4 S 8 i n s u l p i c i u m . s e v e r j j m
fupra iT. 10. annotavi vet (res, quando Samaritieum laudant , refpicere verfto.
vem Symmacbi Samarita , e cujus biais editionibus alteram Origenes operi fuo
adfcripfit. sed hXc confirmatione indigent, aut potius dil.igentiori ex mi-
ne:certe hunc locum habemus Symmachum ita reddidifle , K*i it «' njjfM
cxStos fi<» ixhitt, fu'tnua SI iinCSn , eratque aubes inde quidem tenebra , bine
vero fplendens , qux interpretatio conoruit cum Chaldaica Onkeloli : E t
fuit aubes & obfeuritas Ægyptii.s, Jfraelitis vero lu x , ita fere & interpres
Syrus: fed , ut ego puco, perperam. licet videara plerofque ex reecn-
tioribus eamdem fuifle fequutos interpretationem , ne ipfo quidem Cle-
rico excepto,qui quidem alibi certa impugnans miracula, heic incertum
prorfus admilit , & in Paraphrafi ea verba ita expreflit: Qua parte Ægy-
ptiis obverfa erat, obfeura (3 tenebrofa fuit • contra vero illuflris & fplendi-
d a , qua Ifraelitas defpiciebat. Sed omnino ille textus ita reddendus
fu it: E l erat aubes & caligo ,qua illuminavit noblem ; fc. quæ interdiu ca-
liginofa erat nubes, noflu fplendorem emittebat : in quam fententiam
facile tum Vulgata lacina, turn Aquilas, & Samaritica interpretatio,
de qua fupra, conveniunr. Animadvercendum poflremo eft , hxc ipfa
verba a prxeedentibus & fequentibus parenthe/i diftingueuda effe.
D E T R A J E C T I O N E MA R I S R U B R I
D I S S E R T A T I O
Adverfus Jo . Clericum , ad pag. 25. lin. 5. Jamque eminus, &c.
I./"'VUoniam fupra Diflertationem Jo , Clerici de falina flatua ftife con»
\ Y fntavimus.non efl hoc loco prastereunda fine aliqua refutatione
altera ejufdem Diflertatio de maris Jdumai trajellione: quoniam etfi
concedit trajeflum ilium Jjraelisarum miraculum fuijfe, ita tarnen rem
geftam expofuit, ut miraculum ipfum, quoad potuit, extenuaverit, aut
omnino negaverit: quare faflum e i l , ut in hac quoque fententia mul»
torum offenderit animos, aliquofque contra fe adverfarios ex ipfis he-
terodoxis excitaverit, ut Pfaffius in Pr«efa.t. alias laudata tradid't his
verbis : Q u a de maris Jdumai trajeltione peculiari Dijfertatione commentatur
Clericus , ut miraculum enervet, réfutât a fuere pajjim a Viris doHijpmis,
quos laudavimus in Dijf. de relia Tbeolqgia parabolica (3 allegorica fonfor-
matione pag. 37. 38. Sed quoniam hornm neminem legere mihi con»
t ig it, prxrer Auflores Hiftoriæ Univerfalis, a quibufdam Anglis con»
feriptæ vernacula ipforum lingua , quos .videfis .cap. V I I . part. I . j ex
Catholicis autem Auguftinus Calmetus in Diflert. ejufdem argumenti
fatis ampla & erudita ,o on nili obiter St aliud agent fententiam Clerici
oppugnavit; fymbolam quoque meam in i.d conferre, & potiflimum dif-
ficultatis cardinem quam breviflïme expendere, opportunum judicavi.
2. Sententiam ipfe fuam ciare proponit Clericus num. IV ., ita feri»
bens : flaque axifiimamus diviponem illam aquarum Idumai maris ejufmodi
fuijfe, ut poflquam omnem aquam, nift qua in profundioribus haßt .lacuais,
ab intimo flau ad ejus oflium expulit ventus afium .augens, e regione Ifraeli-
tarum iatijjimum vadum exjiiterit ,(3 tran/itum in adverfum litt us eis pra-
buerit, Atque boc et facilius péri potuit, quod sum p t vctdofijpmum Ulud
mare ,
O S S E R y A T I Q N E $♦ 459
mare, p aß us p t paullo major, vada prorfus nudentur: quamquam, ut popa
■ ea ofiendemus, divinitus ex citato vento recejpt mare longius quam umquam
antea (3 pojlea recejpjfe memoria proditum e ji. T ria itaque ftatuit apt a flu»
mit C lericus, quae diligenter & flngillatim expeudenda funt: i . xflum,
feu potius refluxum, maris Erychrxi tunc temporis vehementi v en to ,
eoque Boreali, auflum ultra confuetum morem: 2. inde faflum , ut
e regione Ifrael tarum repente emerferit ampliflimum vadum, per quod
brevi tempore ad littus oppofitum incolumes tranlierint Ifraelitas, nop
item ^Egyptii, quod deprehenfi fuerint in eo ipfo vado ab xftu reci-
procante: 3. miraculum in eo umce fitum, quod xflus ille , feu re-
fluxus, omnium qui antea aut poflea in eo ipfo.mari contigerunt, lon-
ge maximus fu e rit, ifque a Oeo antea Moyfl haud obfeure revelatus.
3. Ut autem ab hoc poflremo capite ordiamur, plane mentem fuam
explicat Clericus num. I X . , tradens primum duas fpecies efle mira»
culorum, alteram eorum qux non poflunt naturahbus cauflis adferibi,
alteram eorum q u x , in fe fpeflata, poflent haberi pro effe&ibus cauf-
farum naturalium , qualis e ji, pergit, vebementior ventus, aut major fo-
lito marinus aß us. Hot pojfunt gignere caujfa natura, & fape gignunt. Sed
p , natura caujps ad eos effclius edendos nequaquam comparatis , aut etiam ad
contraria verps , Deus, pngulari voluntate , non exfpecia.'o or dine a f e rerum
initio conflttuto, bac (3 talia fecerit; turn demum qua fua natura miracula
non er ant, eo nomine merito adpellantur ■ S i , cum nullus ordine natura
oriturus ejfet ventus, neque afius folitum modum excejfurus, Deus pngulari
voluntate oriri ventum, (3 ß .‘-Hus longius quam fieri folet, rejici caret, bac
miracula erunt, & dicentur. Apparet icaqtie in quam claflem referat ille
hoc qualecumque prodigium , nempe inter ea miracula j q u x , in fe
fpeflata, non excedant cauflarum naturalium vim & facultatem; atque
adeo ambigua lin t, utrum veris miraculis , nec ne , adeenferi debeant.
At unde demum certo colligit St evincit, inuficata divinx potential
eflicacia , non legibus naturx id omne concigifle? Videte, quo demum
evadat ejus argumentorum vis. Primum , inquit, vis venti plane infolita ,
& reciprocatio marts Santa , quanta nulla umquam fimilis confpelia forte efi ,
hoc [undent. Sed non fufficiunt argumenta qux fuadeant, fed necefla-
ria omnino fu n t , qux aflenfum vcl ab invitis extorqueant: prxfertitn
cum & ante & poflea tute ip fe, o Clerice, agnofeas ventum ilium Sc
xflum tantum petuifle gigni ex fobs naturx cauflis, idque hoc ipfo loco
tacite concedas, quum iilud forte tibi excidere pafliis es. Quod ad-
dis fecundo loco, multo minus elHcit quod tibi erat probandum. Delude,
in 11 as , fi nihil hie , prater folitum , contigijfet, non erat cur AJgyptii
gauderent, aut cur Jfraelita ufque adeo terrerentur, cum fe claufos viderunt
inter mare (3 monies expcllato enim refluo maris motu, evadere poterant: 6cc.
At aliud e ft,a liqu id prater folitum contigifle, aliud fupra naturx vires.
Primum nemo fanus negaverit tunc, contigifle: neque. tarnen ex-
torquere ab incredulis poteris, ut propterea idipfum pro miraculo ha-
beant. in quo ne tu quidem ipfe conflas tibi , tuifque plane inliflis ra-
tionibu*. fed progrediamur. Denique, concludis , ea in re frnt etiam miraculum
, quod Mofes , qui alioqui nibil nip folitum ajlum ex f oeflare potuit, pra-
dixerit Jfraelitis cxitium inflare JE nyptiis, eos vero incolumes evafuros
S i Deus revelajfe bac Mop dieatur; quod volunius., babemus: fola enim
revel alio funtmum erit miraculum, Atque boc efi cert ijp mum miraculi ejuj'mo-
M m m 2 di