4 5 » I N S U L P I C I U M S E V E R U M
interpretationem qnam nobis Clericus obtrufit, ex Hebræi Caraitæ
cerebro primum , & ante aliquot fæcula , prodiiffe. Apparet fecundo,
eamdem ipft Simonio probatam fu ilfe , qqod non tantum in hac Præ-
fatione ab eo faflum arbitror, fed etiam in Hifloria Critica V .T . , quæ
ante aliquot annos prodierat. Non nihil fane in hoc argumento ab
eo fcnptum fuiITe Vol. 2. pag. 343., alicubi le g i, fed fruflra quæfivi
jplum locum in editione Amilelodamenfi : quare nihil affirmare aufim.
Utcumque tamen f i t , non effugit ipfe Simonius notam audacis intem-
perantifque critici , & imperiti Theologi , quod Caraitæ Judæi opinio-
nem m fupra alia to loco lit fecutus, eamque non ab aliquo vuloari
lcriptore , fed a doftilfimo & celeberrimo Gallise Epifcopo Bofluetio
îpfi impaftara inGallico libello infcripto: Premier Inftruliion, Sac. , qui ha-
beturTom. V I. Opp. ed. Venetæ. Produftis nimirum ab eo primum ipfis
Simona verbis pag. 5 30 ., hæc Nota adtexitur. Ipfum Gallicum textum
dabimus, neque enim ita facile eft in latinum S g | x, ?i, transferee fer-
monem. R EM A R Q U E . II eft de mauvais exemple d’ autorifer les
re lie s de laj Verfion par le témoignage d’un C a ra ïte ,c ’ eft-à-dire, d’un
Heretique de la Loi des Jo u i f s ,& de fournir aux libertins des moïens
pour éluder dans les Texte s les plus clairs, les miracles les plus avé-
r */., *L , ra“ u“ eur n* remédie pas à un fi grand mal par un carton,
qu l i a fait pour cet endroit de fa Préface. Que fervent ces cartons
quand le Public n en eft pas av e rti, & qu’ il les ignore l On fait plus
dans le debit de ce L iv r e : on vend à la fois Sa l’ e rreu r, & le prétendu
correftif: l’ erreur n’ a rien voulu perdre: on fatisfait la mau-
vaife cunofite, & le venin s’ infinue. On fait d’ ailleurs, qu’ il v a
des fautes, ou un fage Théologien ne tombe jamais: celle-ci eft de ce
nombre, puifqu’ on y tourne en régie la témérité Sa la menfonge, &
qu on ne peut même fe réfoudre à les fupprimer . Quæ ClarilT Bof-
fuetius in Ricardum Simonem , nos potiori jure in Joannem Clericum
poflemus regerere; quoniam hic non obiter, ut i lle , fed ex inftituto
Dmertationem integram ad eamdem perniciofam opinionem ftabilien-
dam compofuit.
28. Quamquam non defuere ex ipfis Heterodoxis, qui in Cleri-
cum fpecut'm infurrexerunt ea ipfa de caulTa. Hæc nimirum habec
Chnftophorus Matthæus Pfaffius,vir in litteraria republica Celebris, in
Prætat. ad eos Clerici Commentarios Tubingæ an. 1733. recufos : Qua de
o odoma Jt mttmarumque urbium fubverfione & de ftatua falis commentons eft
vtr doit us, pajfim refutarunt ortbodoxi ( memineris eum qui ita feribit
lubmgenfem Theologum fe profited) quos laudavimus in diff. de relia
Sbeologia parabolic* & allegorica conformation, pag 3 7 . Differtationem
Ptafln mihi Iegere non contigit : incidit autem aliquando in manus
meas Hermann! Witfii Exercitationum Academicarum Duodecas, Ultraje-
« 1 an. 1714- imprefla, cujus operis Exercitatio I I I . eft de Uxore Lo ti:
quare minime dubito Witfium ex iis effe quos paullo ante a Pfaffio
indicator vidimus, Tradit enim Witfius ea Exercit. num. X . , uxoretn
j11 ,ta e“ e ftutuam fa lis per veram metamorpbofin, fcilicet, ut corpus
muhebre dtvtna virtute mutatum fit in flatuam five acervum fa lis ,id e fl ma.
tcr“S Jo t a & Jiabilis, quale eft fa l minérale, quod marmoris inflar exfetn-
ditur ex ruptbus , &‘ nulle imbre liquefeit, & pro faxis ad adificandas do-
mes tdoneum eft, H x e ejus fententia e ft, quam nos tamen non in omnibus
D B S E R V A T I O N E S. 4s*
mnibus fequimur; ficuti nec quæ num. X I II.a b code ni traduntur. Hac,
inquit, sert a arbitror. Pro incertis habeo x. Mod um, quo metamorpbofts
bac fa l l a fit : an, quod Ju d a i volant, v i ignis & ftilpburis caleflis , quo
quafi fulmine taHa obriguerit, ac quafi in talcem verfa f i t , an alia qua-
cumque ratione nobis incognita. 2. Figuram , quam retinuerit: an ea femi-
nea fuerit ; an veflita : an eddem in fpecie quam viva gejferat : fic ut IS mu.
tata cognofci pro uxore Loti potuerit, 3. Durationem in eodem fiatu: quam-
diu remanferit, & an Jofepbi adhuc at ate fuperftes fuerit. Quamvis earn
fibi vifam exprejfe narret, non tamen idcirco pro exploratijfimo habendum eft.
Verum cujus gratia tota ilia difputatio a Witfio inftituta fu e r it , e x
num. X V I I . colligitur, cujus eft argumentum: Clerici paradoxa bujus
biftoria explicatio. Statuit nimirum ibidem: Sed uti nimium credulitati
Ju a indulgentes viri optimi ,bac quidem in parte, in excejfu peccaverunt ', ita ,
ut mitijjime loquar, longe cis obfequiofa fidei terminas confiftit Joannes Clericus,
nimium indulgent lafeivientis ingenii ratiocinationibus : cujus ext at D if-
fertatio de ftatua falis, quam fuis in Genefin commentants fubnexuit. ceter
a . Hoc fcilicet eft Witfii judicium tum de Clerici in univerfum opi-
nandi licencia, turn fingillatim de ejus fententias in hac quæftione au-
dacia & temeritate: quod noftro quoque, qualecumque e ft, fuffragia
confirmare haftenus conati fumus.
Pag. 14. lin. 7. apud puteum juramenti ) Scilicet, apud Beerfeba,
feu Berfabee : quod nomen a L X X . Interpretibus in Jibro Genefis g r a ce
redditum fuit y.nVp i s w u t i , five Sp*ou, puteus juramenti. Ratio hujus
nominis, fub Abrahamo primum puteo & vicinæ region!, fub Ifaaco
vero urbi etiam proximæ impofiti, colligitur ex Gen. X X I . 30. & feq.,
nec non X X V I . 33. & feq., nempe ex juramento & feedere ibidem
inito ab iifdem cum Abimelecho rege. Accedit quod eodem cap. X X -
VI. verf 18. dicitur Ifaac rurfus fodijfe puteos, quos primum foderant
fervi patris fu i, quofque eo mortuo obftruxerant Philiftiim ; appella-
viffeque eos eifdem nominibus ,quibus ante pater vocaverat. Nihilominus S.
Hieronymus ex loco Gen. X X V I . 33. notam etymologiam eruit , quant
etiam Vulgata noftra eo loco exhiber: nempe, ut puteus abundantly ,five
faturitatis, diflus fu e rit. Placet hoc etymon expendere, non adeo ut minus
confentaneum Hebr. textui oftendam, quam ut appareat, quant
multat in eodem textu diferepantiæ olim eftent, quæ fæpius variis &
inter fe oppofitis interpretationibns occafionem præbuere. E t quoniam
hoc agimus, notanda obiter eft diferepantia quæ inter Hebræum Græcum-
que textum occurrit in fupra laudato verf. 18. ejufdem capicis. Habec
ibi Hebr. Puteos aqua , quos foderant in diebus Abrabx patris f u i , Sac. Septuaginta
autem multo melius, quos foderant fervi Abraham patris fu i:
ex quo apparet hos legifle ibi, am an ' t a p , ubi nunc legitur Dm3K '0 ’ 3.
Leftionem L X X . fervat adhuc codex Samar., eamdemque fequutus
eft Hieronymus in Vulgata. Error natus videtur ex verf. 1 5 . , ubi u-
trumque verbum occurrit, 133p & ' 0 ' 3 . Sed ut ad verf. 33. redeamus,
S- Hieronymus, ut dicebam, reddidit: E i appellavit eum abundantiam,
feu ,u t in Quæft. Hebr., E t vocavit nomen ejus faturitas. cur autem ita
verterit, his verbis exponit. Licet enim , inquit, fupra ( nempe Gen.
X X I .) ex verbo juramenti, five ex feptenario ovium numero, quod Sabee d icitur,
affertterimus Berfabee appellatumj tamen nunc ex eo quod aqua in-
L 1 1 2 venta