rit religio Chrirtiana . tum liquidem Hierofolyma horrent
ruinis, frequentiffimis ac magnihcentiffimis Ecclefiis eft ad-
ornata : namque Helena mater principis Conftantini ,
quæ Augufta cum fiüo conregnabat, cum Hierofolymam
■* agnoi
Hierofolyma horrcns ruinis)
Hilarium puto tranfcripfit, qui in
Pfal. i j i .h æ c dejudæorum quondam
metropoli fcribit: A R ornants
capta & incenfa jam nulla efi : &
paullo infra : Quæ elefta Sion dici-
tut , horret ruinis, vacua incolis
eft. idem in Pfal. ia $ . num. 4- de
çadem : Solum bodie ex fe conflagrations
fuæ cinerem & deformium
ruin drum pr.abet foe dit at em . Ac ,
inquiej , non ne multo ante Hierufalem
reftaurata fueraç fub Æ -
lio Hadriano , & Æ lia de ejus
nomine vocata ? Hadriano non re-
ftaurare Hierufalem in animo fuit,
fed novam civitatem condere: ne-
que eo ipfo loco fuit exftruûa quo
vêtus Hierufalem ; adeo ut anriqua-
rum ruinarum adhuc Conftantini &
Hilarii tempore veftigia remanfe-
rint. Hæç confer cum iis quæ Eu-
febius lib. m . vit- Cqnft. cap. 3 3.
fcribit, & cum Valefii qotis in il-
lud caput, & in cap. vr- lib. iv .
H* E . Ceterum ex hiftoria Eccle-
fiaftica compertum eft non Hiero-
folymis tantum ereftas per illud
tempus magnificentiflimas Eccle-
fias, fed per omnes fere celebriores
urbes, partim Conftantini ipfius mu-
nificentia, partim ipforum fidelium
impenfis : nam cum perfecutio Dio-
cletiani coeperit ab EccJefiarum e-
verfione,ita pace reftituta nihil po-
tius habuerunt quam uteafdem majori
quam antea fplendore reftitue-
rent.
3 Helena mater p»Conftantini) Infi-
gnem huic fanttiflimæ feminæ ejuf-
que filio notam inufferunt antiqui
quidam Scriptores, qui illam Con-
ftantii concubinam, hunc nothum
dixerunt: quod tamen a plerifque
recentioribus folidis argumentis fal-
fum efle demonftratur. Em. Nori-
fius L ed. v i r . in Hift. Donatift.,
quæ habetur Tom. 1 v.ejufdem Opp.
noviffimæ editionis Veronenfis, hu-
jus falfi rumoris originem indicate
nimirum orto bello inter Maxen-
tium & Conftantinum , hi qui'Conftantini
partes fequebantur, Maxen-
tium Maximiani Herculii fuppofi-
titium filium, contra qui pro Ma-
xentio ftabant , ilium Conftantio
ex illegitimo natum concubitu in-
juriæ caufla diditabant : quod ex
his Panegyriftæ verbis elicit: llle
Maximiani fuppojitus, tu C-onfi antii
pit film s . Ceterum huic calumniæ
aliquam veri fpeciem concilia bat,
quod Helena plebeiis orta effet pa-
rentibus, & a Conftantio repudiari
debuerit quum Cæfar eft fadus, col-
locata illi in matrimonium Theodora
Maximiani privigna.
4 Augufia cum filio conreg* ) Vide
Eufebium in vita Conft. lib. i n .
cap. 47..& Rufin-H. E- lib- x. cap.
1 1 . & alios. Exftat etiam infignis
inferiptio in honore.m S. Helenæ
adhuc viventis a Neapolitanis po-
fita , in qua & Augufia dicitur, &
uxor Conflantii »
PIISSIMÆ HT CLEMENTISSIMÆ
D. N. AU GXJSTÆ HELENÆ MATRI D- N. VICTORIS
SEMPER AU G . CONSTANTINI ET A V IÆ DD- NN-
CÆ SARUM BEATORUM U XO R I D. CONSTANTII
ORDO NEAPOLITANORUM ET POPULUS.
Porro Severus heic & infra fequitur
Paullinum in epiftola ad fe data ,
quæ nunc eft x x x i . ubi num. 4.
bæc ipfa verba reftituta fuerunt
partim ex MSS* audoriiate , partim
ex coljatione Severi, ita tamen
ut locus îllë adhuc aliqua egeat e-
mendatione*
agnofeere concupiflet, reperta ibi idola ac tèmpla protrivit:
mox ufa regni viribus, bafilicas in loco Dominicas paflionis oc
relurt
agnofeere concupijfet) Antea e-
rat concupifceret : fed praeter MS.
Vaticani ceftimonium ipfa ratio
fuadet legendum efle concupifset.
Porro quas ad hunc locum notavit
Hornius de Hierofolymitana pere-
grinatione , refutantur a Cl. Gal-
leardo in fuo Gaudentio pag.
ed.. in fo lio . Sed & nos nonnulla
obfervavimus de ejus peregrinatro-
nis antiqurtate in Notrs pag. *69*
quibus adde & Hieronymi locum
de Firmiliano Csefarear Eptfcopo ,
in lib. de Vir. III. cap. l i v . quod
eft de Origene: fub occafione San-
8$rum loco rum Valteftinam veniens,
<fec-, turn qu* habentur in ejufdem
epift. x l . Paullaj & Euftochii nomine
ad Marcellam data, num. 9.
1 idola ac templa prorr.) Vide quas
feripfit Severus fupra pag- 1 bS- quse-
que ad eum locum notavimus.
2 ufa regni viribus) S. Paullinus
in laudata cpiftola Vatcfaftis ad
opera fantfa thefauris , toto abufa fi-
fco eft. Adde his Eufebium in V .
Conft. cap. 29T & feqq.
t bafilicas) Ita M S ., non bafili
cam , ut libri vuigati: fed & paul-
Jo ante dixit Ecclefiis iifque fr e -
quentiffimis ac magnificentifftmts Hierufalem
fuifle adornatam * Accedit
Paullini gemrnus locus: j£dificatis
bafilicis contexit omnes excoluit
locos , in quibus falutaria nobis my-
fteria pietatis fu<e, incarnationis
pajftonis <jyr refurreSionis atque ad-
feenftonis Sacramentis , Dominus Rtf-
d.mtor implevirat • Omifit autem Severus
memorare locum Incarnatio-
n is , fortafle quia de Hierofolymi-
tanis Ecclefiis peculiaricer fermo-
nem indituiffet: eo autem verbo
Paullrnum Bethleem feu locum Na-
tivrtatis Domini intellexrire, minr-
me eft arabigendum T quum ibidem
ab Helena exftfudlam fuifle
camiconftet,. fteuti & in monteO-
J iv a rum le u in loco adfeenfionis»
Sicutr autem, ut rrotavi etiam fupra
pagina r 7o- Severus & Paullinus
refle diftinguunt locum pafllo-
nis a loco refurreclionis, ita binas
in iifdem Iocis bafilicas fuifle ere-
das putafle videntur* Sane fpelun-
cam S. Sepulcri columnis & arcua-
to te£lo exornaverat Conftantinus,
adeo ut aedificium illud feorfum
fumtum exhiberet fpeciem rotundi
templi , cujus etiam icon in num-
mo quodam antiquo, de quo Sir-
mondus in Triplici num. , reprxfen-
tabatur cum hac graeca epigraphe,
A N A C T A C IC : fed hoc ab Eu-
febio in Vita Conft* lib* i i i . cap.
33. & feq. totiks operis caput dicitu
r: bafilica autem una,eaque' im-
menfse altitudinis, Iongitudinis &
latitudinis erat e regione Sepulcri
ad orientem, ut idem in feqq. Ca-
pitibus narrare pergit: in area ve-
ro , qu* inter hahq bafilicam &
Chrifti fepulcrum interie&a, longif-
fimis porticibus ambiebatur, vife-
batur rupes, in qua quondam crux
fixa fuerat,ut Eufebius Lugdunen-
fis tradit in libello de Hierololynjae
urbis fitu, ex quo pauca hasc Sir-
mondus, & ex hoc , fed emenda-
tiora, Valefius producunt. Vrimum
de locis fantfis , pro conditione pla-
tearum, divertendum eft ad Bafili-
cam qu<e Martyrium appellatur , a
Conftantino magno cultu exftruRa .
Debinc coharentia ab occafu infunt
Golgotha Anaftafis. Sed Anafta-
Jis in loco eft R.efur reft io n s : Golgotha
vero medius inter Anaftafin ac
Martyrium , locus eft Vominiae paf-
fionis, in quo etiam rupes apparet 9
qua quondam ajfixo Domini corpore
crucem pertulit. Vide eumdem Va-
lefium in epift- de A naftafi&Mar-
cyrio Hierofol- ad calcem Hiftoriae
Eccl- Enfebif: cui tamen ,ubi Hieronymi
locum percelebrem quum de
Anaflafi pergeretts ad crucem, ita
interpretatur, cum de monumentoper-
geretis ad Golgotha, in quo erat rapes
crucis \ prorfus non aflentror.
Crucem enim ipfam puto a Hrero-
nymo indicatam , feu potrus bafili-
A a 2 cam