Calac iff Dafen y qua inter Niniven iff Calac pofita eft . Ninive vero urbs
fuit imprimis magna . Locus tarnen non caret difficultate: nam primum
Affur accipitur , ut a nobis , pro nomine v ir i,a quo Aflyrii difti fint : fe-
cundojcum Nembrodum regnaffe in quattuor Babyloniæ civitatibus jam
dixerit, & ftatim ad Affurem f unde diêli AJfyrii, fermonem convertat ;
ad hunc potius, quam ad Nembrodum referenda videntur, quæ ftatim
addit de aliis quattuor civitatibus in Aflyria ædificatis: tertio, fequitur
poftea , trtpos Si vios roi Z»i/L6 vioù rov Na* * Alius autem filius Semi filii Noe :
atqui his euam verbis haud obfeure iiidicatur in proxime præcedentibus
aclum ab eo fuifle de aliquo Semi filio^ cujufmodi Affur. Itaque pro
JtitßpiQ St cSxoSotmssv > legendum videtur, ’A<x<xovp Si ejx. Rurfus tarnen ob-
ftare videtur 3 quod alterum ilium filium Semi filii Noe, fuifle dicat Me-
fraim, quem conftat non S emi, fed Chami fuifle filium, non fecus ac
Nembrodum. Porro quoniam inter urbes in Aflyria , feu ab Aflure ædifica-
tas ponatur Roboom feu Rebootb ,a ut Robootb, juvat & hanc quæftionem at-
tingere . S. Hieronymus in Quæft. in Genef. earn interpretationem in
Vulgata tunc Latina editione minus probavit, feribens: Ouod autem a it ,
Niniven & Robooth civitatem , non putemus duas effe urbes : fed quia ro*
booth platea interpret ant u r , it a legendum eft : Et ædificavit Niniven & pla-
teas civitatis. Ita fane Hierouymus, & ita ipfo interprète leoitur in
Vulgata noftra , non acquiefcentibus tarnen plerifque eruditis interpre-
tibus , præeunte Bocharto . Unura Jo. Clericum produxifle fuffecerit
ita feribentem , Comm, in Gen. X. 1 1 . =: Rechobothas) Ita vertimus plurale
femininum m a im , rhhoboth. L X X .In t r . PoaßäQ rrèxiv, ut iff Omcelos
■ aliique. A lii tarnen v y m a im , rhhoboth h ir , plateas urbis reddunt. At
priorem fententiam veriorem ejfe probat Sam. Bochart. lib. IV . Phal. cap. 2 1. ,
primo quod plateæ urbis dicerentur v y n ' 1113m , rhhobothe hahir: 2 .,
quia poft quam dixit Mofes Niniven a Nimrodo conditarn , addit amentum
& plateas ejus, inutile iff fine exemplo effet. 3. ædificandi vo x , aut conden-
di y ad domos potius pi ate arum y quam ad plateas pertinet: 4. ideoque, ne am-
biguitate vocis leftor de cep t us , plateas intelligi credent, urbem adiicit Mofes.
Pergit autem idem Clericus : Fuit quidem bujus nominis oppidum ad Euphrat
em y infra Cercufium , iff Chaboræ ac Euphratis confluent a y cujus men-
tio occurrit Gen. X X X V I . verf. 37. ( adde etiam I. Paralip. I. 48. ) Sed
Cam nimium ab AJfyria remotam judicat vir eruditijfimus ( Bochartus ni mi-
rum , de quo fu p ra), quam ut beic intelligatur. Conjicit Birtham intelligi ,
urbem inter Sacadam iff Lycum fluvium ad Tigrim fitam , quia Nina
Cbaldaica lingua plateas, ut Hebraice m a im rhhoboth yfignificat, Ita pau-
cis exhibet Clericus fententiam Bocharti, quam Calmetus etiam dum
referre & fequi voluit, duas urbes ejufdem nominis in Gencfi expref-
fas perperam confudit, & plane ejus mentem non eft aflequutus. Primum
enim tradit, plerofque Gen. X. 1 1 . retinere cum L X X . Intt. vo-
cem Rehobotb, addens fervajfe iff alibi Vulgatam , iff tamquam peculiare
urbis nomen ufurpajfe, refpiciens profe&o ad Genef. X X X V I . 37. ôc ad I.
Parai. I. 48. Refert poftea eorum fententiam, qui ea voce cum Hiero-
nymo plateas urbis Ninives defignari volunc, ftatimque fubdit: Sed extra
controverfiam pofitum eft, Rehoboth urbem effe, aliam plane a Ninive.
vide Gen. X X X V I . 37. Jam liquet, ut Rehobotb, feu Rohoboth Genef.
X X X V I . nominatam confundat cum ea quæ Gen. X. 11. Sed audiamus,
quæ de fitu urbis ejus nominis fubjungat ex ejufdem Bocharti fenten-
t ia . Primum tradit ab eo dubitari, num ipfa fit B irta , feu Virta , ut
earn appelfat Amtnianus Marcellinus , de qua fupra Clericus. poftea.
vero addit ; Bochartus incUnari videtur in urbem Arabia , appellatam Ra-
habath Me!ic, id eft , Rababath regum , quod fcilicet natale folum fuerit
Saulis cujufdam inter Idumaa reges , eaque occafione rurfus citac Genef.
X X X V I . 37. Scilicet Bochartus hufle Genefeos locum interpretatus fu-
erat de Rababath Arabiæ, ad conflueta Chaboree & Euphratis fita , al*
terum autem locum, cap. X . n . , de Birta circa oftium Lyci pofita.
Ibid. lin. 7. priufquam a fe invicem diducerentur) Ita §t L X X . & Vul-
gata noftra , Gen. ^ 1. 4 .: fed muko aliter habet Hebræus texrus, fcili-
cet y iQ j j q , nc drfpergamttr per univerfas terras. Non itaque civitatem
Ac turnm eo confilio condiderunt , ut infigni aliquo opere farnarn quare-
,vent y priufquam a fe invicem diducerentur , uc tradit Severus ; fed contra,
ne a fe invicem diducerentur.. conjuotftio enira jf i conftanter ne figni-
ficac,. Sed grayiflima hinc oritur dMficu'Itas , quæ multum torfit acutiores
quofdam interprétés, Bochartum., Periionium , Clericum. E t Bochar-
tus quidem , Phal. lib. 1 . cap 1 4 . , ut aliorum fententias (ita de eo Cieri-
eus j reffie con fut a t , ita ipfe Ah il pane quod ad folvendum nodum cond ucat,
profert. Eum tamen legijfe inutile non en t, vel ut inde liqueat, quam fruftra
hoc in loco fudarint interprètes . Sed hoc ipfum magi« liquebit, fi ipfius Clerici
atque Peri.£ofiii corvjedura« expendero . Primus itaque cum prænotaflec
facere fibi nomen ( fe u , m leoitur Gen. XI. 4. juxta Hebræum textum ,
faciamus nobis nomen y ubi VuJg ta præfert , -célébrémus nomen noftrum) per-
indeefle juxta accurawores interpretes( puta Bochartum, qui citato loco
e.xpiodit interpretationem H eb ræ o rum q u i ex pi ica nt faciamus nomen^
id eft Deum y qui nomen vocatur Lev^ XXV7! . >1 r . , feu potius idolum Belt
y cui ea turns fuit confecrata; explodit autem ^ quod Belus , >feu Nem-
brod ante obituHn cultus non fuerit : quod .«owe» pro idolo numquam fu-
matur : denique quod., ttbi -pro O eo fum itu r , fit non DIP , fed Qttrn)ac
famam fibi par are y quo fenfu occurrit H. R e g ., feu Samuel, V I I I . 13 .,
.& alibi fæpius.; ita demum pergit : Sed is fenfus ‘huic loco con venire ne-
quit. Qua enim effet bac fententia : Famam nobis acqtiiramus , ne per terras
fOargamur ? Deinde apud quo s bumanum genus univerfum , quod fundament a
bujus urbis jec it, fibi famam peperiffet ? An apud j-ofleros ? Quid ergo bac fibi
volant j: Apud pofteros fiamus célébrés , ne in diverfas regiones dividamur£
Poftremo ftatuit , banc aut fim'flem beic effe fententiam ; Urbem condamus
qua bumarii generis metropolis Jit & dicat ur . idernque pjullo poll addit ^
St loco nomini s UV fehem , nom-en , mut at a litteruh , legeremus ON era ,
hoc eft metropolm, gadem exjurgeret fententia, nec ea poffet loquutio contorta
baberi : Condamus nobis urbem & turrim , & faciamus nobis Mecropo-
I in , ne fpargamur per totam terrain. Hæc Clericus. Porro aliam infi-
ftit viam Perizonius, Orig. Babyl. cap. lo . & feq. Et primum quidena
n o tât, Græcos Interpietes , loci difficultate ada&os, aliter ac in Hebrai-
co textu eum Genefis locum reddidifle, quam verfionem poftea fequu-
ti fint P h ilo , turn Vulgatus interpres , ÔC Chriftiani Patres : multis
præterea a g it, ut declaret A faciamus nobis »owe», fe« non pofle
heic intelligi de nominis fama & gloria: turn quia alii tunc non eflent
homines, apud quos fibi famam acquirerent:tum vero quia nihil id in-
ferviebat fini quem propofuerant fib i, videlicet ne difperderentur l po-
ftremo vocem ira explicat ,u t idem valeat, quod græcum <rnp.ee y feu
flgmm fu e rtiu e tamquam Pbarus paftoribus per longinqua çrrantibus , ut
Sulpicii Severt Tom. I I . H h h quum