1 0 7 S«. I-« ;E O N . I
SF .RM .X . D om in i 4 n o ft r i J e su C h r i s t i qua: eum
n o M im ’ v e rum h om in is f lw J P d em o n ft r a b an t , n i -
Hserefes h i l ip fum amplius* 5 q u am h om in is fj-
d iv e r fx h um c r e d id e ru n t , n o n p u tan tes ip fi a d fc r i-
cir ca In- b en d am efle D e it a t em , quern & p rim o rd ia
camatio . in fa n t is e , & in c r em e n ta co rp o re a , & p af-
nem V e r b i. f lo n um u fque ad crücetn- 6 fn o r tem q u e c o n -
4 d it io , n o n d if lim i lem c e teris m o rta fib u s ap -
* p ro b a lfe n t . A l i i v e r o v ir tu tum a dm ir a t io n e
p e rm o t i , & o r ig in is n o v i ta tem , & ,di£lo-
r u m fa& o rum q u e p o te n t iam , ad d iv in am
in te l l ig e n t e s p e r t in e re n a tu r am , n ih i l ■ i l l i
p u ta v e ru n t noftra: in e f lh fubftantiae ? to tum -
q u e i llu d qu od c o rp o r e « fa i t a x io m s & fo r m
a : , a u t de fu b lim io r is . g en e r is p rodiifie
m a te r ia , a u t fim u lä tam c a rn is fp e c iem h a -
.buiffe ,ut v id e n t ium & - t a n g e n t ium feqfus
lu d ific a to r ia im a g in e fa lle r e n tu r . F u i t aut
em m q u ib u fd am e r r a n tib u s e t iam . i l i a
p e r fu a lio , q u a c o n a r en tu r a f fe r e r e , e x ip fa
V e r b ; .fubftan tia q u id d am in c a rn e q i fu iffe
. 7 -co n v e r fum , 7 n a tum q u e J e fu p i e x M a r ia
. y i r g m e , n ih i l m a te rn te h a b u iffe n a tu r e :
fed & qu od e r a t D e u s , & qu od e r a t h o m
o , u t rum q u e ad id pertiriu iffe , qu od
V e r b um , e ft u t fc i lic e t . in C h r i f t o & p er
d iv e r fita te t fi fuhftantia: fylfc iu e r i t h um a n i-
t a s , & p e r .d e fp ftum m u ta b j li ta t is n o n v e -
r a l^ iv in i^ a s , , aa E ( •
C A P . H I . j 4 as e r g0 } D i l e d l i f l lm i , a lia fq u e im p ie ta -
d ia b o lic a in fp i r a t ip n e co n c e p ta s , & in
m u lto rum r io x am p e r v a fa p e rd itio n is effu -
8 fas, olim catholica fides, 8 cujus Deus &
magifter eft & auxiliator, obtrivit, Cxhorr
tapte, & inftruente nos Spiritu fan&q. per
legis teftificationem, per vaticinia Prophe-
tarum, & per evangelicam tubam , _ aP9-
ftolic^mque do£Irinam, ut cönftanfer intel-
Jigenterque credamus., quia, ficut ait beajx>
an. 1.14 . tu s J o a n n e s , Verbum caro faclum e f i ,& bar
Deus Ver- f ita v it in nobis . I n no b is u t iq u e , q u o s 9
bum u t in ß b i V e r b i D iv in i t a s co a p t a v i t , cu ju s c a ro
nobis ha* u te ro V i r g in i s fum ta no s fum u s .. Q u a:
b n a y n . g n o f t r a , id e ft v e r e h u m a n a , n o n e l-
9 S e t , V e r b um c a ro fa& um n o n h a b i t a f le t in
10 r io b i s . I n no b is a u tem h a b i t a v i t , 10 q u ia
Prev.p. 1 . n a tu r am n o ft r i co rp o r is fu am fe c it , azdinq
ante fib i iSapientia d om um , n o n d e q u a -
c um q u e m a t e r ia , fed de fu b fta n t ia p rp p rie
4 Addidimus noftri e x quatuor codd. & pri-
ma e d i t io n e . . . .
< Unus MS. S. Petri quam hominem credit*-
runt. Cod. Bon. & prima editio credebant. D ein
ipfi p ro ilti repofuimus e x tribus noftri s coda.
& prima editione . Porro notavit (iuefneHus dignitatem
pro 'Deitatem le g i in ed itis . Sed p r ima
c^itio cum noftris quoque MSS. habet Deitatem
. . . .
6 A l . mortifque conditio . Quefn. in margin«..
M o x fimilem .pro non dißimilem , & appro-
haffet prp appobaffcnt in uno S. Petri & alio
V a t . '
7 Quædam editiones ante Q uefnellum cum MS.
V a r . co l le ft. V . natoque Jefuex Maria Virgme nihil
materna fuijje naiura . A lii codd. & prima
ediiio ut in t e x tu . o n *
8 Sic emendavimus e x dijobus M S S . S. Petri ,
& alio Bon. ac prima e d it io n e . A l. Deus .
P e in ex iisdem codd. & alio V,ar. ac prima edi-
lione a-Jdidimus nos poft va:em inflruçnte .
S: M A iG TJ I I 0 8
noftra, cujus, aflumtio eft manifeftàta, cum SERM.x,
dictum êft ‘. Verbum caro fattumcß , & ha-
bitavit in nobis . Huic autem facratiffimæ j oan^ , •
11 praedicatiopi 1 et jam beati Pauli Apoftoli 1 V 4,
do£lrina concordat, diçentis: Videte ne qu'ts Co/o/.i.s.
'vos dccipiaf per, .pbilofophiam & inanem
jallaciami fecundum tyaditionem hominum ,
fecundum element a mundi, & non fecundum
Chrißum : quia 12 in ipfo inhabitat omnis 12
plenttudo Divinitatis corporal iter , &x,efiis■ ■ 1
repleti in illo . Totum igitur corpus implet
.totaDivinitas; & ficut nihil deeft i^ ilJiits
majeftatis , cujus habitatione replçtur jiabi-
taculum , fie nihil deeft corporis, quod qon ■
fuo habijtatore fit, plepum. Quod autem di-
,£tum eft, • Et: eßis rçplcti in illo , noftra iitir 1b. 9.
que eft, fignificata natura,ad quos .iila: re-
.pletio pop. pertiperet,, nilF ]^ei ,,yerbum
noftri fibi generis & animam & corpus
uniflet. . • )
Agnofcendum fane, Dile&iflimi ,v & to>- CAP.TV,
to corde eft confitçndum, qqod hæc,vgener ra1” , r1;’11'
i ratjo , quat ßc Verbum & ,çarq , -id. qUam bt
Deus & homo,, unus Dei Filiuß , unufque exceiienv
Chriftus ^îficitur , fupra omnem orlginem Gen.i. 27,
humanæ creatipnis excellit. Ne,c enim aut
Adæ de limp terræ formatio , aut\ Evæ de
yiri çarne. plafmatio , aut ceterorum hominum
de utriufque fexus permixtippe . conditio
, Je su Christi poteft prtpi compara-
xi. Genuit Abraham, fenex diyinæ ’promif-
fionis heredem , & tranfgrefla fecunditatis
annos fterilis Sara concepit . Jacob dile^lus Gen.21.1
eft a Deo, antequam, patus, & prsEvenien-
te ,gratia -ypluptarias a£iiones ab hifpida . a ac *!
congeniti, fratris afperitate diferetus . Jere-
mise dicitur: Priufquam te formarem in ute- jerem.i.^
YQ , novi te ", & antequam étirés de vulva , Generatio
fanSiificavi te . Anna diu fecunditatis alie-nés miran
a , Samuçlem Prophetam , quem Deo of- om'
ferret, enixa eft, ut-,& partu clara effet &
voto . Zacharias Saçerdos de Elizabeth fte-
xili fan&am fufeepit prolem , & præc.urXor zo: •
Chrifti futurus Joannes , fpiritum propheti- Luc. 1 .2 4 .
cum intra vifeera matris i4accepi,t, & non- 1^.
dum editus puer, genitricem Domini figno
claufæ exultationis oftendit, Magna hæc
omnia , & divinorum operum funt plena
miraculis ; fed hoc ipfo 15 moderatius ftu- i$
pen-
9 Unus Cod. S. Petri fibi Deltas cooptavit ,
cujus caro de utero Virginis fumpta nos fuimus .
Cooptavit eß etiam in uno cod. V a t . Dein
de noftro pro de noftra in prima editione.
10 I t a cum duobus MSS. S. P e t r i. Al.
qui . / ._
11 Prima editio affettioni.
i z Sic emendavimus e x duobus MSS. S. Pet
ri , & duobus V a t. co lle ft. IV . & V . & c«n-
g ruit le&ioni Serin. 28. c . 7 . E d iti in Cbrifto habitat
.
13 Duo codd. S. Petri illi majeftati, & poftea
corpori. "
14 Accepit e x quatuor MSS. & prima editione
revocavimus pro a.cceperat , . quod legeba-
tur in ceteris editis & MSS. co lfe ft . V. illu d
enim magis congruit antecedentibus concepit ,
enixa eft , fufeepit . Eadem ratione e x . duobus
M S S . S. Petri & prima editione mox reßitujpiUi
oftendit pro oftenderat.
15 E d iti ante Quefaellum immoderatius.
i RM X penda, quo plura. Nativitas ’autem Domi-
NAT. ni noftri Jesu C hristi omnem intelligen-
jlpMlNI. tjam fùperat, & cunfta exempla tranlcen-
l&tivitatisjjj.. nec p0tefl- 16 ulli elfe comparabilis ,
Jîéntia" quæ eft Inter omnia fingularis. 17 Ele£læ
H 16 V irg in i, olimque de femme Abraha? aç de
I 17 radice Jefle per prophetic.a.s voces, & per
myftica ligna promilfæ, denuntia.tur ab Âr-
changelo fine damno pudoris . beafa. fecun-
ditas ,' facram virginitatem nec conceptu
JLf.i. 35. vjolatura nec partu . Superveniente quippe
in earn Spiritu fanélo , & Altiffimi obum-;
brante virtute, incommutabile DeiVerbum
de incontaminato corpore habitum fibi humanæ
..çarnis alfumfitquæ & nullum con-^
tagium de concupifeentia carnis traheret ,
& nihil eorum, quæ ad animæ eorporifque
naturam pertinent ,, non haheret..
Recedant 18 itaque proculv,, atque in te-
;m x8 nebras fuas; eant hæreticarum monftra opl-
nionum , & infanarumlàcrilegia falfitatum ;
nos exuitan.s in laudem Pei cæleftiummul-
titudo, & inftrufli ah Angelis:. dpeupre pa-
ftores; Ut cognitis naturæ ütriufque 1 documents
& Verbüm in Chrifto nomine ,
& Chriftum hominem adoremus in Ver-
'1 bo. Nam fi, ut Apoftoluç a it, qui adhoe-
s.Eor. ‘*7- ret jf)omino ^ unus fpiritus cfi : quanto magis
Verbum caro faftum unus eft Chriftus?
ubi nihil eft alterius naturæ, quod, non .fit
Énitas per- utriufque. Non ergb infirmemur içinincon-*
■ n®JS filio inifericordiæ Déi , quæ nos & inno-
«hnito . centiæ refptmat :&;.vitg;; hec quia in. Sab
■ 19 yatore noftrp, m^nifefta cognolcimus gémi-
! næ ligna, naturæ, aut in gloriat Dei de ve-
I ritate carnis, aut m< humilitate hominis de
h 20 Deitatis majeftate dubitemus .' 20 Idem eft
in forma De i, qui. formarn fufeepit fervi.
Idem eft incorporeus manens jjfa. corpus
aflumens::,; Idem eft in fua virtuté inviola-
bilis , .& in noftra infirmitate paflibilis ,
Idem eft .a. paterno non divifus throno.^ &
Mattb. 28. i | impiis .crucifixus in ligno . Idem eft fu-
|0> ' ’ per cælorum altitudines viîlor mortis afeen-
dens,,: & ufque ad confummationem fæçuli
univerfam Eçcldiatn non relinquens. Idem
poftremo eft, qui in eadem, qua afeendit ,
carne vénturus , ficut judicium fuftinuit ina-
piorpm, ita judicature eft de omnium aftio-
' 16 Itj .V.ar. MSS. colIe£l|Qnum pofteriorum &
in editis ante Quefn. ullis. . Antepofuimus ulli
au&oricatq duorum codd. S . Petri ; ex quibus
nec non ex aliis duobus V a t. ac prima editione
dein feripfimus inter omnia , ideft exempla, pro
inter omnes .
17 Ed it. Elefta namque Virgini de femine & c .
Meliorem credidimus le£lionem MSS. S. Petri' •
ad quam videtur accedere cod. Ca fin. EleSlaVir-
gineo jamque de femine.
18 Adverbium itaque reftituimus c x aliquibus
MSS. & prima ed it io n e . M o x duo codd. S. Pet
ri pro eant repetunt reccdant.
19 Sic noftri codd. & Qu efn ellu s . Alii,, editi
in confiliis . Paullopoft pro ' man ifefte ^ quod erac
in ed it is , Quefnellus feripfit manifefta, quod in
lioftris quoque MSS. inventum retinuimus .
20 Duo codd. S. Petri Idem homo eft in forma
Dei , qui formam reccp'it ferv i. Rccepit eft
etiam in duobus V a t i c a n » .
ne mortafipm . Unde ne plurimis teftimo- S E RM .X .
niis jmmoremur , unum fulftcit, ex Evan-
gelio beati Joannis adhiberi , quo ipfe Do-
minus nofter 21 dicit, .* Amen , amen dico 21
vobis, quia venit hora , & nunc efi, quan- J
do mortui audient vocetn Filii Dei : & qui
audierint, vivent , Shut enim Pater habet
vitayn in femetipfo, fie dédit & Filio vit am
habere in femetipfo / & poteflatem dédit ci
judicium f acéré.,. qitia filius hominis efi •
Ergo fub una fententia oftendit , quia 22 22
idem Filius Dei atque filius hominis eft .
Unde ctpparet , quemadmodum Chriftum
Dominurfi' in unjtatè perfonæ credere de-
beamus , qui cum lit Filius Dei , per
quem fafti fùt^ius, : etiam filius hominis per
alfumtionem carnis eft faélus , ut morere-
tur , ficut ait Apoftolus, propter delicla no- Rom.4,2$,
flra, & refurgeret propter jufiificationem no-
firam.
Hæc confeflio , Dile£liffimi , nullas 24 CAP.vi.
metuit contradiftiones, nullis cedit errori- H
bus . Agnofcimus enim mifericordiam Dei
ab initio promilfam, & ante fæcula præ-
paratam , per quam 25 folam refolvi ca- 2„
•ptivitatis humanæ vincula .potuerunt , quibus
primum hominem omnemque ejus po-
fteritatem malèfuadus peccati aiv&or obftrin-
xerat, & propaginem .dedititiam originali
fibi præjudicio yindicabat, Quia igitur ju-
ftificandis hominibus hoc principaliter opi-
tulatur, quod unigenitus Dei , etiam filius
hominis efle dignatus eft ut ófcoéaios Patri
Deus , id eft unius fubftantiæ , idem homo
verus 8c fecundum carnem matri con-
fubftantialis exifteret ; utroque gaudemus ,
uia non nifi utroque falvamur : in nullo
ividentes yifîbilêm ab invifibili ,' çorpo-
reum ab incorporeo , paflibilera ab impalfi-
bili , palpabilem ab impalpabili , formam
2(5 fervi a forma Dei: quia etfi unum ma- 26
net ab æternitate , aliud ccepit a tempore ;
quæ tarnen in unitatem convenerunt , nec
feparatjonem poffunt habere , nec finem ;
dum exaltans. & exaltatus , glorificans &
glorificatus , ita fibimet 27 inhæferunt, ut 27
five in omnipotentia , five in contumelia ,
nec divina in Chrifto careant humanis
nec humana divinis ,•
Hoc
21 T r e s codd. addunt bac\ prima editio cum
M S. Bon. hoc.
22 Quefnellus inferuit yocem idem , quam rc-
perimus in prima editione & aliquibus MSS.
23 Qui prp quia revo,cayimus e x prima editione
& duobus MSS.S. f e t r i nec non e x uno Var.
& Bon.
. 24, In quatuor codd. & prima editione inve-
n i t . Retinuimus le'Sipnem vulgatam , quam in
aliis MSS. etiam antiquis deprehendimus , eo.
quod confejfto fidei de Chrifto plures quidem con-
tradi£Iiones na£ta e ft, at mu lias metuit.
. ,25 Quefnellus addidit vocem folam ex MSS.
Co rb . & Gaudiiv al. Eamdem in quatuor noftris
MSS. reperimus , nec non in prima editione .
D ein muleftfadus, in quibufdam MSS. & prima
editione a nobis invantum Quefnellus recepit .
In aliis editis & in MS.S.Petri makfuaf ? r ie g itu r .
26 MS. S. Petri hominis.
27 Duo codd, S. Petri inhärent.