genuine filium : eo pro potentate fui ex nihilo ; ia
fubftantiam novam atque alteram , fadtiim Dominum
novum alterumque : fuifle autem tempus quo filius
non fuiflet . Igitur hujus mali cauffa fynodus apud Ni-
cæam ex toto orbe contrahitur . CCG fiquidem &
duodeviginti epifcopis congregatis fides plena confcribitur
hærefis
i eo pro potefiate, &c. ) Gifeli-
<ius & Vorftius eo di&um volunt
pro earn ob caujfam; quod tamen
non placet. Ego aliquid excidifle
fufpicor, & Hilarii locum confe-
rens, is* ab eo reponendum velim.
Galefinus ex arbitrio is* pro p. edidiri
pro pot eft ate fui ex nihilo )
Vorftius.* Legendum fortajje pro po-
teftate fua : ut fcriptum hoc fit pro
potcftate eius, patris puta • Cou-
tantius ad Hilarii locum hæc ad*
notât : Alius five ex nfbilo, ex fub-
tfantia nova atque altera* Vrafe-
rimus cum Sirm. ex MS. R emig.
fui ex n ihilo, fuffragante proxime
all at o Sulpicit locb, ex quo cetera
corrigimus . Vid. lib. 6. de Trirt.
mum. 1 8. Hæc ut verior le&io fit,
oportet tamen pro potefiate fu i ex
Vorftii fententia idem valere ac
pro potefiate p a t ris , adeoque reci-
procum fui nullo pa&o a potefiate
crit feiungendum : quod tamen in
Coutantii editionè faéfcum appa-
re t . In MS* Vaticano paullo infra
deeft faBum : mendofe.
3 f u*SJe nutem tempus quo & c .)
Occurrit frequens hæc Arianorum
blàfphemia in Chriftum, quæ fane
ex præmiftis neceflario feque-
batur : itaque Hilario lib. iv* de
T rin. num. 42. Arianus .dicitur
de non cxflantibus Cbrifli novus con-
ditor. Vide eumdem nu.3.ejufdem
libri & alibi faepius .
4 Igitur huius mali , &c. ) Hi-
lar'US in laudato Fragm. num. 27.
Igitur comprimendi mali ifiius cauffa
trecenti v é l eo amplius epifcopi
apud Nic<eam congregantur : in 0-
mnes Aria nos adfenfu omnium da-
mnatio heretic a decernitur, is* evo-
Jutis euangelicis atque apoftohcis
doBrinis perfeBum unitatis catholic
s lumen effertur • Quid igitur fuerit
expreß um y fides ipfa , ut eft ex-
pofita, commettdat .Quod attinet ad
numerum epifcoporum orthodoxo-
rum , qui Nicæam con vénérant ,
cccxvin. paullo infra fuifle tradit
Hilarius, & in libro de Syn. num.
86• , & contra Conftantium num.
1 7 . , ut alios antiquos fcriptores
omittam, de quibiis Tillemont, de
Nicæna Synodo agens, Art* li. &
Nota if.
6 fides plena confcribitur ) Ipfl
Hilario Fides ( feu Symbolum )
Nicæna plena atque perfeBa dicitur
Fragm-iaudato nu.28., & num.
32. diligens Kicæni uaBatus per-
feBufque fermo. Placet autem noc
ipfo loco Nicasnam fidei formu-
lam trahfcribere ex Hilario , qui
eamdem duobus in lo cis, fcilicet
in libro de Synodis mim. 84. &
Fragm. I I . num. 27. récitât iifdem
fere verbis, fi pauculas a librariis
pociffimum, ut credimus, indii&as
variantes excipias •
S ymbolum N icænum ex H il
a r y l nntis.
Credimus in unum Deum patrem 0-
mnipotentem , omnium vifibilium (y»
invifibilium faBorem: fa* in unum
Dominum ( in lib. de Synod, addi-
tur no ft rum ) Jefum Chriftum , F ilium
Dei uni gentium \ natum de Pâtre
( ibid, filium Dei\ natum ex Pâtre
unigenitum ) hoc eft de fubflanti
a Patris , Deum de ( ib* ex ) Deo y
lumen de ( ib. ex ) lumine, Deum
verum de Deo vero , natum non fa -
Bum-y unius fubftanti<e cum Patre,
quod grata di.unt ôpoo'voiov ( ib.
quod grace dicitur homoufion ) per
quern omnia faB a fu n t , five ( deeft
ib- fiv e ) qu<e in caloy Jive ( deeft
ib. fivej, & eius loco & legitur )
qus in terra : qui propter nos homines
& propter noftram falutem de-
fcendit,
5
hærefis Ariana damnatur . Imperator decretum epifcopale
compleflitur . Ariani nihil contra fan am fidem ret ra fla re
aufi, fc quoque tamquam acquiefcentes nec aliud fenr
tientes Ecclehis mifcuerunt : manebat tamen in pefl.oribus
fcendit, inearnatus eft, homo ( ib.
homo) faBus eft, paß us ( ib- is*
paffus ) eft y is1 refurrexit tertia
die]y adfcendit ( ib. is*, ad fcendit )
in Icpelos , venturus \udicare vivos
is> mortuos : is* in Spirit um San-
Bum . Cetera vide in fequenti Nota.
1 beer efis Arianq damnatur} Da-
mnatio haerefis Arianas his verbis
concepta fuit ex Hilario.* Eos' autem
qui die tint, E r at qtiando non e-
ratyis1p.ritis quamf itt lib- de Syn.
antequam ) nafeeretur, non er.at, is*
quia ex null is ex ft antibus ( ib. is*
quod- de nan ex ft antibus ) faBus efty
quod gr<ecii% oux ovrav dicunt (non
habentur in lib. de Syn. bxd po-
ftrema verba quod Gr<ec\ &c- ) vel
( fupple ex ex lib. de Syn. ) alia
fubftantia y five ( ib. pro five legitur
aut ) eßentiay dicentes mutabi-
lem is* convertibilem Filium Dei ( ib.
eonvertibilem is* demutabilem Deum ) ;
hos anathemajtzat catholic a is* apo-
ftolica Ecclefia ( ib. deeft is* apofto-
lica ) •
2 nihil f. s. ƒ. retraBare aufi )
Num legendum deBreBare ? Sane
capite fequenti pag.198. retraBari
a lia , & quidem communiftima fi-
gnificatione habetur pro iterum tra-
B a r i . Contra apud Hieronymum
comm, in cap .x iv . Matth, haec mihi
occurrunt; quafi inviti is* retra•
Bantes Apoftoli a Domino reeeßerant:
ubi retraBantes pofitum videtur pro
detrcBantes. Sed quidquid de ea le-
öione ftatuatur, audiamus Rufinum
rem ipfam fufius exponentem lib. i.
cap. v. Decern is* feptemfoli tunc fu if -
fe dicunt« r , quibus Arii fides magis
placeret, extrinfecus ere at urn Dei F ilium
ex null is ex ft antibus, is* non cx
ipfa Patris Deitate progenitum con-
fit ent es . Defertur ad Confiantinum
Sacerdotalis concilii fententia: ille
tamquam a Deo prolatam veneratur ,
w i f i quit tent aßet obnitiy velutjontra
divin a flat ut a venientem inexfim
Hum fei proteftatur aBurjtm . Sex igitur
foli cum Ario fe. patiuntur expel-
l i : reltqui vero uhftecim confilio in ter
fe habito acquiefcunt ad fubferi-
bendum manu fol a , non mente : cu)us
Jimulat ion is auBor pracipue ex flit it
Nrcomrditf epifcopus Eufebius . In terim
quoquo modo aliis ve rit ate, a-
lits fimulatione yficut poft exitus do-
c u it, fubferibentibus ...» co ncilium.
diremtum eft • Quod autem T ille -
montius ( ^Synpd. Niesen. Art. I I . >
opponit huic Rufmi narrationi, fÿn-
odum ipfam Nicæna nr, turn T heo-
döretum & Philoftorgium, duos tantum
épifcópos nominate, qui Ni-
cænæ fidei fubferibere pertinaciter
renuentes exfifio multati fuerint ,
verum quidem eft ; fed fi attenda-
mus verba fynodi in epiftola ad Ec-
clefiam Alexandriæ, prout a Gela*
fio Cyziceno refertur, licet mentio
exprefla tantum habeatur Secundi
& Theonæ , alios tamen præter iftos
eadem fententia punitos indicat :
r<Sv y dp durdv xctxeïvoi oùv to It dhkoic
TirvxHxairiv eamdem enim ( quam
Arius ) is* ifti cum atiis pcenant
fubierunt. Legitur quidem hæc «adem
epiftola apud Socratem & Theo-
doretum , fed fine verbis illis
cvv rois ctkoti : itaque dubitarc
poflit num unius Gelafii teftimonio
recipienda fint: fed nec apparet cur
ab eo inferi debuerint.Quod autem
in hac fynodica epiftola ■ duo illi
tantum , Theonas fcilicet & Secundus,
nominatim recenfeantur, id in
caufla fuerit, quod ipfi tantum ad
Alexandrinum Patriarchatum , ad
quern potiifimum epiftola feriptft
fuit,pertinerent : Theonas enim Mar-
maricæ Ecclefiæ, fecundus Ptole-
maidis quæ in Æ g yp to ,feu Penta-
polis, epifcopi erant « Hæc ad Rufi?
ni narrationem vindicandam , quoad
eius fieri poteft , diâa fint «
Bb a