
X X Ï V . P R Æ F A T I ICE
infignem ilium Præfulem prohibuiffe ne in Scholis Bononienfibus la»
-fciva poetarum antiquorum .carmina, utpoce turpiura -voluptatum in-
-citamenca, prælegerentur, fed eorura loco alia fan&iora -at que hone-
Iliora fubftitucrentur., & maxime quæ ad Chriftianæ 'religtonis la-
cræque hiftoriæ rudimenta edifcenda conferrent ; Sigonium autcm , ut
ejus Audio obfequeretur, Sulpicii Severi libellos commentarus illu-
Arare agareffum, ut in iis pueri,q.uafi in tabula quadam , delineata
ronfpicercnt quæ ab Adam ufque ad Chriftum gerta erant. Equi-
<iem nec Palæoti confiliurn per fe omnibus placere, nec Severi Epitome
fatis caftigata videri debuit, quæ teneris de rudibus puerorum
animis informandis inferviret: verum, his propemodum diffimulatis,
in Sigonii potiflimum Commentarium infurrexerunt nefcio qui , acer-
jimas in illud cenfuras confcribentes, quibus ejus au&ori poAremis
vitæ fuæ annis graves moleAias exhibuiffe oportuit . Habentur Tomo
VI. de ultimo Operum Sigonii cenfuræ illæ., turn in alios quoldamSi-
|»onii libros, turn præcipue in illud Commentarium: habentur .etiam
ibidem Sigonii ad fingula fere obie&a refponfiones, quibus tarnen
cenforibus neque fatisfacere, neque obAruere os potuit. Equidem
CI. editor Philippus Argelatus ( qui, ne a liquid oraitteret, quod ad
Sigonium quoquo modo fpe&aret, eas cenfuras ex duobus MS3. de-
fcriptas primus vulgavit ) acriter queri.tur non femel de nimia Cen-
foris Sigonium reprehendendi, quin immo calumniandi libidine-* nam
col. 1068. eum nobis repræfentat inani timoré perculfum, 71e Sigonius pra-
ve de catbolica Religione fentiret, in Pontijicem Romanum injurius ejjjet, pa-
trocinium bareticorum fubinde fufciperet, aliaque id genus prater Cbriflia-
tri bißorici mums aftute moliretur ; ideoque extra oleas non raro abreptum
fuiß'e y & qua fcrupulis vanijfmis , qua difteriis atrocibus, Sigonium ra-
bido prorfus calamo mordentem , ea loca cenfura vexaß'e, qua nullam pa-
tiebantur reprebenfionem , a de o ut illud beic ufurpari queat :
D i mitt it corvos, vexai cenfura columbas . *
Hæc ibi : fed vide rurfus eumdem col. 1 1 3 9 . , nec non aliud ejus Mo-
nitum col. 1 1 7 2 . , ubi adhuc acrius in cenforem invehitur.
18. Equidem , ooa-««gurcrim In Tcriptis illis non obfcura appa-
rere indicia cenforis morofi , dc minus quam par erat Sigonio æqui, ne
dicam iniqui & malevoli ; ita facile conceffcrim, Sigonium nonnullis
in locis minus caute & pie loquutum , in eoque praefertim fere fem-
per ChriAianas aures offendere, quod Religionis noAræ myAeria &
ritus verbis ab Ecclefiæ confuetudîne penitus alienis , quin etiam a
Scriptoribus profanis ad facrilegas Idolorum cæremonias • defignandas
ufurpari folitis , nimio Iatinæ elegantiæ affe&andæ Audio, explicaverit :
quod fane vitandum magnopere ei potiflimum erat, qui in puerorum
gratiam fcriberet. Attendenda eft etiam infelix conditio temporum ,
quibus Sigonius fcribebat : quum nempe infanus haerecicorum furor in
Catholica dogmata dc Ecclcfiafticam difciplinam debaccharetur , fufque
deque verteree divina humanaque omnia, quare cenfores ipfi monent,.
col. 116 5 . Ecclefia boflium fraudulentijfima {India , qui verba fententiar
ortbodoxorum Patrum vel perverfe interpret ant u r, vel non intégré, fed mutilate
,
(*) E x Juvenali ,Satyra I I . verf. 6j. ubi tame« lego: 1>at ventant c o rv it , ce tera.,
P R Æ F A T I O. X X ^ ,
late citant y vel y quod majoris etiam impudentia e ft, apertiffimt dépravant $
vos coegérant a d banc provinciam ajfumendam , ne .dc nobis tela contra nos
fumfiffe gloriyitur: cetera. Accedebat etiam, ut puco, ad invidiam
•aliquant Sigonio conflandam, iplius anteafta ftudiorum ratio, vitæquô
inftitwtum: nimirum homo laicus , & a prima .ufque .ætate in Roma-
jia Græcaque eruditione fere unice verfatus, minus idoneus videri
nonnullis debuit, qui in feneftute ad facra ftudia animum adjiciens,
,TheoIogum ftatim ageret., de de Ecclefia'ftica -Hiftoria , ac de Hrebrxo*
rum Republica libros ederet : quod tamen ille auftorc & iv^pulfore
fummo Pontifice * fe face re gloriabatur. Neque vero ejus monte,
quæ quarto .anno ab edito Sulpicio accidit ( fcilicet an. MDLXXX>-
I V . , menfe Augufto) reftinftum fuit ea de cauffa conceptum ab a\u
•quibus in ipfum odium.; funt enim hæc Antonii Paflevini, ’Btblioth.
Sele&æ,Romæ an. .1593. vulgatæ-, lib. IV . cap. 1 3 . , de eo verba , quæ
plane refpondenc i i s , quæ habet Auélor cenfurarum,Tom. VI. col. 1139**
Mam <& Carolus Sigonius, qui pojlremus ei libre (de Sulpicii Hiftona loquitur^
manum admovit , a viris cordatiffimis -non immerito admonitus efi
a arum rerum , quas, ut erat in litteris bumanioribus pr aft ans , in facris non
itemnon d ubi to quin, ft revivifccret , ipfe emendaret ; quippe ante tribunal
aterna Voritatis fu it , jamque ea qua jvlcmus in bac vita plerumque tueri
acrius, ftatim ad Divina lucis radium quanam fint apparent ] nil ei ob-
w it y fi nos y qua ii quos diximus , Viri in eo animadverterunt, fummatin*
bue attexamus. -Hæc iJde, ad fupra indicatas cenfuras profeâo refpi-
ciens , eafque fuo calcuio approbans.. Præterea quos ftatim recenfec
Sigonii errores, omnes excerpti ab ipfo fuerunt ex Summario Annota**
tionum , quod habetur eodem Tom. V I. col. 116 5 . & feqq.: poftrem®
quæ eodem ca'pice,a pag. 546. & deinceps, PoITevinus monere p e ro it ,
tacito tacnen Sigonii nomine , conveniunt pæne ad verbum cum i i s ,
quæ col. 1141.de feqq.Sigonio fingillatim a Cenfore objiciuntur . Argelatus
quidem col. 1067. feribit, fe cenfuras ac refponfiones dum hgeret, in
id etiam intendiffe a ni mum , at ipfarum auftorem expifearetur: quod tamen ,
inqu it, minus ajfequuti fumus . I d colhgimus unum , cenforem, qui non fe-
mel bominem Clericali orctivi adfcriptnn» t &c. Ls tamen fi Pof-
Tevinum le yiffet, facile fufpicatus effet ipfum fuiffe Cenforem , auc
Taltcm aliquem -ex illorum numéro: n«m plures fuiffe ipfe fignificat.
Uecumque*tamen fe res habeat, minime perficere potuerunt cenfores
illi quod volebant, nempe ut proferiberentur aliquot ejus lib r i,in qui-
bihs Commentarius in Sulpicium Severum : qui poftea .recufus *fuit iit
‘Germania , fc. Francofurti an. 1592. de Hanoviæ 1602. , noviflime au-
tem infertus eft in Mediolan^nfem Sigonii Operum colleâionem,
Tom. IV . , una cum fele£Us Variorum , nec non Vorftii animadverfio-
nihus dc notis, opera Claxifs. Abbatis LaurentiiMafei,cujus honorificana
men-
(*) Hæc nimi rum Sigonius in cpifto-
3a ad Gregorium XM I. S. P . , qua ipfi an.
1 582. nuncupavir Opus, -de Qjtp.Hebraorum:
Hoc egOy itiquit, j&m tum ixt eilige re capt^
quum quinto ab bitte anno jv jfu Sanft ita .
l i t Veßra a d Eccltfiafticam H>flor am per-
hiifirandam , at que , v b i ret .pofluiore vide*
Sulpicii Severi Tom. I I .
retur y fupplendatft me contuli . Equiderft
Venerabi'Iis fervus De i,& immortalis fiienro-
rra: C»far Baronius Annales fuos nondum eo
tempore vulgare cceperat, quod tandem fe-
dence'Syfto V.jGtegoTii X I I I . proximo fuc-
ceffore jfa^ lum -eft anno 158«» & demceps»'
4