I j j l S * L E O N I
E P I S T . r o s p r o p r i o s a u t i n t c r e m t o s p u t s r e n t , a u t
C L I X . n u m q u a m a d o m i n a t i o n e c r e d e r e n t l ib e r a n -
A N . c h . j o s ^ a l i o r u m c o n j u g i u m , f o l i t u d i n e c o -
45 * g e n t e , t r a n f i e r i n t . C u m q u e n u n e i l a t u r e -
r u m , a u x i l i a n t e D o m i n o , i n r r i e l i o r a c o n -
v e r f o , n o r o i u l l i e o r u m q u i p u t a b a n t u f p e r i i f -
f e , r e m e a v e r i n t ; m e r i t o c a r i t a s t u a ' v i d e t u r
a m b i g e r e , q u id d e m u l i e r i b u s > , ’ quafc a l i i s
ju n d fa r f u n t v i r i s , , a n o b i s d e b e a t o r d i n a r i .
8 Sed quia novimus feriptum, 8 quod a Deo
Prov, ip. jungitur mul'ter viro; & iterum prteceptutn
. agnovimusyut quod Deus junxit, homovon
nH vincu- f eParet•" neceffe eft ut legitimarum feedera
lum indif- nuptiarum redintegranda credamus; & re-
folubile. motis malis , qua? hoftilitas intulit., uni-
Mattb. 19. cuique 9 hoc quod legitime habuic-, refor-
meturm o omnique ftudio proturandum eft,
H ut recipiat unufquifque qU&h proprium eft.
C A P. I I.
An culpdbtlis f i t , qui loeuYft captivi
mariti ajjumfit.
N E C tamen culpabilis judicetur, &
tamquam alieni juris pervafor habea-
tur , qui perfonam ejus mariti , -qui jam
non die exillitnabatur, atfumfit . Sic enim
multa , qua? ad1 eos , qui inc^tivitatem
dutfti funt , pertinebant, in jus alien urn
tranfire potuerunt : & tamen plenum jufti-
tiae eft1 , ut eifdem reverfis propria refor-
Bona fur to mentur. Quod fi in mancipiis velin agris,
a blata do-aut etiam inrdomibus ac poffeffionibus rite
minis re- Jervatur: quanto magisin conjugiorum red-
flit ueuda. jntegratione faciendum eft: ; ut quod belli<-
ca neceftitate turbatum eft , pacts remedio
reforme tur?
C A P. I I I .
s^ReJlituendam ejfe uxorem primo marito.
EvT ideo , ft viri poft longam captivita-
tem reverfi ita in> dile&ione fuarunt
xx eonjugum i i perfeverent , ut1 eis eupiant
Fidea re- in fuum Tfedife conlbrtium, omittendum eft
ftituat & inculpabile judicandum , quod neceflitas
quod ne- intulit ; & 12 reftituendum , quod fides
eefmasab- RgEsE
ftuiit. .Pofcit- V
ia I I
8 Vat. Dionyf; 5845. & Veron. Crefcon. de-
lent quod\ & przferont a Domino.
9 Codd. Vatt. coll. I I I . Vindebon. coll. V.
utrique Hifp. Crefc. I fid. cum Juftello id quod .
. 10 Vindebon. Hifp^ ommumque.
i z Vulg. antiqui cum Vat. Reg. coll. I. &
Vindeb. coll. V. per fever ant. Poftea pro omittendum
Vat. coll. I I I . admittmdum efl,
i z Vindebv coll. V. & apud Juftellum reftituendum
eft.
i j Quefnellus omifit bit ; e x omnibus noftris
codd. & anterioribus editis revocavtmus.
14 Antiqui vulg. cum MS. Vat. coll. XXIV.
& Sichardo quia inexcufabtlitet contaminationem
& c . Emendationem a Q.uefnelio ex duobus fuis
oodd. Crefc. ac Dionyf. induftam , noftra cetera
decern & feptem exemplaria approbatie.
s M A G N I 1 3 3 2
E P I S T .
C A P . I V . e u x .
A N . C H .
Excommunieandas ejfe mulieres ad primum 4s®*
maritum redite nolentes.
SI aufem âliquæ mulieres ita pofteriorum
virorum amore font captae , ut malint
13 his cohærere, quam ad legitimum redi- 13
re confortium , merito font notandae j ita
ut etiam ecclefiaftica communione privent
turr 14 quæ de re excufabili contaminatio- 14.
nem' criininis elegetunt , oftendentes 15 x$
fibimet pro faa incontinentia placuiffe , Res cxcu.
quod jufta remiftio' poterat expiare . Red- fabilis ia
eant er^o in foum ftatum voluntaria red-
integratione conjugia , neque ullo modo eva u *
ad opprobrium maiæ voluntatis trahatur ,
quod conditio neceffitatis extorlit : quia fic-
ut hæ mulieres, quæ reverti ad viros fuos
16 nolunt 1, impiæ habendae font; ita; iliac,
quae in affeârum ex Deo initum redeunt ,
merito font 17 laudandæ. 17
C A P . V .
De his qui captivi cum ejfent , idolothyta
fame vel meftt compellente
comederunt.
18 T'N E his autem Ghriftianis, qui in* z8
L / ter eos, a quibus fuerant! captiva^
t i , immolatitiis cibis afteruntur effé pollu-
ti , confultationi caritatis tuæ hoc etiam
refpondendum effe 19 credidimus , ut poe- Ij?
nitentiæ fatisfa^iohe purgentur , quæ non
tarn temporis longitudine , quam cordis
compun&ione penfanda eft . Et five hoc Cordis
20 terror extorferit , five fames foaferit , compun-
non dubitetur abolendum x cum hujufmodi > .POE‘
cibus pro rnetu ^ aut indigentia, non pro re-
ligionis veneratione fit fomtus. /
C A P . VI.
De his qni metu vel err ore rebaptizati
fu n t.
21 T T I S vero, de qui bus dile&io tua 2X
* 1 fimiliter nos credidit confulendos-j
qui ad iterandum baptifmum vel metu co-
àfti font, vel errore tradufti, &/nunc fe
xon-
15 Var. coll. I II. fibimet ip f it . Dein potuit
pro poterat in Vulg. antiquis cum Vindeb. coll*
V. & Sichardo.
16 Vat. Dionyf. cum Jufiello noluerint . Verseil.,
Hadrian, cum Crefc. noluerunt .
17 Codd. trum vetußiorum colle&ionum I . I I I .
& V. laudabiles judicande. i
18 Cod. Veron. Creft. ejufque editio : Hi au-
tem Cbriftiani . Dein -in Vat. Dionyf. fuerant
captivi dufti , immolatitiis f e affemnt ejfe, pol«
lutos . -
x9 Var. coll. I I I . unique Hifp. Vat* Ifid-
cum Merlino & Sichardo credimus.
20 Vat. purus Dionyf. cum uno Verccll. Hadrian.
& Juftello error. . . .
xz Vercell. Hadrian, cum Juftello y & editio-
ne Crefconii Hi vero, male.
I 3 Î 3 E p i s
EPIST. contra catholicæ fidei facramentum egifle
Cn ch c?§no^c u n t e a euftodienda eft 22 modera-
' tio , qua in focietatem noftram non nifi
22* per poenitentiæ remedium, & per impofi-
i6. qu* 7* ti°nem epifcopalis manus , communionis
fempora recipiant unitatem ; tempora poenitudinis ,
panitudi- habita moderatione , tuo 23 conftituente
judicio, prout converforum animos perfpe-
xeris effe devotos : pariter etiam 24 habens
Tempus fcnilis ætatis intuitum, & periculorum quo-
poenitentiæ rumque, aut ægritudinis refpiciens neceflita-
Judicio _ tes , In quibus fi quis ita graviter ureea-
Epifcopi Tom% /
reliftum.
22 Vat. coll. XXIV. & exemplum Sichardi ratio
.
2} Utrique codd. Hifp. Vat. Idd. Vercell. Hadrian.
Juftellus & Crefconius cum editis antiquis
conftituenda.
24. Juftellus cum MSS. Vercell. Hadrian, utrif-
que Hifp. & Var. Ilid. aliifque coll, XXI. ba•
bentes, & paullo poft refpicientes , male. Codd.
Va t. Reg. coll. I. utrique Vindebon. coll. V. &
Hifp. Veronenfis Crefc. cum Juftello aut agri~
tudinum.
25 Vindebon. Hifp. non fuerint. Quod vero
de baptizatis ab hsereticis fubjicitur, ut fota in-
vocatione S. Spiritus per impofitionem manuum
confirmentur &c. Confirmationis Sacramentum in-
dicare Quefnellus in marginali ppftilla notavit ;
& fimiliter paullo poft ad i lia , ut quod ab bare-
lic it nemo accipit , a catbolicis Sacerdotibur con-
fequatur , confirmationis Sacramentum intelli-
gen s , hanc aliam poftillam affixit : Confirmatio
conferri ab bareticts non poteß valide : quae &
in indice inferuic . Verbo fciiicer Confirmentur
hanc fignificationem fubjecit, Sed in duabusaliis
epiftolis de iifdem hzreticis ad catliolicam red-
euntibus S. Pontifex loquens , eamdem de im-
pofitione manuum fententiam repetit, nec tamen
confirmandi verbo utitur. In epift. 166. adNeo-
nem: Höc tantum , quod ibi d efuit, conferatur ,
a t per epifcopalis manus impofitionem virtutem
fa nil i Spiritus confequantur . Et in epift. 167. ad
Rufticum cap. x8. Per manus .impofitionem invo -
tata virtute Spiritus fanfti , quam ab btereticis
accipere non potuerunt catbolicis copulandi fu n t .
Falam eft hie impofitionem manuum indicari ,
non qua confirmationis Sacramentum femper
zniniftratum fuit hominibus iam renatis atque
juftificatis, fed qua gratia Spiritus fanfti caren-
tes ob hzrefim, & ab Ecclefia feparati, eam gra-
tiam recipiebaot, & in Ecclefiae unitatem admit-
tebäntur . Hzc autem manuum impofitio ritus
erat pcènitemise : unde S. Stephanus in decreto
de recipiendis hzreticis fanxit , ut manus illis
imponatur in pcenitentiam , quz formula con fir*
xnationis Sacramento nequaquam convenit. Etfi-
xniliter Crefcens a Cirta in Coocilio Carthagi-
nenfi I I I . Cypriani tempore , ut per manus impofitionem
in pcenitentiam Ecclefia reconcilientur.
E t Inndcentiusl. epift. 24. ad Alexandrum. Eorum
f hzreriCorum ) laicos fub imagine poenitentia ,
<5r fan&t Spiritus invocattone per manus impofitionem
fufcipimus . Er Auguftinus in epift. 71.
ad Quintum ut . . . . fat is fit ad pcenitentiam
manus imponere . Hzc verba ad pcenitentiam
omnem Sacrament! confirmationis fufpicionem
amovent . Id dervidit etiam Quefnellus , dum
notas feripfit in epiftolam ad Rufticum . In locum
en m paullo ante ex ca citatum not. zp^
feripfit, manus impofitionem , cum Jolitarie po-
nitur , nullum fignificare Sacramentum , multo-
que minus confirmationem , fed folummodo ora-
t tones & f up,'lie at tones manuum tmpofitioni con-
iunftas. Quod li inhac epiftola confirmandi verbo
ufus eft Leo , nihil movere debuit . Cum
T ° L JE« I3 3 4
tur, ut dum ad hue peenitet, de falute ipfius EPIST*
defjperetur, oportet ei per facerdotalem fol- ^ ^
licitudinem communionis gratia fubveniri.
C A P . VII.
De his qui femel baptizati funt , fed
ab hareticis. '
N AM hi , qui baptifmum ab hsreti- r. quzft.x.
cis acceperunt, cum antea baptizati P
25 non fuiflent, fola invocatione Spiritus ‘’aPt,Jr^a
Pppp 2 feiw'
enim de iifdem hzreticis & hie , & in epiftola
ad Rufticum loquatur (omnes enim ad eamdem
A ttilz invafionem & tempus pertinent: ) fi in
epiftola ad Rufticum , ubi verbum conftrmare non1
legitur, Sacramentum confirmationis ingerendum
non eft; neque intelligendum eft in hac ad Ni-
cetam epiftola, nec in alia ad Nconem Raven-
natem , in qua de iifdem hzreticis fermo eft *
Cum S. Leo ferm. 4. de Nativ, c . 5. confirmationis
Sacramentum indicavit , Renati , inquit ,
per aquam &Spiritum fanBum cbrifma fa lu tis,
& fignaculum vita teterna. Sola impofitio manuum
in laudatis epiftolis j memorata , quz non
renatis & iuftificatis , fed'hzreticis' peccatoribus
ad Ecclefiam redeuntibus adhibetur; non confirm
matio, fed pcenitehtiz ritus eft . Aliud in hoo
argumentum evidens ex ipfo Leone producam .
Multis in locis de Clcricis hzreticis loquitur ,
qui ad unitatem redeuntes , in fuo gradu reci-
piebanrur ; & numquam manus iifdem imponen-
das indica t, fed fola fidei profeffione contentus
eft. Vide epift. z. ad Aquilejenfem Epifcopum ,
ubi de recipiendis Czleftianis Clericis agitur ;
epift. Z2. ad Epifcopos Mauritania , ubi de Donato
Epifcopo Novatianorum , & de Maximo
Epifcopo jam Donatifta; epiftolam 18. ad Janua-
rium, in qua de aliis Clericis hzreticis loquitur ,
quorum folam fidei profeifionem requirit : & fimiliter
cum in aliis epiftolis Eutychianos Cleri-
cos in fuo gradu recipi permittic , fi fidei pro-
feffionem finceriffimam przftenr . Hzc difeiplina
conftanter fervata fuit in Ecclefia , ut cum Cleri-
ci ab hzrefi ad Ecclefiam redirent , fi non ef-
fent iterato baptifmate polluri , fola profefllone
fidei reciperentur, & in fuo gradu permanerent;
nec umquam iis manus imponerentur : quod in-
finitis prope exeraplis probare liceret . Hinc In-
nocentius I. in textu paullo ante deferipto folos
laicos manus impofitione receptos tradidit. Si hac
impofitione manuum Sacramentum confirmationis
indicatum fuilfet; nihil erar, quod folis Lai-
cis , non autem Clericis ex hzrefi converfis ,
fed iterato baptifmate nequaquam pollutis adhi-
beretur . Cur ergo hoc cum Clericis diferimen ?
Quia fcilicet h z c impofitio ritus erat pceniten-
t iz , qui folis Laicis, non autem Clericis in fuo
gradu recipiendis congrueba*. Ii vero foli Cleri-
c i , qui iterato baptifmate fuiflent tin fti, a Leone
excipiuntur, quia ireratio baptifmi ab omni
clerical! gradu arcebat: unde hi etiam cum reciperentur
in Ecclefia , pcenitentiz fubjicieban-
tur , perinde ac ceteri laici , quo pariter nomine
in Clerum admitti non poterant . Vide epifti
24. Innocentii -1. ad Rufum num. 4. cum qua
conferendus eft locus epift. 2. n. zz. in quo re-
baprizati fub longa pcenitentia fatisfaMione ad-
mittendi dicuntur . Id refpicit earn Jifciplinam,
qua rebaptizatorum reconciliation ait Vigilius ep.
2. ad Profuturum num. 4. non per iltam impofitionem
manus qua per invocationem faoBi Spiritus
operatur, fed per illam, qua pcenitentia frstilus
acqmritur, & fanBa communionis reftitutio
perficitur. Prima reconciliationis ratio , quz fola