X X X I I Poft Hadrianiim Antonino Pioimperante pax ecclefiis fuit.
Sub
m
rum Pontificum antiquiflimo , ïn
quo S. Telefphori ( quem glorio-
fijfime martyrium fecijfe ex Eufebio
in E* H- & ex Irenæo lib. I II.
cap- 3. novimus ) exitus ponitur
fub confulatu Cæfaris & Albinî,
feu Balbini, qui incidit in annum
ante Hadriani exitum fecundum-
Coronidis loco apponam infigne e-
pitaphium Marii cuiufdam Tub Hadriano
martyris ex Coemeterio Cal-
lifti, tabulae marmoreæ infculptum,
éc typis primum vulgatum a Seve-
ranio in Roma fubcerranea Bofii
lib. III- cap. 2 3 ., tum ab Arrin-
ghio in eiufdem argument!* opéré
lib.III.cap. 22. eft autem hiufmodi:
TEMPORE AD R 1ANI
IMPERATORIS
MARIÜS ADOLESCENS DUX
MILITUM QUI SATIS VIXIT
DUM V IT AM PRO CHO CUM 5 AN
G U IN E CONSUNSIT IN PACE
TANDEM QUIEVIT BENEMERENTES
CUM L A C R 1MIS ÈT METU POSUERUNT
ID . VIAppofita
de more hinc palma , il-
linc monogramma Chrifti - Non-
nulla de hoc epigrammate notavit
Mabilloniusin Diflertatione de cul-
tu SS• Ignotorum , num. v i i -, & in
Mufæo Ital. pag. 13 $ . Sed ut ad
Hadrianum redeamus, non video
quæ fides habenda ht Lampridio ,
qui in ‘Vita Alexandri Severi re-
fe r t, Hadrianum templa fine fimu-
lacris in qualibet urbe exftruenda
curalfe ea mente, ut quidem fere-
batur, ut in iifdem J-Chriftus co-
leretur - certe hune rumorem fal-
fum omnino arguît Hadriani ipfius
in Chriftianos animus.
1 pax ecclefiis fu it ) Verum qui-
dem eft Antoninum Pium nullam
contra Chriftianos legem, ut Ter-
tullianus Apolog. cap. 5. & S- Me-
lito apud Eufebium lib. iv- H. E.
cap. z€- teftantur, immo aliquot
pro ipfis edi&a fanxilfe, eifque æ-
quum fatis fuilfe; neque enim tantum
voluit,eos qui ob folum Chri-
ftianum nomen accufarentur ^ ab-
folutos dimitti, fed præterea ipfos
accufatores puniri impofterum præ-
çepit, ut ante Hadrianus-* nihilomînus
turn ex S Juftini Apologia
Romae anno fere c l . a Chrifto na-
to , ut ipfe teftatur ibidem num.
46., eidem-Imperatori oblata, tum
ex eiufdem refcrîpto anno eiufdem
imperii x v ., Chrifti c l h . , ad Commune
Afite dato ( quod tamen ab
aliquibus M. Aurelio tribuendum
elfe perperam contenditur Japparec
inteftino gentilium in fideles odio
ho$ fere alfidue, ut antea, fuilfe
vexatos, nonnullofque ex ipfis morte
affettos - Quod vero ad Chriftianos
Romæ & in fuburbanis locis
degentes fpettat, fi quæ in præce-
denti Nota coniecimus. verafunt,
aut nulla aut certe mitior multo
quam Hadriani extremis, temporî-
bus perfecutio Chriftianorum fu it,
initio faltem imperiiAntonîni.Quod
autem in A £ is S- Symphorofæ quie-
vilfe perfecutio dicitur anno uno &
menfibus fex ; eo fpatio defignari
crediderim tempus quo A&a ipfa
perferipta fuerunt : adeo ut nihil
obftet, quo minus pax ilia, cui-
cuimodi fuerît,diuturnior multo fue-
rit.neque etiam obftat qqodEufebius
S- Telefphorum Papam anno primo
Antonini obiilfe dicat turn in
Çhronico, tum lib. iv . cap. 10 . H.
È . ; nam , ut fupra dixîmus , Tele-
fphorus anno Chrifti cxxxvii. mar-
tyrio coronatus fuit fub Hadriano
iuxta audorem Catalogi Liberii
tempore feripti, quem plerique nunc
poft Pagium fequuntur, ac ceteris
omnibus qui de Romanis epifeopis
egerunt, antiquis feriptoribus, græ-
cis præcipue, longe præferunt; licet
in hoc ipfo, ut & in aliisfub-
inde Pontificibus, non fibi ufque-
quaque conftet. SaneConfuIum no-
mina ab ipfo heic pofita, & hifto-
riæ fériés a nobis his duabus Nods
haud perfundtorie enucleata ,
adeofecum invicem per omnia con-
veniunt , ut non temere ab hac
fententia difeedendum fit: & fi quid
in Telefphoro catalogus ille anti-
quilfimus habet quod repugnare vi-
deatur confulari notæ, aperte aut
vitiatùm aut intrufum fe prodit.
H ISTO R IÆ SA C RÆ L IB E R II. 173
Sub Aurelio deinde Antonini filio perfecutio quinta agitata.
I S u t Aurélie • ■ ■ ■ perfecutio
au,«ta ) Hanc quartan, Orofius , &
Aus-uftinus, nec noR Hieronymus
in ïibro de Vir. Iliuftr. cap. 17.
( qui nullam fub Hadriano polue-
runt ) appellant perlecutionem, &
ita deinceps. Qüamvis itaque Ter-
tullianus Apol. cap- j.-f cuius verba
infra damus ) neque hune Impe-
ratorem ullam in Chriftianos legem
promulgaffe velit , quem contra
proteiïorcm Chriftianorum vocat ,
fatis tamen conrftat Ecclefiam fæ-
viflima procella ^gitatam fub eo
fuilfe, ipfumque non diflimulan-
ter fovilfe inteftinum gentilium in
Chriftianos odium & furorem - Sane
poft celebretn illam, in fumma
aquæ inopia divinitus immilfa plu-
v ia , de Germanis reportatam vi-
ôoriam ( quam, eodem Tertullia-
no ibidem telle, Chriftianorum mill*
tum precibus referre acceptam 1-
pfe initio v ix dubitavit in litteris
publice ad Senatum fortalfe datis,
quarum fane Dio meminit : Cete-
rum , inquit Tertullianus , de tot
exinde principibus ufque ad hodier-
xum , divinum humanumque fapien-
tibus , édité aliquem debellatorem
Chriftianorum - At nos e contrario
edimus proteBorem : f i litteræ Marti
Aurelii gravijfimi împeratoris re~
tum precationibus impetrato imbre
difeuflam contefiatur. qui ficut non
palam ab huiufmodi hominibus poe*
nam dimovit, ita alio modo palam
difperfir ; adiefta etiam accufatori-
bus pcena , & tetriore) haud multo
æquiorem fe noftris præbuit. nam
quam vis delatores Chriftianorum
extremo fupplicio puniri voluerit,
nihilo fecius Chriftianos ipfos, fi
accufati fuilfent, a poena immunes
non declaravit, ut ex allato Ter-
tullianî loco colligitur, & ex iis
quæ Eufebius lib- v- cap. 2 1 . narrat
de Apollonio martyre fub Commode
. Præterea triennio ab ilia
viûoria circiter elapfo, acrior quam
antea per omne Romanum imperium
perfecutio recruduit ; ad quod
proinde tempus referendum elTe
cenfeo præclarura illud epitaphium
in Coemeterio Callifti cuidam A-
lexandro martyri ereftum , quod re-
fertur in Roma fubterranea Bofii
lib- III. cap. 23. & Arringhii lib.
I l l - cap. 22. , & ex hoc a Ma-
billonio , in Mufæo Italico pag.
i35 .> & aliis,quodque nos hoc
ipfo loco exhibebimus ; nam mife-
rabilem ærumnofi illius temporis
faciem nativis coloribus prætert.
En ipfum , ut ab Severanio apud
Bofium , & ab Arringhio exhibe-
tur, ne minima quidem feripturas
mutatione :
ALEXANDER MORTUS NON EST SED V IV IT SUPER AS
T R A ET CORPUS IN HOC TUMULO QUIESCIT V IT AM
EXPLEVIT CUM ANTONINO IMP. Q JJI U B I MULTUM BENE
F IT II ANTEVENIRE PREVIDERET PRO G R A T IA ODIUM
R ED D IT GEIjlUA ENIM FLETENS VERO DEO SAC R IF ICA
TU RU S AD SU PP LICIA D U C ITU R O TEMPORA IN tA U STA
QUIBUS INTER SACRA ET VOTA NE IN CAVERNIS QUIDEM
SALVAR I POSSIMUS QUID MISERIUS VITA SED QUID MISERIUS IN
MORTE CUM AB AMICIS ET PARENTIBUS SEPELIRI
NEQIJEANT TANDEM IN CÆLO CO RUSCAT PARUM
V IX IT QUI V IX IT IV . X. TEM.
Præter monogramma Chrifti &
palmam, infculpta funt lapidi in
fuperiori quidem parte crux , in
inferiori vero prope angulum fini-
ftrum vas quoddam,undc flamm®
erumpunt.. Scio quidem Mabiilo*
nium, Ruinartium, oC clarilfimum
virum ex Dominicana famiha Jo*
fephum Augullinum Urfium, Hift.
Ecch tom. i l - pag. i ö i . , hune A-
lexandrum martyrem fub Antonino
Pio collocafle, fed nullo , ut
mihi