loco vocis a Vxs fignificatio, in qua confentiutit interprètes antiqui &
recentiores. Hoc ,tino inter fe différant , quod ii qui columnar» reddid®"
run t, vocis Hebrææ etymon & vim preffius eatpreflerint; qui flatuam,
ad rem ipfam,ut gefta efl , magis refpexiffe videantur: nequè énim con-
cIudl debec, priores illos voliiiffe Loti uxorem , amiflV tnuliebri forma,
niutatam aut in lapidem rudem & impolitum, aut in teretem cylindrum
Certe ratio ipfa répugnât, ut ita faffum credamus: primum,quod non
unum, fed duo prodigia in eo concurriffe oporteret ; alterum , ut corpus
carneum in lapidem repente obdurùer'it , alterum, ut pro muiiebri
forma prodierit informis columna: fecundo., quod ex ea gemina tranf-
tormatione nulla ad hominum erudifionem profluxilTet utilitas, atque
adeo miraculum ipfum evanuiffet. cui bono enim fuiffet columna ilia
lpfam infpicientibns , quum vel ignoraffent, aliquando Loti uxorem
an lapidem conveffam, yel incefti fiiiffeSt, utrum fub eo ipfo vel alio
ahquo cippo eadem Loti uxor lateret f Contra ftatua ilia lapidea ijuilie-
n s effigiem ad vhum, ut ajunt, repræferitans, i'pfa per fe (e à maxime æ-
rate & eo loco, quibus aut nullam aut fere nullam ftatuari» artis perifiam
fuifle par fuit,) admiration! fummæ elfe oportuit yel ii$ qui rçi gefta?
ignari effent ; iis autem qui & uxorem Loti de facie jam noverant, & pofi-
ea eamdem Sodomitica clade extinâam didiceranf, manifeftum & evidens
miraculi a Deo patrati argumentum effe debuit: cujus njiracüli pervuU
gata ad ceteros fama, per plures deinde s ta te s , faltem ad-NJoyfis ufqua
tempora, qui eamdem fcriptis confignavit, conftaqter propagate fu it.
Famam dixi ejus miraculi per plures deinde aerates,non ipfaqi ftatuanj
perdurafle. ultro enim concedimus, hanc tempof'um injuria, & maté-
rise ipuus ex qua conftabat, imbeeillitare feafiih confeaam , baud W
multo poll funditus interiiffe, ita tamen ut ab incolis ad perpetuam ejus
memoriam confervandam , eodem loco alia fubinde atque alia ftatua five
etiam columna,ad noftra fere tempora, fubftituta fue rit, qua? advenir
& peregrinis pro ipfa ilia prodigjofa ejus mulieris ftatua fuerit veu-
ditata, nonnullis præterea adjeflis commentitiis narratiuncijlis , quæ
ut fieri fo le t, apud fimplices & credqlos pjeoam fidem fint affecuta?.
Hoc patio fiat prodigii a Deo patrati fie a Mt>fe narrati veritas, elucet,
que ejufdem utilitas, turn ab tjiftoria? ceytitudine dignofeuntur incer-
ti,rumores, & apertae fabellas exfibilantur .
20 Sed Clericus perta atque incerta uno ordine reputans, fimulqu?
convellere aggreffus, a propriis ejus vocis 3'XJ fignificationibus, qua e,
jus fcopo minus inferviunt, tranfit ad improprias feu tralatilias : qua-
re tradit pofle eo fenfu fignarc immotum quidpiam durum , column*
Statua tnflar, nude ( f apud Cbaldaos Jt/iaxp mtsbe.t.ha, efl dürities, Dan,
JJp A l- Quip & ipfa vox 3 'X3 præfidium militum, five pnefeffum ejus p .
gmficat, quia milites prpefidiarii eodem loco femper basent. Vide I. Sam.
H n j Itaque Mofes ( concludit tandem ) hoc velle pojfet, uxorem Loti
dmgmjfe, & inftar column* aut flatus; immptam illic retna/ifife, quod'pofle a
plcniut fiflfndemut, Haec in fpeciem minime cum recepta fententia pu-
gn an t: neque enim ilia proprie flatua, Si multo minus columna fuit : fed
ejus mulieris .corpus ip duritiem & foliditatem ftatuæ feu columns divi-
no miraculo repente converfum creditor. A t multo aliter fentit,& ut alii
fentiant, fuadere vult A uflo r, ut ex progreflu liquebit. Quæro interim
Ab e o , u hie textus in impropria & adfeititia fignificatione eft accipiendus,
quis locus fuperfit duplici Uli fenfui proprio, de quo antea egit?
Admittit 3 ’X3 column am, feu flatuam, atque etiam, quod ego vix admife.
rim, acervum & cumulum lapidum proprie denotare, quod tarnen ex uno
hoc Genefeos loco & ex antiquis Gratcis interpretibus colligi poceft: fed
ipfe ad improprias fignificationes confugit, & ab his petendam vult e-
jufdem loci germanam interpretationem. ergo,quas proprias dixit,com-
mentiti® & fallaces erunt,ex Interpretum fcilicet infeitia n a ts . Ejus certs
verba fu n t,q u a t paullo ante produximus: duas heic occurrere voces am-
viguat, qua perperam intellect* errorem pepererunt, a iy j ^3’ ribo . Si vox
3 ’ i J heic pro flatua five columna accepta, erroris cauffa fu it: error in
eo fit oportet, quod vox ilia flatuam aut columnam proprie non conno-
tet in hoc loco, & multo minus alibi.
2 1 Idem ad expendendam vimalterius vocis nbo dehinc proareditur,'
quie prater, ordinartam, inquit, falis proprie diHi Jigmfieationem ,duo alia in
Ocrtptura jonat. Interdum folum falfum & Sterile, quale efl circa lacum A -
fpbalntem, ut docet Mofes,Deut. X X I X . 23. Sulphur, fal n b o , & com-
bultio,univerfa ejus terra: neque feretur, neque emittet, neque ulla in
ea creicet herba , quemadmodum in fubverfione Sodom® . Alibi d int
trr hujufmodi folum nnbo , mlehhach , ut P fal. CV 1L 34. & a L X X . Litt,
verhtur f ‘ »f« f l bic intelligatur t ut ipfe quidem
Clericus inte ll.gitj deem propofitio 3 , ut nbo 3<XJ »nut, fit pro m j ,
hbo3 3 'po , E t fult ftatua in loco falfo ,boceflaliis verbis Hebraicis ( nota
bene) ,unb03 3X’ h n r , vatthithjattfeb bimmlehhach: Et ftetit aut manfic
lnfalfa terra feu in fubverfo folo mtemt. Hue demum evaditClerici inter-
pretatio, ut nihil aliud mail huic mulieri accident, quam quod in fubver-
foSodom,tarum fo b mcenerit, Eo collineant omnes ejus machina:, uc
proprjam & gefmShani Verbofum j qus ipfe ambigua dicit, fignificationem
iri nupropriam & figuratam contorqueat; ut qusedam in Sacro textu mute
, q £ am uppleat.Sed fruftra omnia agit, &fuam potius imperitiam,
feu mavis fraude,m prodit Nam quod ex Deut. X X IX . 23. elicere vu lt,
nba pro folo falfo & flintl aliqtiaiido accipi, non eft verum: Moyfes e-
nim fimul jungit fulpbur com fate & combuflione , ut fignificet ab his re-
o H - Z i ,Ce" r m .'"frug'feram & fterilem . quod vero nnbo terram falfu-
g ms&flenlem fignificet, non ideo tarnen fequitur, ut fibo idipfum deno-
tare debeat Sed pergit Clericus feribens: Interdum etiam nba diuturnum
tempus ftgmflcat, ut obp. Sic Num. X V I I I t 9 . Fcedus falis nbo per-
petuum hoc en t tibi; S,mills etiam loquutio 2. P a r a l .X I I I . 5. Sed qus-
m ,6mP«s hgnificat, ut ü b p ; quare utraque vox
conjungitur laudato Irt loco libn Num.: «m» Osb Kin oby nbo n n 3 ,
la d u s falis xtirnum boe ent tibi coram Domino? cur etiam in libro Pa-
5 " d,cl tut> dedifte Deum regnum Davidi, ob y b , in aternum, ipfi & fi-
e)ds, fadere fa lis , hbo h'13 ? S iq u id em v o x n b o d iu tu rn nm te ra -
pus connotaret, ut obp , vitiofa eflfet & fuperfiua repetitio ilia: aliud
itaque valet his locis hbtJ, aliud Dbp . Iple Clericus in locum Num.
Ua commentatus e ft; Conflat quidem fignificari fetdus aternum; fed quare
2 H Ö 1 ? ‘Cä,Uf feduf fa lis>»to ita tiquet. Forte in feedere contra.
bindO Ja l adponebatur, quo diuturnitas aut aquitas foederis lignificabatur.
Non tam itaque vox hba diuturnum tempus figoificat, quam ipfa fa-
is natura ejufque ufus, ut in contrahendis fmderibus, diuturnitatis
iymbolum effe potuit. Sed hac quid ad Mofis verba de u xo reL o ti ,
K k k 2 £ t