
tum Moyfem probat? Rem primum feriam in jocum vertic, Poetæ cu-
jtifdam mentionem injiciens, qui ad cryftallinos illos muros pifces quafi
per feneftram fpeßaturos adduxerit tranfeuntes Ifraelitas, cum verfus
quofdam ex IV. Géorgie. de Ariftæi fabula récitât. Denium confugit
a'd locum ilium, Ex. XV . 8 , cujus & nos paullo ante memininms .
3 1 ofes q indem, inquit, in C anti co y E x . XI*. 8 ;, Poet a baud abfi militer
rem deJcrip f it , fed fidi Interpret is fuit figuras fe'cerhere a-proprie ditlis .
Quis autem non videt ioxtf/‘et7l<Tu-üov bunc ejfc fermoncm : Vento narium
tuarum coacervatæ func aquae, fteterunt fiuenta quafi granorum acer*
v u s , in medio mari coagulatæ funt abyfli. Non equidem negave-
rim figuratum hunc effe fermonem: concefferim Ultro aquas non
fuiiïe proprie in cumulum faftigiatas, aut coagulatas: debuit tarnen
vere contig'ffe aliquid, quod coacervationi, & coagiilationi aqua-
rum admodum fimile videri poffet. quale autem fuerit illud , femel
& iterum fuperiori capite planius dixerat Moyfes, ubi non Poetam ,
fed Hiftoricum agebat. quare fi quae in Cantico duriufcula habentur ,
explicanda & emollienda fuerant ex Hiftorica narratione j non autem.
hæc obfufeanda & pervertenda çi fu it , dufto prætexru ex fiourato
Cantici ftilo . * p
10. Sed ita fa & urn a Clerico oportuit, ut novam dcabfurdam fuain
fententiam obtruderet., quam , ut fupra indicavi, aperte proponit his
verbis: ltaque exißimamus divifionem illam aquarum Idunuci maris ejufmo-
di fu i [fie , ut poflquam omnem a quam, nifi qua in profundioribus bafit la-
cunis , ab intimo finu ad ejus oftium expulit vent us aft um auge ns, e regtone
Jfraelitarum latijfimum vadum exftiterit (ÿ tr anfit um in adverfum litt us eis
prabuerit. Quifque tarnen facile v ide t, hanc explicationem nullo modo
componi & conciliari poffe cum a Hat is Scripturæ teftimoniis: nulla
hic divifio maris, nullus hie quafi murus aut acervus aquarum a
dextris & a finiftris: nulla denique, aut faltem exilis & obfeura
miraculi fpecies,quod tarnen fupra modum femper fufpexerunt & ad-
mirati funt Ifraelitæ, ut ex toto illo Cantico, turn ex multis Pfal*
morum & aliorum Scripturæ librorum locis colligitur. Confer po-
tiftimum Pfalm. L X X V I I . v. 13. Interrupt ( feu d iv ifit, pp3 ) ma-
re y iÿ perduxit ( feu pertranfire fecit ) eos, 0 flatuit aquas quafi in
utre : ita Vulgata, juxta L X X . ,q u i l * j 10b legifle videntur : at
melius Hebr. 1 93, quae verba, tit vidimus, occurrunt etiam in
Cantico Moÿfis, Ex. XV . 8 , & valent, quafi acervus : huic addc
& verf 5 3 .. Confer & Pf. C X X X V . 13. & feq. Qui divifit (feu divi-
demiy y * ? ) mare rubrum in divifiones : E t eduxit ( feu , tranfire fe cit
) Ifrael per medium ejus. Infignis eft etiam locus Ifaiæ, L X l I i .
1 1 . & feqq., ubi inter cetera habetur: Qui feidit ( vel feindens, y p l 2 )
aquas ante eos, ut faceret fibi nomen femptternum : qui eduxit ( vd ambu
lare faciens ) eos per abyfifios, quafi equum in dejerto ( " fe u , in terra
arida ) non impingentem: nec non libri Sapientiæ, X. 18 Tra»ftulit
illos p r mare rubrum , tranfvexit illos per aquam nimiam : grxc,
text US, iitß ißufftv dvrout luffffeev ipuQpuv , >tsd iuiyetyiv aurevt fi ô'Sft vot vro\m
xqv • fc. Traduxit illos per mare ntb rm , & trartjmifit per aquam mul-
tarn: OC ^ap. X IX . 7. E t ex aqua y qua ante erat y terra arida fip-
paruit y ©f tn mari rubro via fine impedimento , campus g e r m in a ns
mc projundo nimjo; grxç, ijt yrpovf.fet»Tes vi«ro> jtnpùs oituhueis ‘.yßs £Qw
p >
ifvQpSf Qcthuffffis ’ccvi/j.Troh<ro( , ngi x\0H<pJpor vtltov tx xKvfavti
ßicu'ou: ad verbum, Oua autem aqua prius fuerat, ficca emergens terra
-vifa eft y e mari rubro via non impedita , fâ viridem berbam fer en s campus
e gurgite, vel fluftu 9 violento. Sequitur v e r f 8. Per quem omnis na-
lio tranfivit qua tegebatur tua manu, videntes tua mirabilia # monftra :
or. Ai ov van9ri r i e» o.xtTra^o'ptv»i %upl, Oiaptsamt Sau/axt« rtptLTct
: Per quem cum tota gerne tranfierunt, qui tua manu protegebantur,
aonfpicientes mir anda portent a . Denique libri Judith cap. V. 12., juxta qui-
dem Vulgatam, eamque Hieronymianam , latinam verfionem ; Fugien-
tibus bis Deus cali mare aperuit, ita ut binc inde aqua quafi murus fo-
lidarentur, & ißi pede ficco fundum maris perambulando tranfirent : quitus
tarnen in gr. textu refpondent tantum hæc: K« jtareÇipxyei 0
tpuSpxv 9ukuocxv tu-irptehi .dvTCùi: E t ficcavlt Deus mare rubrum cor am
eis. Pörro his & aliis hujufmodi locis eorum etiam refellitur fenten-
tia., qui putarunt Ifraditas non re£ia pertranfifle per mare rubrum
ex litto,re Ægyptio ad Arabicum, fed via femicirculari in idem lie-
tus rediifie ; quos ramen ipfe Clericus réfutât eodem num. IVi
l . Ratio nunc poftuîat ut quæramus, cujufmodi fu e rit, feu ex
quo cæli cardine fpiraverit veneus Ule, cujus mentio eft laudato E x -
odi cap. X IV . & verficulo de quo etiam agit Clericus toto num.
V.., cujus infiftemus veftigiis. Dicitur iraque ibidem in hebraico te-
xtu , Tny D'Ip n n a , in vento Kadim véhementi ; apud L X X . autem
vox ^ ^ p , ex .qua tota pendet quæftio , Notus inteTpretatur, «v dn’-
W vo'Tf fiiùu'ct>• Porro Clericus in fua verfione habet tantum vento vehemente
y in Comm. autem, ad vocem vehemente y h.æc adnotat : DHp
Kadim , quod proprie qui dem Orientalem fonat , fed fuit hic vehement
SeptemJrio, ut in Diatriba laudata oflendimus * <Juam helle autem ö-
ilenderit ,videamus. R e fe llit ibi primum root L X X . ïntt. ,q u i , ut vi-
dip^us, Notion y yerterunt . Sed Notus , inquit, ab Oceano fpirans,
in finu Erythrao *rx»feftvp»î« dumtaxat augere , & diutius folrto fuftine-
re potuil , quod Dei confiiio plane contrarium erat . melius tarnen di-
x ir fe t , fi non tam Dei confiiio, quam fuo ipfiirs fyftemati plane eon-
Jrarium efle Notum faflus effet. Id adeo verum e ft, ut aliam fta-
tim rationem ineat, quam ipfe aliquo pafto cum Dei confiiio con-
oruere poffe agnofeit . Nifty pergit , dixeris, vent urn in-cert am. dumtaxat
maris partem incidifé, tantoque impetu aquas difiecijfe, ut va -
da late deftituerint, ÿ utrimque, dum trajicerent Ifrael ita , J u f t us veilin'
fujpenfi fuerint, nulla foliti aftus ratione habita . neque tarnen hæc
«vagis i Ui .ariidet, quam p r io r, cur autem? Ipfum audiamus : Verum
prat er quam quod Mofaica verba tale nihil fuadent, certe qui y tant 0
Uirbine v i am illam perfiant e , tr an fire potuerint Ifraelita, nemo capiat y &c.
Hæc facili negotio dilui poffint, fi primum neeemus, ut fupra fe-
^rimus , vento potiffimum adferibendam effe cauffam , cur mare divi-
fum fuerit, & hinc in.de fufpenfum fteterit: deinde, fi obfervemus
vent,urn ilium, umdecumque demiun flaffe dicamus , validum feu vche~
meutern fuiffe ; id enim fignificat hebræa vox : poftremo eamdem
fere difficultatem fubire Clerici fententiam , qui quidem Septemtrio-
nalem fu i ffc co nt e.n dit v e n t u m i 1 hi m , fed prater mod um vehementem ,
ut paullo infra videbimus. Sequitur autem ilie contra root L X X .
difputans : Neque vox D'Tp Kadim neceffario No tus, ex etymologia,
SulpidiSsveriTom.il* N u n uu(