Fufius de editione PariJ. an. 15 6 0 ., de Colon, ar. 1573* ■> M8t ife Romano
an. 1564. , ac denutm de Gallicis qmbnfdam verfionibus, &c.
14. PariCenfis editio a GifeUno primo loco metnorata prodiic
quadriennio poft Bafileenfem ,feu an. M ID L X . una cum pfe-udo-üp-
rotheo ,.de Propbetis & Difcipulis, Domipi , curante Jacobo Eabto P o nore
Sorbonico, apud GuiJJeJmum G u illan d , in forma iß. Haec ipfa
editio item m recufa fuit poft annos tredecita Colonite, hoc praefixo
titulo i.Sitip idi Severi Aquitani Hiftoria Sacra a mundi exordio a d fua
ttfqtte tempora dedutla libri dito . Item Dorotbei cpifcopi T y r i, &c. Colo-
xia Agrippina, 15 7 3 .1 fequitur epiftola nuncupatoria: Jacobus Faber *■
DoElbr Tbeolpgus ad Cbrißianum leRqrcm. Porto hunc Jacobum Fabrtim,
ejufque .prafatipnesn carpit Gifeiinqs fupra laudatis verbis , Marrüci-
num Aflnium , * * utpote piagiarium, eum appellans: nam v e rb a ,quas
potiflimum tiptat i lle , habentur in hujus epiftola nuncupatoria, quam
merito quidem ipfe dixit bene longam dcclamqtionem. Hane ipfamColo-
nienfem editionem prae oculis habuifle puto Vorftium, aliofque ^quo-
ties Colcnienfis editionis meminerunt. Veru.m intermedio tempore, ni-
mirum an. M IO LX IV . aha editio prodiit Romas, typis Paulli Ma-
nntii , in fo l., Cardio Borromao Cardinati amplißimo Patrono optima
( quem inter Sanftos relaturo colimus ) a Petro Galefino nuncupata,
adju.nfli» nonnullisaliis veterum Patrum fclipt.is, fc. Sa lv ian o, Ma-
xinji Tau.rinenßs Hoiniliis, Paciano de Pcenitentia, Dorotheo Tyrio»
Haymonis Iialberftadenßs Epitome Hift. E c c l., & cum Notis Galefi-
ni in Severqra , pfeudo-Dorothetim , & H aymonem. Adnotationum in
Severum. cum laude meminit G ifelinus , qui prapterea editioni fuae in-
feruit Scholia in Sacra.m Hiftoriam ex. Petri Galeßpii Notationibus excerpt
a . Eunrdem tatnen in fuis Notis,non raro caftigat , quod nomina
potiflimum p ro p ria ,quas apud L X X . aliter le gu n tu r ,ad Vulgata no-
ftrae leftionem inflexerit, & aliquando textum ipfum immutaverit :
quod nos quoque,ipfum conferences, verum efle comperimus. Eodem
etiam anno lucem vidir Parißis, apud. Guilielmiim Guilland, in 1 6 . ,
Galliea Joantiis Filtset fFTIlau) Giieiino memorata verfio. hanc ipfam,
Severi tarnen Prologo quem Filajus omiferat, & nonnullis Obferva-
tionibus auftam, iterumRotomagi anno M D C X X V I . produxit in lucem
Bauldrius quidam ex Dominicana farailia: licet titulus novam efle
verfionem mentiatur. Gallice prasterea vertifle deedidifle hos libellos
Girium quemdam , Parifiis M D C L IX . in n . , legp; nec non Petrum
Rabum B e lg ic e , Roterodami an. M D C C II. in 4 ., cum notis & con-
tinuatione ejufdem Rab i, feu potius Sleidani, ad Caroli V. tempora.
Rurßts
{ * ) H ie Jacobus Faber tion «11 con-
fundendus cum celebri Jacobo Fabro Scapu-
Icnfi , <jui initio fsculi X V I . flo ru it , Sc
diem obiit an. 1537. centenario major , cum
sta te jam gravis ad Lutheri caftra tranf-
fug iflè t' de cujus morte v id e , <juae inC o -
lomefianis , feu Me la nge Curieux & c . , pap.
Sto. Opp. Panlli Coiomefii. A liu s eft i-
tem Faber ii lc Dodlor Sorbonicus , & nomine
Jo a n n e s , ^|ui an. * 5 7 1 . Pari His «didit
Severi libellos de V ita S. Martini* Vide
Prsefat. Tom* I. pag. IV .
( * * ) Allufio eft ad Ca tulli verfus in
Afinium furem , quorum initium eft :
Mar meine A fin i , manu fini fir a
Kon belle uteris in joco at que vino :
T o ll it Untea negli^tniiorum.
Jturjus de editione Cifelini, ,anno 3574. Antuerpue vulgatat
tum de Gifelino ipfo nonmilla feittt .digna .
1 5 . Sed , ut in viam redeamus, recenfenda nobis eft modo i-
pfa Viâo ris Gifelini editio , qui quidem Hiftoriam Sactam.,ieu Chronica
, una cum Vita S. M a r tin i, aliifque ad idem argumentum fpe-
Aantibus fc riptis, quæ ad id temporis feparatim fere femper prodie-
rant * , edsdit fub hoc titulo: B . Stdpicii Severi Arebieptfeopi 'quondam
Bituricenfis, qua exflant, Opera , a Vittore Gifelino Medico ex xditionum ,
(3 vttuflorum cxemplarium collatione emend at a , ejufdemque Notis ill errata
&c. Antuerpia, ex offleina Cbriftopbori Plantini, arebityp. R eg ii. MDJAÇ.
S S .I I I I . -, in 8- A c de iis quidem quæ præftitk in Martini Vita illuftrao-
•da , abunde egimus in Præfatione Tomi I. pag. V. & feq. ; quæ veto
in H ifto r ia S a c ra ,e x ipfo partim jam audivimus,partim ex iis quæ in
calce Notarum feripfit, difeere nobis licet .Hæc nimirum habet pag.352-
MaRcnus, qua Sulpichts edidit, itastti M . F . iex codice Herdeftano ea «•
didst, bona fide in eculos omnium .producere conati fumtts : in qua nos ,
Jtriptum ;hoc obiter recognbfcentes , impegimus, ea vetußis metnbranis de ft it u-
t i , ex ingenio reique verdate, partim etiam ex trium editionum oomparatio-
x e , in integrum , quoad licuit, reflituimus, ne verbo tarnen ufpidm vel jylla-
ba immutata, quin idem notaverimus , quo aliis d e eo âpfo liberum fit ju d icium.
Hanc itaque potiflimum editionem perpetuo præ oculis habui-
m u s, ob fummam ejus in exprimendo primo -illo Bafileenfi exempla-
t i diligentiam.• quo nomine ceteris omnibus, quæ earn præceflerunt»
aut fequutæ fu n t, facile præftat. Porro librum nuncupavic G ifelinus
Benedicio Ariæ Montano Tbedtogopraftuntijfimo admodum eleganti Ode,
qua pleraque ejus fetipta recenfet. Sequitur Sulpicii Severi Vita ab
eodem colieâa , in qua cum multa lint erudite feripta, in aliquibus
tarnen olfendit, & in eo praecipue, quod ftatuit Hiftoriam Sacram ab
eo con feci a m in primo atatis flore , qitum flagrant bloquentia fludium f e ver
a Turonenfis contubernii difcip.lina nondum reftinxiftet i fecutam autem
deinde , quamvis multo tempore interjette, Vitam B. M a rtini. In calce
hujus Vitæ inferuit quadam ex Apologia Guiberti abatis GembUcen'ffr,
qua manu exarata Lova ni i inVallcMartiniana ajfervatur: ex eadem autem
videtur omnino fumfifle,quod in titulo expreflit,nerope Severnm A r -
ebiepifeopum quondamBiturkenfem fuifle ; in quo eum Sigonius,Mercerus
& alii quidam funt fequuci. Ad ealeem libri poft Notas exftat etiam
ejufdem Gifelini Cbronologia, feu temporum ratio Sacra Hiftoria Sulpicii
Severi, & reUquis opufeulis accomodata , poftremo -pag. 4 1 1 . & feqq. epiftola
I * ) Omnium junflim Sulpicii Severi
fcriprolum prima editio Baiilex prodiifie
fe r ru r , an. l ;6 j . in 1 6 . , & ibidem rurfus
an. J j f i ,. iir Orlbodoxogrtipbis, tom. 2 . 1 qua-
re Gifelinus , cul tamen iia editiones iguo-
rat fueruut, ceitio demum loco idem pt;e-
d i t i c . Sed quoniam meminimus Ortbode-
xogrephoram, monemus hanc quoqne editionem
a nobis coliatam, non paucis in locis
qux in Notis noli taro indicavimns, vel men.
dofam , vel ab Antuerpienii, feu a prima
«cHtione , difeordantem fuifie inveittam .
Ceteruni Geotgius Fabricius ed ilo r, Vitam
Sulpicii Severi breviter colleüam appofuit,
in qua il lu d fingulareec vafdte^evcqu'od A n .
n ah s non unies gentil , f e d totitss humant
generis , <[UO! i lle P a u llim infpiciendes
& augendas ( ira i l le ) tn ip l, tîiveifol pu-
taverit ab H ijle r ia S a c ra libris duobus,
qui lib r i , fubdit , in Saxvnia fu nt R i l d -
esbemii ante pauces annes inventé .