidenter, ac mirifice producitur,® declarator
. verba ipfa Auguftini tranferibere oniittam ,> nam quifque ea per
fe facile confulere poterit. Si itaque exftitifsét VerGo ilia Africana,
de qua Anfaldus -, in qua natus e]L iegeretur, ea-que olim ab otnnimh in
Africa Chriftianorum manibus tereretur; qnæro qui faftum fit , aut
Geri potuerit , ut Auguftinus in omnibus illis loeis, iti quibus eum
Joannis verftculum producit & edifserit, potiffimum veto in Sdrnioni-
bus ad populum habitis, conftanter communem leâionem inculcaverir,
nec faltem, ut ftepe alias fe cit, diferepantiam alterius léflionis nota-
verit? Hanc certe difficultatem ûbimet proponére & folveré debuif-
fe t , qui uni illi ex libris Confdfsv textui iftnixus, TcrtullianeèarA, ut
ipfe vocat, leâionem Auguftino aptare Volüit ; alioquin , quod foie
clarius, é ' evidentia ipfa evidentius prædicatur , incertum prôrfkis & ob-
feurum evadit : nempe, an ille legerit in Sacrô codice, natus eft, ut
Anfaldb perfuafum & certum eft.
18. Sed concedamus intérim in libris Çémfefs. Auguftinum tran-
fcripGfse ad verbum. Joannis textum , atqiie adeo habuifse prie manibus
codicem, in quo ita feriprum exftaret : quid -itide-sequeretur demuih?
Quum idem muftis aliis in locis fupra a me indicatis legerit, nati
funt, ha neque uriam’ leâionem in ceteris fuis feriptis poftea editis fit
interpretatus ; fequeretur agnitam quidem pfimum , fed repudiatam
poftea fuifse leâionem alteram, & indignant habitaffi, cujus ne mé-
minérit quidem. Neque enim; mirum efse debet, fi eo tempore exftarent,!
in Africa potiffimum/codices aliqiiOt vitiofam illam leâionen
»